3.3 Зертханалық жұмысты орындаудың тәртібі
3.3.1 Тәжірибелерді орындау үшін «өлшеу стендті» құрыңыз:
- Simulink-тің модельдер редакторының ортасына Objects3 папкасынан өзіңіздің «объектіңізді» жүктеңіз (нұсқа бойынша);
- кіріс сигнал ретінде бірлік сатылы сигналды орнатыңыз;
- шығудағы сигналды Scope терезесіне шығарыңыз.
Осы әрекеттер нәтижесінде «өлшеу стендтінің» блок-диаграммасын аласыз.
1-сурет. Нұсқа бойынша объект
2-сурет. Тапсырмаға сәйкес блок диаграмма
3.3.2 Диаграмманы жұмысқа қосыңыз. Scope терезеде өтпелі процестің графигін аласыз - «тәжірибе» нәтижесі.
3-сурет. Тәжірибе нәстижесі
Орнықталған күйдің мәнін табу үшін 4-суреттегідей жанама мен орнықталған күйдегі мәннің сызықтарын сыздым. Екеуінің қиылысқан жерінен орнықталған күйдің мәнін таптым, яғни уақыт тұрақтысы ол T=0.248 ге тең болды.
3.3.4 Дифференциалды теңдеу шешімінің жалпы (3.2) өрнегін қолдана, беріліс функцияның k беру коэффициентін анықтаңыз.
(3.2) өрнектен t → болғанда, y(t) = k a болатыны белгілі. 4-суреттен көріп тұрғанымыздай бізде шығыс мән, яғни y(t)=3.5, ал а=1. Сол арқылы k-ны табуымызға болады. Ол k=y(t)/a=3.5/1=3.5. Сонда k=3.5
3.3.5 Бірінші ретті объектінің беріліс функцияның Т уақыт тұрақтысын екі амалмен (а және б) анықтаңыз. Жанаманы құруға Scope блоктың мүмкіншіліктерін қолданыңыз.
5-сурет. Блок диаграмма
5-сурет. Уақыт тұрақтысын табу
Бұл суреттен көріп тұрғанымыздай уақыт тұрақтысын табудың екінші әдісі. Бұны есептеу үшін жоғарыда айтылып өткен теңдеулерді қолдандық. Яғни уақты тұрақтысын табу үшін (3.3) формуласы қолданылды. Бұл жерде k жоғарыда табылған 2 мәніне тең. Оған дәлел ретінде 5-суретте Signal Statistics бөліміндегі Max мәні. Ал tgα мәні біздің Ramp блогындағы мән. Жанаманы сызу: t = T болғанда y(t) = k (1−e-1)= k (1−0,37) = 0,63 k болады. Яғни бірінші ретті жүйенің T уақыт тұрақтысы өтпелі функция өзінің орнықталған шамасының 63% жеткендегі уақыт бөлігіне тең. Яғни жанама орнықталған мәннің сызығы мен 63% дағы мәннің вертикаль сызығының қиылысына сызылуы керек. Мәндерді орнына қойғанда:
3.3.6 Нәтижесінде беріліс функциялар түріндегі екі модель пайда болады. Осы модельдердің өрнектерін жазыңыз.
3.3.7 Transfer Function блогы көмегімен алынған модельдерді құрыңыз. Блок параметрлері терезесінде беріліс функцияның алымы мен бөлімінің коэффициенттерін орнату керек.
6-сурет. Беріліс функциялары
3.3.8 «Объект» пен екі модельді қолданып блок-даграмманы құрастырыңыз.
7-сурет. Блок диаграмма
3.3.9 «Объект» пен модельдер кірісіне бірдей сатылы сигналды орнатыңыз, шығудағы сигналдарды алыңыз.
8-сурет. Блок диграмма
3.3.10 «Объект» пен моделдер көмегімен алынған өтпелі процестердің графиктерін салыстырыңыз. Модельдердің дәлдігін бағалаңыз.
9-сурет. Тәжірибе нәтижесі
Соңғы нәтижесі 9-суретте көрсетілген. Бұдан көріп тұрғанымыздай бірінші әдіспен тапқан уақыт тұрақтысы арқылы жазылған беріліс функциясы бізге берілген беріліс функциясынан айтарлықтай айырмашылығы бар. Ал екінші әдіспен табылған уақыт тұрақтысы арқылы жазылған беріліс функциясы бізге берілген беріліс функциясымен бірдей деуге келеді. Яғни қорытынысында екінші әдіспен, формулалармен табылған әдіс әлде-қайда дәлірек, яғни оның дәлдігі жоғары.
Достарыңызбен бөлісу: |