2. Мәдениет ұғымы және оның мәні
Э.Тайлордың жаңалығы мәдениеттің бастауы –
жүктеу/скачать 2,11 Mb. Pdf көрінісі
|
sihymbaev madeniettanu
| Э.Тайлордың жаңалығы мәдениеттің бастауы –
дінің шығуының анимистік теориясы деп аталған тұжырымы болды. Ф.В.Шеллинг (1775-1854ж.) мәдениет – адамдардың көркемдік қызметі деп түсінді. «Өнер философиясында» өнерді ғылымнан жоғары қойды. Американдық мәдениеттанушылар Альфред Кребер мен Клайд Клакхонның есептерi бойынша 1871-1919 жылдар аралығында мәдениеттiң 7 түрлi анықтамасы, 1920-1950 жылдар аралығында мәдениеттің тағы да 157 анықтамасы пайда болды (сурет 5). 19 Сонымен, қорытынды жасайтын болсақ, мәдениет ұғымының тарихи қалыптасуында келесі көзқарастар пайда болды: - мәдениетті – ақыл-ой немесе табиғи сезім көмегі арқылы түсіну (энциклопедистер); - адамгершілік заңдар арқылы түсіну (Кант); - эстетикалық түсіну (Шеллинг); - адамзаттың тегі және дүниежүзілік рухты жүзеге асыру құралы (Гегель); дамуы эволюция мен прогресс заңына бағынады. Дегенмен, мәдениетті тек рухани негізіне мән беріп, оның материалдық мәніне тоқталмаған бұл көзқарастар қазіргі күнде жаңа пікірлермен толығуда. Мәдениет Халықтың қол жеткізген жетістіктері мен шығармашы- лықтарының жиынтығы Ұрпақтан мұра жалғастығы арқылы мәндер, идеялар, құндылықтар, Сенім, Салт, Мінез-құлық нормаларының жинақталған жүйесі Нақты тарихи, географиялық аумақтағы адамдар қауымдасты ғының өміріне тән сипаттамалар (палеолит мәдениеті және т.б.) Адам іс- әрекеті саласындағы жетістігінің деңгейі(еңбек мәдениеті, сөйлеу мәдениеті және т.б.) Сурет 5 |