28 маусымындағы шешімімен баспаға ұсынылды
жүктеу/скачать 2,13 Mb. Pdf көрінісі
|
9e6c0eda3dd9ea94e26c2b2470b9a301
- Бұл бет үшін навигация:
- Келесі бір поэма «Песнь о моём Сиде»
- Манас дастаны
| «Песнь о Нибелу́нгах»
орта ғасырдағы герман тайпаларының эпикалық жыры.Авторы белгісіз.Жазылған уақыты шамамен ХІІ ғасырдың аяғы мен ХІІІғасырдың басы. Уақиға желісі Ү ғасырда өмір сүрген герман тайпаларының қарым - қатынасы,сол заманда Рейн бойында билік еткен гун тайпаларымен туысқандық қатынас орнатуға ұмтылысы жайында өрбиді. Келесі бір поэма «Песнь о моём Сиде» деп аталады.Испан әдебиетінің озық үлгісі. Мұның авторы белгісіз. Пайда болған уақыты 1195-1207 жылдар аралығы.Испан халқының араб басқыншыларын қарсы соғысы баяндалады. Негізгі кейіпкеріСидтарихи тұлға.Зерттеушілердің пікірінше оның прототипідворян текті,әскербасы РеконкистыРодриго (Руй) Диас де Вивар (1040–1099), ел қорғауда өзінің ерлігіменхалықтың жадында сақталған батыр. Манас дастаны –қырғызхалқының дәстүрліэпосы. Ауыз әдебиетінің тамаша үлгісі, бұл дастан ғасырлар бойы ұрпақтан ұрпаққа жырланып, халық есінде сақталуда. Дастанның жазбаша үлгілерінің бірі жарты миллионға жуық жолдан тұрады да, көлемі жағынанГомердіңОдиссеясыменИллиадасынқосқандағы кө- лемнен жиырма есе, алМахабхаратакөлемінен екі есе асып түседі. Жыр-дастан Манастың, оның ұрпақтарының және ісін жалғастырушыларының хикаяларын баяндайды. Эпос үлкен үш бөлімнен тұрады: Манас жыры, Манастың ұлы Сәметейдің жыры және Манастың немересі Сейтектің жыры. Дастанның өзекті тақырыбынқытайменқалмақдұшпандарына қарсы шайқастар сипаттайды. XV ғасыррдан бастап дастанның аты деректерде атала бастағанмен, оның жазбаша нұсқасы 1885 жылға дейін жасалмаған болатын. Әртүрлі көзқарастар негізінде дастанның пайда болу уақытын: VII-X ғасырлар, XI-XII ғасырлар немесе XV-XVIII ғасырлар аралығы деп мөлшерлейді. Қырғызстандакөптеген манасшылар бар. Дастанның үш бөлігін де жатқа білген манасшылар «Ұлы Манасшы» атағына ие бола алады.Дастанның әртүрлі бөлімдерінің 65-тен астам жазбаша нұсқалары белгілі. Ұлы ағартушы ғалымымызШоқан Уәлихановдастан бөлімдерін қағазға түсіріп, «Көкетай ханның асы» деген көлемді үзіндісін орысшаға аударған. Орыс тарихшылары өз зерттеулерінде фольклорлық деректерді кеңінен пайдаланады. Олар ауызша деректерді былайша жіктейді: күнтізбелік-тұрмыс- салт поэзиясы; отбасылық -тұрмыс-салтпоэзиясы (бала дүниеге келгендепестования,үйлену жора-жосындары,жоқтау); магиялық дуалау поэзиясы; 52 жұмбақтар; ертегілер:(кумулятивті,суммированные,жануарлар туралы, таңғажайып,новелла түріндегі ертегілер,тұрмыстық, батырлар туралы ертегілер, переработкибылин,сказки–пародии); прозалық әңгімелер:(аңыз,был, предания, сказы,анекдотХХ ғасырдағы француз тарихшысы Люсьен Февер « жүктеу/скачать 2,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|