Қазіргі заманғы рельеф эндогендік және экзогендік факторлардың туындысы ретінде және Қазақстан аумағындағы жаңа құрылымдар неогендік-төрттік кезеңде қалыптасқандығы негізінде жаңа кезеңнің көлемі неогендік-төрттік деп қабылданды.
Қазақстанда үш реттік құрылым бар:
1-ші ретті құрылымдар: ежелгі Шығыс Еуропа платформасы, жас Орталық Еуразиялық платформа және Тянь-Шань-Алтай орогендік аймағы.
1-ші ретті құрылымдардың ішінде 2-ші ретті құрылымдар анықталған: Шығыс Еуропа платформасының Каспий маңы ойпаты; Орталық-Еуроазиялық платформа шегінде-Тұран плитасы, Қазақ қалқаны, Батыс - Сібір плитасы. Жаңа тектоникалық қозғалыстардың белсенді көрінісі нәтижесінде Қазақстан аумағында ежелгі жарылыстардың жаңаруы, жас жарылыстардың пайда болуы және ірі қоймалардың қалыптасуы болды. Кейіннен олар жинақтау аймақтары болған басым шөгу аймағында блоктарға ұсақталды. Бұл қозғалыстар жаңа құрылымдардың дамуын алдын ала белгілеп, ең жаңа құрылымдық жоспарды құрады. Тектоникалық бұзылулар аймақтары негізінен ежелгі шыққан жаңарған жарылымдар болып табылады.
3-ші ретті құрылымдар арасында Орь-Елек, Батыс Мұғалжар көтерілісі, Әлімбет сатысы және теңіз ойпаты ерекшеленеді.
Каспий ойпаты Шығыс Еуропа платформасының бөлігі болып табылады. Ол екі үлкен құрылымды ажыратады: батыста – тұрақты шөгу аймағында қалыптасқан Бөкей синеклизасы, шығыста – Подураль көтерілісі.
Каспий ойпаты Шығыс Еуропа платформасының бөлігі болып табылады. Ол екі үлкен құрылымды ажыратады: батыста – тұрақты шөгу аймағында қалыптасқан Бөкей синеклизасы, шығыста – Подураль көтерілісі.
Оңтүстік Оралдың Мұғалжар қатпарлы аймағы солтүстіктен оңтүстікке қарай созылған және жарықтар жүйесімен бөлінген Орал асты үстіртінің шығысында орналасқан. Көтерілу Батыс (жота зонасы) және Шығыс (пенеплен аймағы) болып бөлінеді.
Тұран плитасының ең ірі теріс құрылымы шығыстан Қазақ қалқанымен, солтүстіктен - Қостанай ойпатымен, батыстан - Мұғалжар көтерілуімен, ал оңтүстіктен - Арал маңы жүйесімен және төменгі-Сырдария күмбезімен шектелген Торғай синеклизасы болып табылады. Торғай синеклизасы Тұран және Батыс Сібір плиталары арасындағы шекара болып табылады.
Қазақстандық қалқан блоктардың күрделі жүйесін қалыптастыра отырып, жаңа сынықтармен сынған күмбезді-блоктық көтермені білдіреді. Ең маңызды құрылымдардың бірі - Балқаш-Ертіс күмбезі.
