3 I. Тарау. Ортақ меншік қҰҚЫҒЫ
жүктеу/скачать 158,84 Kb. Pdf көрінісі
|
Ортақ меншік
| ҚОРЫТЫНДЫ
Қортындылай келе айтайын дегенім мынау. Отақ меншік құқығы ең көп қолданылып келе жатқанымен заң ғылымында бұл мәселе әлі де болса толық игерілмей жатыр. Оның себебі біздің цивилист ғалымдарымыздың аздығы және осы меншік құқығының енді-енді бастау ала бастағандығы себепші болса керек. Бірақ келешекте осы тақырыпта талай материалдар жарияланар деген үміттемін. Кеңестік дәуірде бұл салаға мүлде көңіл аударылмады десе де болады, өйткені ол кезде меншіктің негізгі иегері мемлекет болатын. Сол себепті де болар осы мәселе бұрынғы Қазақ ССР-нің Азаматтық кодексінде маңызды роль атқара қоймады.[17,51] Қазіргі кезде нарықтық қатынастар кезеңінде меншік құқығы өсіп өрби түсуде. Осы жазылған курстық жұмыс мен үшін көптеген тың деректер беріп, мені жаңа пайымдауларға итермеледі. Көпсубъектілік ортақ меншіктің субъективтік құқығының ерекшелігін көрсетеді. Бұл ерекшелік Ак-да өзінше ортақ меншік құқығы институтын бөліп алуға әкелді (АК-ның 11-тарауы).АК-ның ортақ нормалар ретінде көрініс табатын бір субъектілік құқық нормалары ортақ меншік құқығын да реттейді. Әрине, ол ортақ меншік туралы арнайы құқықтардан алшақ кетпейтін шамада реттейді. Үлесті және бірлескен меншіктің қатысушылары бірінен бірі едәуір бөлек болып келеді. Үлесті меншіктің қатысушылары азаматтық құқықтың заңнамада көзделген кез келген субъектілері және олар кез келген жиынтықта болуы мүмкін. Бірлескен меншіктің қатысушылары тек жеке тұлғалар ғана болады, олар көбіне бірімен бірі туыстық қатынаста болады. Меншік құқығы қазақтардың әдеттегі құқығының ажырамас бөлшегі екенін осы «Жеті жарғы» баптарынан көреміз. Академик С.3. Зиманов қазақтардың әдеттегі құқығында меншік құқығының басымдылығы, мүліктік жауапкершіліктің жоғары болғандығын атап көрсеткен еді. Алысқа ұзамай-ақ ауыз екі сөз тіркестерінде қолданылып жүрген айыптың бірі тоғыз құн төлеу туралы еске сала кетсек те жеткілікті. 26 |