3 практикалық сабақтың тақырыбы



бет3/3
Дата31.12.2021
өлшемі91,72 Kb.
#21179
түріСабақ
1   2   3
Байланысты:
тапсырма 3.

Мысалдар қарастырайық.

3-мысал. Сандар тізбегіндегі заңдылықты анықтаңдар және тағы да үш санды жазып шығыңдар:

7, 8, 12, 21, 37, ...



Шешуі: Сандар тізбегіндегі белгісіз үш сандар x, y, z болсын, яғни 7, 8, 12, 21, 37, x, y, z. Берілген тізбектің көрші тұрған сандарының айырымы мынадай тізбек құрады:

1, 4, 9, 16, 25, 36, 49.

Олай болса,

Демек, белгісіз сандар 62, 98, 147-ге тең.



Жауабы: 62, 98, 147.

4-мысал. Сұрақ белгісі орнына қандай сан қойылу керек?

7, 15, 31, ?



Шешуі: Мұнда сандар тізбегі мынадай ереже бойынша құрылған:

Демек, сұрақ белгісі орнына 63 саны қойылу керек.



Жауабы: 63

5-мысал. Сұрақ белгісі орнына қандай сан қойылу керек?

1, 4, 12, 15, ?, 48, 144.



Шешуі: Мұнда сандар тізбегі мынадай ереже бойынша құрылған:

Демек, сұрақ белгісі орнына 45 саны қойылу керек.



Жауабы: 45.

2,Натурал аргументті функция сандар тізбегі, ал тізбекті құрайтын сандарды тізбектің мүшелері деп атайды.

Тізбек мүшелері сәйкес мүшелердің индексі (реттік нөмірі) көрсетілген әріппен белгіленеді: а123,...,аn...

Берілген жазуда:

а1 саны – тізбектің бірінші мүшесі;

а2 саны – тізбектің екінші мүшесі;

а3 саны – тізбектің үшінші мүшесі;

..........................................................

аn саны тізбектің n-ші мүшесі;

.....................................................

Мысалы:

Тізбекті қысқаша немесе түрінде жазуға болады.

Сандар тізбегі әртүрлі тәсілдермен беріледі.


  1. Сандар тізбегінің баяндау тәсілімен берілуі.

1-мысал. Натурал сандар қатарының квадраттарынан тұратын тізбекті жазайық.

Шешуі: Ол үшін 1;2;3;4;5;....; n; ..... натурал сандар қатарының әрбір мүшесін квадраттау қажет. Сонда 1; 4; 9; 16; 25; 36;.....



  1. Сандар тізбегінің аналитикалық тәсілмен берілуі.

Егер тізбек, n-мүшесінің формуласы арқылы берілсе, онда ол аналитикалық тәсіл болып табылады.

2-мысал. Берілген формула бойынша тізбектің кез келген мүшесін анықтауға болады.

Мысалы; егер болса, онда

егер болса, онда



  1. Сандар тізбегінің рекуренттік тәсілмен берілуі.

3-мысал. Тізбек рекуренттік формула түрінде берілген және . Тізбектің бесінші мүшесін табу керек.

Шешуі:





  1. Сандар тізбегінің графиктік тәсілмен берілуі.

4-мысал. Сандар тізбегінің графигі абциссалары – натурал сандар, ал ординаталары – осы сандарға сәйкес тізбек мүшелерінің мәндері болатын оқшауланған нүктелерден тұрады.

Cандар тізбегі функция ретінде тек алғашқы n натурал сандар жиынымен немесе барлық натурал сандар жиынымен де берілуі мүмкін. Осыған байланысты сан тізбегі сәйкесінше шекті және шексіз тізбекке бөлінеді.

Мысалы, нөлмен аяқталатын бүтін оң екітаңбалы сандар жиыны: 10;20;30;40;50;60;70;80;90- шекті тізбек, ал 1;2;3;4;5;....,n,...- шексіз тізбек болып табылады.

Тізбектің әрбір кейінгі мүшесінің алдыңғы мүшесіне қатысты орналасу ретіне қарай тізбек өспелі (егер ) және кемімелі (егер ) болып бөлінеді.

Өспелі және кемімелі тізбектер бірсарынды тізбектер деп аталады.

Бір ғана саннан құралған тізбек тұрақты тізбек деп аталады.

Мысалы, 2;2;2;2;....;2;....

148, 149, 150 есептер ауызша.



151 есеп. а) ; ; .

ә) ; ;

б) ; .

152 есеп.

а)



ә) .

б) ;

155 есеп. а) .

ә)

157 есеп. а) 2;4;8;16;...; .



ә) -1;1;-1;1;...;

б) 1;3;5;7;...

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет