3. Сандық талдау әдістерінің жіктелуі
жүктеу/скачать 0,54 Mb.
|
3. Ñàíäû? òàëäàó ?ä³ñòåð³í³? æ³êòåëó³
- Бұл бет үшін навигация:
- Иодометрия.
| Бихроматометрия. Әдіс келесі реакцияға негізделген:
- + 14+ 6 → 2 + 7O M (1∕6 ) = 294,2 : 6 = 49,03 г/моль Яғни бихромат күшті тотықтырғыш, бірақ ионынан әлсіз. Бұл жағдайда тұз қышқылы ортасында бихроматпен титрлеуге мүмкіндік туады, себебі ол иондардың тотықтырмайды, өйткені Бірақ тотығу процесі қышқылдың концентрациясы 2 моль/л-ден асып кеткенде тотығуы мүмкін. Стандартты ерітінді ретінде ерітіндісі қолданылады. Бихроматометриялық әдіс перманганометриялық әдіске қарағанда бірқатар артықшылықтарға ие: ерітіндісін кристалды тұздың татпасын дәл өлшеу арқылы дайындауға болады, яғни оның титрін анықтау қажет емес. бихроматометриялық анықтауды тұз қышқылы ортасында, ешқандай қиындықсыз жүргізуге болады. Недостаток метода: зеленая окраска ионов Cr3+, затрудняет фиксирование точки эквивалентности, поэтому раствор при титровании разбавляют. В роли индикатора могут выступать дифениламин, дефиниламинсульфоновая кислота. Тәжірибеде қолданылуы. Бұл әдіс көптеген бейорганикалық және органикалық заттарды анықтау үшін қолданылады: (Fe (II), Cr(II), Mn (II), Ti(III), Mo(V), Te(IV) сияқты элементтерді, йодидтер, спирттер, глицерин, тиомочевинаны және т.б. заттарды анықтауға болады. Бұл әдістің кемшілігі: иондарының жасыл түсі эквиваленттік нүктені анықтауды қиындатып кедергі келтіредіы, сондықтан титрлеу кезінде ерітінді сұйылтылады. Дифениламин, дифениламин сульфон қышқылы индикатор бола алады. Иодометрия. Иодометрия әдісі иодтың тотықтырғыш және иодид – ионның тотықсыздандырғыш қасиеттеріне негізделген: + 2e ↔ 2 M(1/2I2)= 1/2M(I2) = 126,9 г/моль Бос иод салыстырмалы түрде әлсіз тотықтырғыш, ал салыстырмалы түрде орташа тотықсыздандырғыш . Жұмысшы ерітінділер. Жұмысшы ерітінділер ретінде йод және натрий тиосульфатының ерітінділері қолданылады. Йод ерітіндісі. Титрленген йод ерітіндісін химиялық таза кристалды йодтың татпасын дәл өлшеу арқылы дайындауға болады, оны алдымен қоспалардан тазарту қажет (O, ICl, IBr, , ). Йод суда нашар еритін болғандықтан, оны концентрленген KI ерітіндісінде ерітеді, ол қызыл-қоңыр еритін комплексті қосылыс түзеді: + KI ↔ немесе + 2 ↔ Бұл комплексті қосылыстың түзілуі йодтың ерігіштігін едәуір арттырады және іс жүзінде осы жүйенің тотығу-тотықсыздану потенциалының мәніне әсер етпейді. Натрий тиосульфатының ерітіндісі.Натрий тиосульфатының ерітіндісін оның татпасын дәл өлшеу арқылы дайындауға болмайды, өйткені ∙5O кристаллогидраты стандартты заттарға қойылатын талаптарға сәйкес келмейді. Натрий тиосульфатының ерітінділері сақтау кезінде әртүрлі химиялық өзгерістерге ұшырайды, яғни. ерітіндісін стандарттау йод, калий дихроматы, металдық мыс, немесе бойынша жүзеге асырылады. Натрий тиосульфаты ерітіндісі мен йод келесі реакцияға түседі: 2+ = 2NaI + 2- 2 = () =1, - бір ионы 1 электрон ғана беретін болғандықтан, M( ∙ 5O) = 248,2 г/моль. Түссіз ерітінділерді титрлеуді индикаторсыз жасауға болады, өйткені йодтың өзіндік түсі өте қарқынды. Сұйылтылған немесе боялған ерітінділерді титрлеу кезінде индикатор ретінде крахмал қолданылады, ол йодпен қарқынды көгілдір түсті қосылыс түзеді. ерітіндісін стандарттау үшін калий дихроматпен реакциясы қолданылады: + 6KI + 14HCI = 3 + 8KCl+ 2 + 7O Бұл реакциядағы эквиваленттік нүктені, яғни бос йодтың түзілуінің аяқталу сәтін анықтау мүмкін емес. Крахмалды индикатор ретінде қолдана отырып, йодтың түзілуінің аяқталу сәтінен басқа, ерітіндіде пайда болу сәтін (ерітіндінің көк түсі) немесе оның ерітіндіден жоғалу сәтін (көк ерітіндінің түссізденуі) байқауға болады, сондықтан бұл жағдайда орынбасу реакциясы арқылы титрлеу әдісі қолданылады. Мұнда: n(1/6) = n(1/2 ) = n(Na2S2O3) немесе С(1/6 ).V(K2Cr2O7) = C(Na2S2O3).V(Na2S2O3) екені анық. Сондықтан осы жағдайда мен бір-бірімен тікелей әрекеттеспесе де олардың мөлшері бір-біріне эквивалентті. Тәжірибеде қолданылуы. Йодометрия әдісі Cu(II), Fe(III), Mn(IV) Mn(III), V(V), Mo(V), Pb(IV), нитриттер, селениттер, перманганаттар, дихроматтар, пероксидтер және т.б. басқа заттарды анықтау үшін қолданылады. Редокс реакцияларды титриметрияда қолдануға кедергі болатын бірқатар ерекшеліктер бар: 1.Қайтымдылығы. Кейбір жағдайларда химиялық тепе-теңдікті қажетті бағытқа ығыстыру керек. 2.Көптеген тотығу-тотықсыздану реакцияларының жылдамдығы жеткіліксіз. Баяу жүретін реакциялар титрлеуге жарамсыз, өйткені бұл жағдайда титрлеу ұзақ уақытқа созылады,сондықтан дәл орындалуы мүмкін емес. Баяу жүретін реакциялардың жылдамдықтарын арттыруға әртүрлі әдістермен қол жеткізуге болады: а) ерітіндінің температурасын жоғарылату б)әрекеттесетін заттардың концентрацияларын жоғарлату в) катализаторды қолдану. 3. Қосалқы реакциялардың пайда болуы. жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|