63.Қыпшақ хандығының ішкі және сыртқы саясаты. Қыпшақ хандығының ішкі және сыртқы саясаты. Қыпшақ қоғамы таптық және әлеуметтік жағынан тең емес болды. Өркендеуге кепілдік берген басты мүлік ірі қара мен жылқы болды.
Дәл олардың үй шаруашылығындағы саны адамның әлеуметтік сатыдағы орнын көрсететін көрсеткіш болып саналды. Қыпшақтардың көпшілігін қарапайым малшылар мен қауым өкілдері құрады.
Егер қағанаттың негізін қалаушы Білғақұл Қадыр хан оның жалғыз басшысы болса, оның ұлдары тұсында мемлекет екіге бөлінетін қос билік жүйесі ендірілді. Астанасы Баласағұн болатын шығысты ұлы (аға) қаған биледі, ол әулеттің және бүкіл мемлекеттің басшысы болып саналды. Оның батыс бөлігін «тең қаған», қаған-тең билеуші, Қашқарда немесе Таразда штабы бар кіші қаған басқарды. Ұлы қағанға Арслан-хан, кішісі - Бұғра-хан атағы берілді, біріншісі қайтыс болғаннан кейін оның қызметі мен атағы екіншісіне өтті.
64.Монғол шапқыншылығының Қазақстан экономикасы мен мәдениетінің дамуына тигізген зардаптары Монғол шапқыншылығының Қазақстан экономикасы мен мәдениетінің дамуына тигізген зардаптары Монғол шапқыншылығының салдары мынадай болды: Шыңғыс хан әскерлері әйелдерді де, балаларды да аямады. Жауынгерлер ғимараттарды қиратты, адамдарды үйлерінен айырды, тонады. Отырар орнында жүргізілген қазба жұмыстары кезінде бір үйден 40 бас сүйек табылды, бұл халықтың жаппай қырылғанын көрсетеді. Соғыссыз берілген қалалар да аман қалмады. Мысалы, Жетісу өңірінде соғысқа дейін 200-ге жуық елді мекен болса, Шыңғыс хан әскерлері оның 180-ін жойып жіберген. Моңғол жаулауы кезеңінде Қазақстан экономикалық жағынан зардап шекті, сыртқы сауда тоқтатылды. Адамдар кедейшіліктен, мүкәммалдар мен ғимараттардың қирауынан егістік жұмыстарын жүргізіп, мал өсіре алмады. Бұрын жыртылған жерлер қаңырап қалды, көптеген қолөнершілер өлді немесе құлдыққа түсті. Мәдениеттің дамуы тоқтап қалды. Мешіттер мен сарайлар қиратылды. Көптеген материалдық және мәдени құндылықтар жойылды. Моңғолдармен бірге Қазақстанда мәңгүт тайпалары пайда болды (тарихшылар бұл моңғол руы екенін айтады). Этникалық топтар арасында инцест болды. Қыпшақ тайпалары өзінің шынайылығын жоғалтты
