2билет. 1Этил спиртін алудың өнеркәсіптік әдістері. Этанолдың медицинада қолданылуы


-билет Химиялық талшықтар өндірісі. Талшықтардың медицинада қолданылуы



бет9/10
Дата03.05.2023
өлшемі40,39 Kb.
#89455
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Байланысты:
Аружан охт 2рк

10-билет

  1. Химиялық талшықтар өндірісі. Талшықтардың медицинада қолданылуы.

Талшық–ұзын,жұқа және жіп секілді материал. Талшықтар майысқақ


болғандықтан, оларды иірілген жіпке айналдырып, маталар жасауға
болады.
Барлық талшық түрлері шығу тегіне байланысты екі топқа бөлінеді –
табиғи және химиялық. Табиғи талшықтар шығу тегіне байланысты
өсімдік тектес, жануар тектес, минералды болады. Талшықтар табиғи
қосылыстарды өңдеу арқылы алынған жасанды және синтетикалық
полимерлерді өңдеу арқылы алынған синтетикалық болып бөлінеді.
Өсімдік текті табиғи талшықтарға целлюлозалық талшықтар – мақта, зығыр
т.б. Ал жануар текті талшықтарға жүн және жібек жатады. Асбест талшығы
табиғи минералдық талшық ретінде қолданылады.
Химиялық талшық
, жасанды талшық — табиғи органикалық және
синтездік полимерлерден алынатын талшықтар.

Медицина саласында полимерлік материалдардан медициналық аспаптар,


арнаулы ыдыстар және дәрілік препараттарды ораушының түрлі
көріністерін дайындауда қолданылады. Хирургияда жүректің қақпақтарын,
стоматологиялық протездер мен көз хрустальдарын жасауда қолданылады.


2.Метанол синтезінің физика-химиялық негіздері. Процестің технологиялық параметрлері. Метанол медицинада қолданылуы.

Метанол, метил спирті, ағаш спирті, СН3ОН – иісі (этил спиртінің


иісіне ұқсас) бар, түссіз сұйықтық;
•тығызд. 0,7924 г/см3 (20ƏС-та),
•балқу t – 97,9ƏС,
•қайнау t 64,5ƏС.
• Сумен (кез келген қатынаста), спиртпен, бензолмен, ацетонмен, т.б.
органикалық еріткіштермен оңай араласады. Синтез-газдан катализдік
Метил спиртімен жұмыс істегенде, оның өте улы екенін үмытпау керек. Бірнеше грамынан адам сокыр болады, одан көбірек болса, уланып өледі;
Метанол синтезінің технологиялық көзқарасы бойынша және оны шикізаттың басқа да қатты түрлерінен алуға болатынына қарамастан, ең тиімді шикізаты – табиғи газ және мұнай өндірісінің газдары болып табылады.
Технологиялық бастапқы шикізат болатын газ - көмірсутектік газдың : табиғи газдың, ацителен өндірісінің синтез газының, кокс газының, сұйық көмірсутектердің (мұнай, мазут, жеңіл каталитикалық крекингтің) және қатты отындардың (көмір,сланец) конверсиясы (айналуы) нәтижесінде алынады.
• Метанол синтезі үшін бастапқы газды сутегі алу өндірісіндегі барлық шикізат қорынан алуға болады, мысалы аммиак синтезі және майларды гидрлеу процесстері.
СО+2Н2→СН3ОН
• Қысым. Техникалық есептеулерде көбіне тепе-теңдік константасы компоненттердің парциалды қысымдары арқылы беріледі.
• Метанол синтезі катализаторына қойылатын негізгі
талаптар:жоғарғы активтілігі, селективтілігі (процесті метанол түзілу бағытына қарай бағыттауы), жұмыс барыс бірқалыптылығы, тепература өзгерістеріне тұрақтылығы және жоғары механикалық беріктік. Метанол синтезі катализаторлары екі топқа бөлінеді : мырыш-хромды және мыс құрамды (мырыш-мыс-алюминиилі және мырыш-мыс-хромды).
Қолдануы;Метанол өндірісте формальдегид, полимерлер, бояғыш заттар, фармацевтикалық препараттар алу үшін;
•Бояулар мен лактарды ерітетін еріткіш ретінде;
•Этил спиртін денатурациялануда қолданылады;
•Aнтифриз құрамына кіреді;
Медицинада; Ол криобиологияда криопротектор ретінде кеңінен қолданылатын іш жүргізетін және құрғататын агент ретінде қолданылады.Ол глициринде ерітілген түрінде болады.

11-билет
1. Гендік инженерия. Мысал келтіріңіз


Гендік инженерия, немесе генетикалық инженерия [1] — генетикалық және биохимиялық әдістердің көмегімен түраралық кедергілері жоқ, тұқым қуалайтын қасиеттері өзгеше, табиғатта кездеспейтін жаңа гендер алу; молекулярлы биологияның бір саласы. Гендік инженерия әр түрлі организмдер геномының бөлігінен рекомбинатты ДНҚ құрастырумен қатар, ол рекомбинатты молекулаларды басқа ағза геномына енгізіп, жұмыс істеуін (экспрессиясын) қамтамасыз етеді. Гендік инженериядағы тұңғыш тәжірибені 1972 ж. американ биохимигі Пол Берг (Нобель сыйлығының лауреаты) іске асырды. Ол маймылдың онноген вирусы SV-40-тың толық геномын, бактериофаг — L геномының бір бөлігін және Е. Colі бактериясының галактоза генін біріктіру арқылы рекомбинантты (гибридті) ДНҚ алды. 1973 — 74 ж. Америка биохимиктері С. Коэн, Г. Бойер, т.б. түрлі ағзалардан бөліп алынған генді бактерия плазмидасының құрамына енгізді. Бұл тәжірибе басқа организмдер гендерінің жаңа ағза ішінде жұмыс істей алатынын дәлелдеді. Жануарлар клеткаларымен жүргізілген тәжірибелерде бір клетканың ядросын екіншісімен алмастыруға, екі немесе бірнеше эмбриондарды қосып біріктіруге, оларды бірнеше бөлікке бөлшектеуге болатыны анықталды. Гендік (генетикалық) инженерия — молекулалық және клеткалық инженерия белгілі бір мақсатпен жасанды айқын қасиеттері бар генетикалық материалдарды алдын ала құрастырып, оларды басқа клеткаға енгізіп, көбейтіп, зат алмасу процесін өзгеше жүргізу. Бұл әдіспен организмдердегі тұқым қуалайтын информацияны көздеген мақсатқа сай өзгертіп, олардың геномдарын белгілеген жоспармен қайта құруға болады.
Жануарлар селекциясында гендік инженерияға байланысты аустралиялық ғалымдар гендер құрамына өсу гормонының генін енгізе отырып, кәдімгі шошқаға қарағанда екі еседей жылдам өсетін шошқаның жаңа қолтұқымын шшығарды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет