20 балл Инженерлік геологияны ғылым, оның негізгі салалары, басқа ғылымдармен байланысы ретінде анықтаңыз. Геологияның дамуының негізгі кезеңдері


Қабаттың жатыс элементтерін анықтауға мысал келтіріңіз



бет20/38
Дата22.11.2023
өлшемі87,29 Kb.
#125116
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   38
Байланысты:
1 GEOTEKhNIKA (1)

24. Қабаттың жатыс элементтерін анықтауға мысал келтіріңіз
Кеңістіктегі қабаттардың орналасуын анықтау үшін қабаттың жатыс элементтері қолданылады: созылу сызығы, құлау сызығы және құлау бұрышы.
Созылу сызығы-қабат бетінің көлденең жазықтықпен қиылысу сызығы, яғни қабат бетіндегі кез-келген көлденең сызық. Қабаттың бетінде сансыз созылу сызықтарын салуға болады.. Жеке жағдайларда қабаты жекелеген учаскелерде (мысалы, шегінде жеке ашылымдар) сақтайды геометриялық ереже, желі қорларының барын және оның орналас білдіретін болады тікелей желі. Жалпы жағдайда, қабат созылу бойымен біртіндеп бүгіліп, созылу сызығы тиісті қисықтық сызығы болады, оның әр нүктесінде осы қисыққа тангенс арқылы өлшеуге болады.
Созылу сызығы-қабаттың қабаттасу жазықтығының (мысалы, шатырдың) көлденең жазықтықпен қиылысу сызығы.
Құлау сызығы созылу сызығына перпендикуляр, қабат жазықтығында орналасқан және оның құлауына (төменге) бағытталған. Іс жүзінде бұл сызықтың көлденең жазықтыққа проекциясы өлшенеді.
Қабаттың құлау бұрышы-көлденең сызық пен құлау сызығы арасындағы бұрыш. Ол 0-ден 90-ға дейін өзгереді .
Құлау азимуты-көлденең жазықтыққа түсу сызығының проекциясы (құлау бағыты) мен шынайы меридианның солтүстік бағыты арасындағы көлденең бұрыш. Құлаудың белгілі бір бағыты бар және ол үшін тек бір азимутты ауыстыруға болады, ол 900-ге созылған азимуттан өзгеше.
25. Гидрогеологияның негіздерін нақтылаңыз.
Гидрогеология — жер астындағы сулардың тегін, ағысын, физика-химиялық қасиеттерін және олардың жер бетіне шығуын зерттейтін геология ғылымының бір саласы.[1] Ол жер асты суларының пайда болуын, таралуын, алмасуын, физикалық қасиеттерін, химиялық құрамының қалыптасуын, жер бетіне шығу жолдарын, қозғалысын, режимін, тау жыныстары арасындағы орналасу пішіндерін, қорының шамасын, ластануын, пайдалану тәсілдерін зерттейді.
Гидрогеология жер асты суларын кәсіпорындар мен қалаларды, басқа елді мекендерді, демалыс және емдеу орындарын, мал жайылымдарын сумен қамтамасыз етуге, жер суғаруға, суландыруға пайдаланудың, судан әр түрлі тұздарды және өндірістік маңызы бар химиялық элементтерді ажыратып алудың жолдарын белгілейді. Күрделі гидротехникалық және мелиоративтік құрылыстар салғанда, кен өндіруде, шахта қазғанда жер асты суының тигізетін әсерін анықтайды. Зерттейтін мәселелеріне байланысты Гидрогеологияның мынадай негізгі салалары бар: жалпы Гидрогеология, жер асты суының алмасуы (гидрогеодинамика), аймақтық Гидрогеология, жер асты суын іздеу мен барлау әдістері, кен орындары Гидрогеологиясы, гидрогеохимия, мелиоративтік Гидрогеология, минералдық сулары туралы ілім, мұнай Гидрогеологиясы, Гидрогеология Жер туралы ғылымдармен, олардың ішінде ең алдымен геодинамикамен, геохимиямен, геофизикамен, гидрологиямен, сондай-ақ физика, химия, математикамен тығыз байланысты.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   38




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет