Ахметжанова А.Т., Тасилова Н. А., Байдавлетова М.Д.
РЕФОРМЫ В ОРГАНИЗАЦИИ КОНТРОЛЯ И ОЦЕНКИ ЗНАНИЙ
ОБУЧАЮЩИХСЯ:ТРАДИЦИИ ИЛИ ИННОВАЦИИ
В настоящее время мы много говорим о реформах, о реформировании и модернизации
образовательного процесса. Реформы намечены в государственном масштабе: «С 1 января
2016 года начался практический этап выполнения Плана нации «100 конкретных шагов по
реализации институциональных реформ», прокладывающих «магистральный путь к решению
комплекса исторических задач, которые изменят Казахстан, его экономику, государство и
общество» [1]. КазНУ имени аль-Фараби как один из важных ключевых звеньев
образовательного, научного, иннновационного, методического и воспитательного процессов в
области образовательных услуг в нашем государстве, также ставит задачи, способные помочь
Республике Казахстан – «стать одной из тридцати наций – лидеров ХХІ века»[1].
Для достижения вышеуказанных целей необходимы изменения и нововведения, суть
которых - движение вперед, к совершенству, качеству и конкурентоспособности личности
обучающегося. Поэтому очень важно, преподавателю и студенту, определить свою роль в
образовательном процессе, в ходе осуществления которого, на первый план выходит один из
важных компонентов обучения - организация контроля и оценки знаний обучающихся. В
последнее время в печати появляются статьи о том, надо ли тратить время на учебу в
университете, также распространяется информация об известных личностях, не обучавшихся в
вузах или получавшие неудовлетворительные оценки во время обучения. Одной из причин
появления их, на наш взгляд в том, что некоторые авторы не хотят понимать или не понимают
суть реформирования учебного процесса. Также, «…широкое распространение
информационных технологий…привело к тому, что человек наряду с действительно нужной и
полезной получает много совершенно бесполезной, искаженной и даже ложной информации»
[2]. Нельзя забывать, что самое главное в образовании – обучение и воспитание личности. И не
простой - интеллектуальной личности, от которого зависит будущее Республики Казахстан,
когда от каждого требуется «слаженность действий, настойчивость, креативность и упорство»
[1]. На наш взгляд, если мы хотим реформировать систему образования, опираясь на опыт
конкурентоспособных вузов мира, то надо полностью менять формы и методы контроля знаний
обучающихся. Если же, данный процесс будет модернизирован постепенно, то возможно
сохранение некоторых традиционных форм организации контроля и оценки знаний. Причина в
том, что студент, особенно первокурсник, долго адаптируется в университетской среде. Для
него в вузе все новое, так как в среднем учебном заведении, в основном, вся образовательная
система построена иначе. Без сомнения, нынешняя молодежь любознательная, умная,
патриотичная и интересная. Для его личностного роста необходимы всеохватывающие знания,
умения и навыки. Преподавателю – применение разнообразных форм контроля и оценки
знаний обучающихся, чтобы он смог показать свои учебные достижения при различных видах
84
контроля знаний. Организация совместной творческой учебной деятельности педагога и
студента, остаются важным звеном образовательного процесса.
Согласно «Академической политике КазНУ имени аль-Фараби», для проверки учебных
достижений обучающихся предусмотрены несколько видов контроля знаний: текущий,
рубежный, полусеместровый (Midterm Exam), итоговый. «Текущий контроль - это
систематическая проверка знаний обучающихся в соответствии с учебной программой,
проводимая преподавателем на аудиторных и внеаудиторных занятиях в течение
академического периода. Рубежный контроль – контроль учебных достижений обучающихся
по завершении крупного раздела (модуля) одной учебной дисциплины, осуществляемый
согласно академическому календарю с включением в себя результатов текущего контроля и
проставлением итогов рубежных контролей в ведомости «Универ». Количество рубежных
контролей определяется рабочим учебным планом и указывается в силлабусе дисциплины.
Полусеместровый экзамен – контроль учебных достижений обучающихся, проводимый на 8-й
неделе семестра. Итоговый контроль – проверка учебных достижений обучающихся,
проводимая после завершения изучения дисциплины в период экзаменационной сессии» [2].
На наш вгляд, каждый преподаватель университета должен знать вышеуказанный документ и
пользоваться ее установками в повседневной педагогической деятельности. При организации
такой масштабной проверки знаний обучающихся, нельзя пренебрегать традиционными
формами контроля и оценки знаний студентов, в то же время, необходимо активно обучаться
применению инновационных.
О каких традиционных формах контроля и оценки знаний можно вспомнить и применять.
К примеру, индивидуальные, устные опросы студентов, которые помогают обучающемуся,
открыто и смело высказывать и защищать свои мысли и идеи. Написание и защита научных
сообщений, докладов, проектов перед студенческой группой, с сохранением всех требований,
предъявляемым к научным работам; чтение и разбор исторических источников и
художественной литературы, с соблюдением положения о методах работы с данными видами
документов; изучение древних языков, как обязательный компонент, для исследования
документов и материалов на языке оригинала и др. Применение всего обозначенного, в свою
очередь, дает нам возможность применять инновационные формы на всех этапах контроля и
оценки знаний, так как помогут обучающемуся логически мыслить, анализировать и рождать
новые идеи. Именно применение или сочетание традиционных форм контроля знаний, умений
и навыков, расширяют возможности инновационных. Вышеназванные традиционные формы
опроса обучающихся охватывают значительную часть студентов и активизируют их действия,
учат поиску нового, неординарного, умению рассуждать и формулировать свои мысли,
выступать перед широкой аудиторией.
Проанализируем одну из распространенных и применяемых методов, которая сочетает
традиционные и инновационные формы работы: метод проектной деятельности. Как мы его
организуем и проводим в нашей совместной учебно-образовательной деятельности. В
большинстве случаев, в виде самостоятельной работы на семинарских занятиях и при
выполнении СРС. Обучающиеся принимают активное участие в дискуссиях и диспутах,
готовят научный проект или новый текст в виде исторического сочинения, документального
рассказа, стихотворения, посвящения и т.д. Студенты работают с исторической книгой, новыми
документами и материалами; собирают информационный материал; проводят эксперименты,
форма которой зависит от специальности и др. После подготовки работы, студенты получают
возможность: сравнить выполненное задание и проанализировать, обобщить итоги и обсудить,
доказать или опровергнуть, выступить или же прокомментировать результаты своей
деятельности. Следующий этап работы с обучающимися: мониторинг и обучение творить или
создавать таблицы, схемы, карты, диаграммы, писать творческие сочинения, аннотации, эссе и
рецензии. Все это в совокупности активизирует познавательную и исследовательскую работу
студента и формирует навыки самостоятельности. Успешная организация такой работы со
студентом дает нам возможность объективно оценить знания, умения и навыки обучающегося.
Мы, поддерживая такую форму организации и проверки знаний, умений и навыков студента,
считаем, что она сочетает и традиционные и инновационные виды контроля и оценки знаний.
Все это проводится безболезнено как для преподавателя, так и для студентов.
Или же, поразмышляем над одним из новых видов контроля учебных достижений
обучающихся - Midterm Exam (Промежуточный экзамен) – своевременный и мобилизующий
студентов для поиска инновации в своей деятельности вид контроля знаний, умений и
85
навыков, направленный на повышение качества обучения и совершенствование учебного
процесса. Его можно проводить по-разному, все зависит от специфики дисциплины и степени
подготовленности обучающихся.
Например, по дисциплине «История Казахстана», студенты должны выполнить три вида
заданий. Первый раздел охватывает пять контрольных заданий, на которые студент по
желанию отвечает устно или письменно. 1. Какова роль тюркских племен в развитии
средневековых государств на территории Казахстана; 2. Проанализируйте известные вам
трактаты средневековых ученых и мыслителей; 3. Расскажите о государствах, образованных в
результате завоевательных походов Темучина (Чингисхана); 4. Дайте оценку работе
М.Х.Дулати мырза «Тарихи-и Рашиди»; 5. Ваши выводы о развитии культуры казахского
народа в ХҮ-ХҮІІІ вв. Студенты, сумевшие показать глубокое и прочное усвоение
программного материала, давшие полный, правильный, грамотный и логически излагаемый
ответ, продемонстрировавшие свои знания и умения анализировать научные труды,
применяющие при ответе широкий круг исторических фактов, основанных на знании
источников, получают 35 баллов.
Для выполнения задания второго раздела, студентам необходимо выбрать один из
исторических документов и написать статью (заметку, эссе, интервью, ответы на вопросы
и.т.д.). Предлагаются на выбор: 1. Глава «Фольклорные источники о восстании Кенесары
Касымова», из монографии известного ученого Ермухана Бекмаханова «Казахстан в 20-40-х
годах ХІХ века». 2. Исторические документы № 5 и 35 из сборника документов и материалов
«Присоединение Казахстана и Средней Азии к России (ХҮІІІ- ХІХ вв.)». Студенты,
выполнившие задание полностью и продемонстрировавшие творческие способности,
получают - 35 баллов.
По третьему разделу студентам необходимо составить «Хронологический указатель
значимых исторических событий» в имперский период развития Казахстана (1731 - ХІХ век ).
Например: 1731 г. 19 февраля - Грамота императрицы Анны Иоанновны хану Абулхаиру и
всему казахскому народу о принятии их в российское подданство; 1731-1732- Посольство
А.И.Тевкелева; 1741-1742 - Казахско-джунгарская война. 1743- Основание города Оренбурга.
И далее по хронологии. Студенты, составляют по желанию, таблицу, схему или перечень
важных исторических событий в сложный этап развития нашей истории – время утраты
государственной независимости. Выполняя данное задание, студенты закрепляют знания,
умения и навыки, полученные за семь недель обучения и готовы трудиться с нами далее.
Получают 30 баллов.
Последующие восемь недель мы продолжаем работу со студентами, усложняя формы
заданий для развития их
способностей к поиску, анализу и формулировке результата
учебной деятельности, применяя эфффективные методы контроля учебных достижений
обучающихся. Повышаются требования к оценке знаний, умений и навыков, которые
предполагают умение студентов показать свои достижения в выполнении компетенции,
приобретенных ими в процессе обучения и отражающие достигнутый уровень развития
личности.
Но есть и проблемы: сложно организовать качественную модернизационную работу в
больших потоках по 120-130 студентов. Ответственный и добросовестный преподаватель
тратит свое личное время на организацию контроля и оценки знаний студентов, так как
применение инновационных форм контроля требуют от ППС и студента много времени, сил и
способностей. Но, мы верим, что инновации затронут и этот важный момент учебно-
образовательной деятельности преподавателей и студентов и, будут способствовать рождению
новых идей, методики преподавания, реформирования и модернизации в области организации
контроля и оценки знаний обучающихся.
Как верно подчеркивает Президент Республики Казахстан Н.А. Назарбаев в своем
Послании народу Казахстана: «Сегодня многое зависит от нас, начавших Великий
Казахстанский путь и идею Мәңгілік Ел. У нас есть стратегии действий на долгосрочную,
среднесрочную и ближайшую перспективу. Сейчас и в любое другое время наша главная
антикризисная стратагема тождественна трем простым, но важным понятиям: рост, реформы,
развитие» [5]. КазНУ имени аль-Фараби является активным и полноценным участником
совершенствования и внедрения инновационного управления и обеспечения всей
образовательной системы Республики Казахстан. Поэтому, каждый из нас должен понимать
роль человеческого капитала в реализации новых планов по развитию нашего государства, и
86
выполнении всех поставленных задач. На нас всех сегодня лежит огромная ответственность за
будущее страны.
Литература
1. Назарбаев Н.А. План нации – Путь к казахстанской мечте. 6 января 2016 года.
http://www.akorda.kz/ru/events/akorda_news/press_conferences/statya-glavy-gosudarstva-plan-nacii-
put-k-kazahstanskoi-mechte.
2.Педагогика, №4, 2012, с. 3.
3. Академическая политика КазНУ им. аль-Фараби (2015-2016 гг.). – Алматы: Қазақ
университеті, 2015, с. 17, 18.
4. Қазақ университеті, 5 қантар, 2016.
5. Послание Президента РК народу Казахстана. Казахстан в новой глобальной
реальности:
рост,
реформы,
развитие. 30 ноября 2015 года.
http://www.akorda.kz/ru/addresses/poslanie-prezidenta-respubliki-kazahstan-nnazarbaeva-narodu-
kazahstana-30-noyabrya-2015-g.
Аширбекова Л.Ж., Баймуханбетова Э.Е., Тажиева С.К.
КЕЙС-СТАДИ «МЕМЛЕКЕТТІК ЖӘНЕ ЖЕРГІЛІКТІ БАСҚАРУ» МАМАНДЫҒЫ
БОЙЫНША БІЛІМ АЛУДАҒЫ ИНТЕРАКТИВТІ ӘДІС РЕТІНДЕ
Кейс–стади амал-тәсілі немесе оқытудың нақты жағдайлар әдісі ХХ ғасырдың басында
Америка Құрама Штаттарының Гарвард университетінің бизнес мектебінде пайда болған.
Кейс-стади амал-тәсілі термині алғаш рет американдық ғалым Коплендтің еңбектерінде
пайдаланылған. Копленд 1921 жылы оқытудың нақты жағдайлар жинағын шығарып, кейс-
стади амал-тәсілін қолдану жолдарын көрсеткен.
Кейс амал-тәсілі алғашқы кезде бизнес мектебінде ғана қолданылып келсе, бүгін де бұл
әдіс арқылы оқытудың қолданылу аясы кеңіп, ол құқық, мәдениеттану, медицина және т. б.
салаларда жемісті қолданылуда.
Кейс амал-тәсілінде басты назарында болған нарсе – ол білім алушылардың ұсынылған,
реальды немесе қиялдық, ойдан шығарылған (алдын-ала құрастырылған) жағдайларды талдауы
және осы жағдайға өзіндік баға беруі, өзінің ой-пікірін нақты әрі толық айтып беруі т. б. Кейс
тәсілі студенттердің жеке тұлғалық қабілеттерін жетілдіруге бағытталады.
Кейс әдісін қолдану барысында оқытушының іс-әрекеті екі кезеңнен тұрады.
Бірінші кезең – кейс (жағдай) таңдап алу және сұрақтар құрауға арналған шығарма-
шылық жұмыс. Ол келесі жұмыстардан тұрады: жағдайларды тақырыпқа сәйкес таңдап алу;
мақсат пен міндетті анықтау; жағдайды құрастыру және суреттеу.
Екінші кезең – оқытушының аудиториядағы іс-әрекеті. Аудиториядағы кейс әдісін
қолдану кезеңі келесі іс-әрекеттерден тұрады: кейске кіріспе; жағдайдың талдануы (шағын
топтарда); пікірталас; қорытынды шығару.
Кейстерді құрудың келесі негізгі сатылары белгіленген: мақсаттарды анықтау, әр түрлі
жағдайларға критерилерді тағайындау, қажет ақпарат көздерін белгілеу, кейстегі алғашқы
материалдарды дайындау, сараптама жасау, oны қолдану бойынша әдістемелік материалдар
дайындау. Оқу процесіндегі кейстермен жұмыс жасау технологиясы келесі сатылардан тұрады:
1) кейс материалдарын зерттеушілердің жеке өзіндік жұмысы (мәселені сәйкестендіру,
негізгі баламаларды тұжырымдау, ұсынылған әрекетті немесе шешімді ұсыну);
2) негізгі мәселені енгізуге және оны шешуге байланысты шағын топтармен жұмыс;
3) жалпы дискуссиядағы (оқу тобы шегінде) шағын топтардың тұсаукесерлері және
тәжірибе нәтижелері.
Кейс стади әдісі интерактивті әдістің бір түрі ретінде оқушылар үшін өте тиімді әдіс
болып саналады. Бұл әдістің көмегімен оқушылар өз беттерінше теорияны меңгере отырып,
практикалық дағдыларға да үйренеді, сонымен қатар өз ойын жүзеге асыру мүмкіндігіне де ие
болады. Оқушы ситуацияға талдау жасау арқылы болашақ маман ретінде қалыптасып, сабақты
қызығып оқуға тырысады.
87
Кейс стади әдісі - оқытушының креативті ойлауын дамытып, сабақтың мазмұнын ерекше
құруға шығармашылық мүмкіндігін кеңейтуге жағдай жасайды.
Болашак мемлекеттік қызметкерлерге білім берудегі кейс әдісін қолданудың тиімділігі
туралы көзқарастар қиылыспауы да мүмкін:
1. Қоғамдағы орын алған трансформациялық процесстер кейс-стади әдісінің қолда-
нылуына кедергі келтіреді.
2. Мемлекеттік басқару ғылымы саласындағы кейс-стади әзірленуінің төмен деңгейде
болуы кейс әдісінің қажеттілігі мен пайдаланылу мүмкіндігінің балансын қамтамасыз етпейді.
«Мемлекеттік және жергілікті басқару» мамандығы бойынша білім алушыларды оқытуда
кейс-әдісінің енгізілуінің қажеттілігін негіздейтін факторлар ретінде келесілерді қарастыруға
болады:
1. Дәстүрлі білім беру әдісінің ескіруі, білім алушылардың ол әдіске деген негативті
қарым-қатынасы;
2. Білім алушылар ақпараттың ашық заманында сол ақпаратты өңдеуге мүмкіндік
беретін оқыу әдістерінің модернизациялануын қалайды. Нағыз интеллектуалдық байлық пен
жаңа құндылықтар, мотивация және демократиялық дүниетанымды қамтамасыз ететін білім
жүйесін талап етеді.
2. Нақты жағдайларды талдау арқылы басқарушылық және әкімшілік тәжірибені
иеленуді қамтамасыз ететін оқыту әдістерін қажет етеді.
Бүгінгі күні оқыту мерзімі құрамында үлкен ағымдық топтарға дәріс оқу едәуір орын
алады. Аз уақыт қана білім алушы семинарлық немесе тәжірибелік сабаққа көңіл бөледі. Дәріс
сабағында кейс-әдісті үнемі пайдалану әрине орынды болмас, бірақ тәжірибелік сабақтағы
кейс-әдісінің қолданылу үлесін арттыру қажет.
Сондай-ақ, заман талабына сәйкес, ең алғашқы ретте мемлекеттік қызметкерлерге білім
беруде тек негізгі білімдерді игеру емес, сонымен қатар, нақты жағдайларда шешім қабылдай
алу дағдыларын бекітуге бағытталған білім беру стратегиясын өзгерту қажет. Ол стратегия
мемлекеттік қызметкерлердің жаңа типін қалыптастырумен байланысты болуы тиіс.
Өзгертілген стратегия екі маңызды мәселені шешуге негізделуі тиіс: біріншіден, оқу үрдісінің
мазмұнын, нысандарын және әдістерін өзгерту; екіншіден, болашақ мемлекеттік қызметкер-
лерді тәрбиелеудегі ұйымдастырушылық сызбаны жасау қажет.
Бірінші мәселені шешу оқыту әдістерін сапалы түрде өзгертумен байланысты, ол үшін
тәжірибелік сабақтардағы кейс әдісін қолдануды арттыру ұсынылады. Сондай-ақ дәріс
сабақтарының үлесін азайту дәріс материалдарын жинақтау, ол пәннің түсіндірме аппаратын
ұсыну, үдерістер мен заңдылықтар, әдістеме мен тұжырымдамалық ыңғайларды топтау, озық
тәжірибелерді зерттеу, талдау сияқты үрдістермен қамтамасыз етілуі тиіс.
Екінші мәселенің шешілуі едәуір қиын болып табылады. Өйткені, оның шешілуі мем-
лекеттік қызметкерді дайындауда қалыптасқан білім, біліктілік, мансапқа, құндылықтарға
деген қарым-қатынастың қалыптасуымен байланысты.
Бұл тұрғыда мемлекеттік қызметкелер бойында келесідей қасиеттердің дамуы міндетті:
· белсенділік, жоғары кәсібилік;
· азаматтық көзқарас, оз азаматтық борышын түсіну;
· өзін-өзі дамыту, өзін-өзі басқару, реттеу және мотивацияны қабылдау;
· мансапқа деген саналы көзқарас, оны жоспарлау және жүзеге асыру.
«Мемлекеттік және жергілікті басқару» мамандығы бойынша мемлекеттік қызметкер-
лерді дайындауда кейс әдісін пайдалану тиімділігі ол әдістің білім алушының ішкі дүниесіне
сай келуі, оның құндылықтар жүйесімен, өмірлік жоспарларымен және мансаптық жоғары-
лауына мүмкіндік беруімен байланысты болып табылады. Яғни, бұл тұста сыртқы стимул-
дардың әсері аз. Өйткені, білім алушыны білім алуға мәжбүрлеу мүмкін емес. Өйткені білім
алушыны күштеу оның пәнге деген қызығушылығын жоғалтуына алып келері анық. Студент
білім алу үрдісі кезінде жақсы жетістіктерге жетуі үшін сол білімді алуы оның болашақтағы
мүдделері мен мүмкіндіктерін жүзеге асыратындығына кепілдік болатындығын сезінуі
арқасында болады.
Кейс-стади әдісінің әлемдің бизнес мектептерде кеңінен қолданылуы оның студенттер
бойында шығармашылық ыңғайды тереңдету болып табылады. Шығармашылық дағдылар өз
кезегінде талдау, тәжірибелік, коммуникациялық, әлеуметтік және өзін-өзі талдау дағдылардың
дамуына әкеледі.
88
Бизнес-мектептердегі кейстар бойынша оқыту әдісін пайдаланушы «Wharton» жоғары
оқу орнында 30% уақытты білім алушылар кейс әдәсәне жұмсайды. Уортон университетінде
бұл көрсеткіш 40%-ды құрайды. Бұл көрсеткіш бойынша көш бастаушы Гарвард университеті
болып табылады, Гарвард бизнес-мектебіндегі білім алушы жылына 700-ге жуық кейске талдау
жүргізеді екен. Онда пайдаланылатын кейстердің бірнеше түрлері бар. Біріншісі,
құрылымдалған кейс, мұнда қосымша ақпараттың аз көлемі беріледі. Мұндай кейстермен
жұмыс жасау барысында студент белгілі бір модель немесе формула пайдаланады. Соынң
нәтижесінде оңтайлы шешім жасалады.
Кейстердің келесі түрі – кішкене жобалар, мұндай кейстер 1-10 беттік ақпараттан тұрады.
Мұндай кейстер студенттерді тек қажетті түсініктермен ғана қамтамасыз етеді, сондықтан
оларды талқылау барысында студент өз біліміне сүйенеді.
50 беттен астам мәтінмен берілген кейс түрлері – ең қиын кейстерге жатады. Мұндай
кейстер қажетті және қажетсіз ақпараттан тұрады. Студент қажетті ақпаратты ғана өңдеп
қажетті шешім қабылдауы тиіс.
«Мемлекеттік және жергілікті басқару» мамандығының негізгі оқу жоспарындағы пәндер
бойынша жағдайлық білім беру нысандарының қолданылуын арттыру келесі пәндер бойынша
жүргізілуі мүмкін (1 кесте):
«Мемлекеттік және жергілікті басқару» мамандығы оқу жоспарындағы курстар бойынша
жағдайлық, ситуациялық білім беру нысандарының түрлері
1 кесте
Жағдайлық білім беру нысандары
Пәндер
Ойын әдісі
Экономиканы мемлекеттік реттеу
Бизнес жағдайлар әдісі
Мемлекет және бизнес, Жобаларды басқару
Имитациялық жаттығу
Мемлекеттік басқару теориясы, Маркетинг
Іскерлік ойындар
Мемлекеттік қызметті ұйымдастыру
Басқарушылық тренингтер
Мемлекеттік қызметкерлер этикасы
«Мозговой штурм», анкета жүргізу,
интервью әдісі
Аймақтық
экономика
және
басқару,
Мемлекеттік жергілікті және өзін-өзі басқару
Бүгінгі күні «Мемлекеттік және жергілікті басқару мамандығы» бойынша жоғарыда
көрсетілген курстар бойынша жағдайлық білім беру нысандарының едәуір бөлігі қолданылуы
оқу үрдісінде сапасына әсер етуі сөзсіз.
Сондай-ақ кейс әдісінің тәжірибелік, білім берушілік және технологиялық түрлерінің
«Мемлекеттік басқару теориясы» курсы бойынша қолданылуы келесі кестеде ұсынылған:
Кейстер арқылы «Мемлекеттік және жергілікті басқару теориясы» пәнін құрылымдау
2 кесте
Мемлекеттік
басқару теориясы
курсының бөлімдері
Білім беру үрдісінде кейстерді пайдалану мүмкіндігі
кейс түрлері
кейс типтері
тәжірибелік білім
беру
ғылыми-
зерттеу
Құрылым
далған
кішкене
жобалар
үлкен
құрылымданғ
ан
1. Мемлекеттік
басқарудың теория-
әдістемелік
негіздері
+
+
-
+
+
-
2. Мемлекеттік
басқаруды
ұйымдастыру
жүйесі
+
+
-
+
+
-
3. Мемлекетті
әлеуметтік-
экономикалық
басқару тиімділігі
+
+
-
-
+
-
89
Кестеде көрсетілгендей негізгі оқу бағдарламалары бойынша ғылыми-зерттеу
кейстерінің қолданылуы орын алмағандығы көрінеді. Өйткені бұл типтегі кейстер мамандарды
кәсіби қайта даярлау мен біліктілігін жоғарылату кезінде тиімді болады. Ал тәжірибелік және
оқыту кейстері курстың барлық бөлімдерінде қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |