ӛзiнiң деонтологиялық даярлық бейнесiн жобалаудың
жолдарын білуі;
ӛзiнiң мінез-құлқына, iс-ќылыѓына талдау жасау әдіс-
тәсілдерін игеріп, рефлексия жасауға дағдылануы;
ӛзiн-µзi танып бiлуінің педагогикалық
жағдаяттарды ұтымды
басқаруға септілігін айқындай білуі;
басқаны ӛзіне сендіру ӛнеріне үйрене білуі;
ӛзiн-ӛзi жетiлдiру, ӛзiн-ӛзi басќару, жігерлендіру
әрекеттерінің теориялық негіздерін білуі;
ӛздігінен білімін жетілдіруді жобалап, жоспарлау үлгілерін
талдап-таразылауы;
ӛзін-ӛзі
тәрбиелеуді жобалап, жоспарлау үлгілерін талдап-
таразылай білуі;
оқушыны, тәрбиеленушіні ӛзін-ӛзі танып-білуге үйретудің
әдіс-тәсілдерін игеруі;
ӛзін-ӛзі танып-білу бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын
жасай білуі т.б
10. Ұстаздың өзiн-өзi кәсiби тәрбиелеу әрекетінің бiрiнен соң бiрi
жүретiн қадамдар ретi
Жауабы: (10 дәріс) Біріншіден, еңбек жолын дұрыс таңдау.
Әрбiр адамда туа біткен нышандары мен қабiлеттерiн тиімді түрде
жүзеге
асыратын, толық бақытқа қол жеткiзе алатын ӛзiнiң жолын
анықтай білу қиын, бірақ ең маңызды қажеттілік. Кәсiби жолды
жалған таңдау адамның ӛзiне де, мемлекетке де ӛте қымбатқа
түсетіні ақиқат.
Екіншіден, “Ӛзiңдi ӛзiң танып бiл!” – деген ежелгi нақыл сӛзге еру.
Адам ӛзiн бiлмей, ӛз қабiлеттерiн, қадiр-қасиеттерiн және
кемшiлiктерiн бағаламай, ӛзін жемiстi
және саналы жетiлдiре
алмайды.
Үшіншіден, ӛзін-ӛзі тәрбиелеп жетілдірудің бағдарламасын түзу.
Сол бағдарлама бойынша іс-әрекеттер жүйесін анықтап, тәртібін,
тетігін анықтау. Ӛзiн-ӛзi тәрбиелеу үрдiсiнiң ең қарапайым
сұлбасын адамның шынайы түрде тiркелген қазiргi күйiнен (ӛзiн-
ӛзi танудан) оны жүзеге асырған сайын детальданатын және
нақтыланатын әзiрленген бағдарламаның негiзiнде, тұлға
құрылымының жалпы талаптары негiзiнде идеалды үлгiге
қозғалысы ретiнде кӛрсетуге болады. «Бар» – «болу керек» бағытта
ӛзгеруіне ӛзiн-ӛзi тану, ӛзiн-ӛзi бағалау, ӛзiн-ӛзi бақылау, ӛзіне-ӛзі
әсер ету үрдiсi
белгілі білімділікті, біліктілікті талап етеді.
Тӛртіншіден, мұғалім ӛз тұлғасының ақылақты-ерiк саласының
деңгейiн анықтап, және оны жетiлдiруге күш сала білуі қажет.
Ерiктi жетiлдiру – ерiктi ӛзiндiк реттеу тетiгiнiң негiзiне жататын
қажеттi алғышарт. Ақылақтық
нормаларды білу, қызмет етуде
оларды ескеру деонтологиялық нышанды қажет етеді,
сондықтан
бұл жерде әсіресе педагогтың деонтологиялық даярлығының
қалыптасуы басты рӛл атқарады.
Бесіншіден, ӛзiн-ӛзi кәсiби тәрбиелеу арнасында табысты ӛрлеу
үшiн ұжым мүшелерiнiң ӛзара қарым-қатынастарының сипаты мен
тiкелей мектептегі басшылық стилiнен қалыптасатын оқу-тәрбие
мекемелерiндегi деонтологиялық ахуал шешушi мәнге ие, ӛмiр
ритмi мен күн тәртiбi бұған тәуелдi. Ашық тiлектес сынаудың,
достық ӛзара кӛмектесудiң жағдайында, мектеп ұжымы қызықты
және толыққанды ӛмiр сүретiн болса, ұжымның әрбiр мүшесi
сергектiк пен оптимизм зарядына ие болып, этика, деонтология,
ақылақ нормаларын ұстауды әдетке айналдырады.
Алтыншыдан, мұғалiм кадрларын даярлайтын жоғары
педагогикалық оқу орындары мектептi қайта құруда студенттiк
ұжымдарда жастардың қабiлеттерi мен дарындарының толық
ашылуына, ӛз оқуы мен тәрбиесiнiң, деонтологиялық
дайындығының қорытындысы үшiн олардың жауапкершiлiгiн
кӛтеруге кӛмектесетiн жағдай жасауға
бағытталған мiндет аса
маңызды.