Екіншіден, бұл кезде орыс халқының әдебиеті дүние жүзі мәдениетінің алтын қазынасының қатарына қосылып қана қойған жоқ, Европаға өзінің прогресшiл әсерін тигізді

Екіншіден, бұл кезде орыс халқының әдебиеті дүние жүзі мәдениетінің алтын қазынасының қатарына қосылып қана қойған жоқ, Европаға өзінің прогресшiл әсерін тигізді.

Екіншіден, бұл кезде орыс халқының әдебиеті дүние жүзі мәдениетінің алтын қазынасының қатарына қосылып қана қойған жоқ, Европаға өзінің прогресшiл әсерін тигізді.

Батыстың кәрі әдебиетін басып озды. ХIХ ғасырдағы орыстың кейбір жазушылары жамылған Европалық шапанын шешіп тастап орыс әдебиеті мазмұнына түрі сай, өзінің ұлттық қалпында дүниелік сахнаға шықты. Өз кезінің үлкен мәдениетті және талантты ақыны Абайдың оны білмеуі, көрмеуі мүмкін емес еді. Абай көре де, түсіне де білді. Оның үстіне Абай Семейге айдалып келген орыстың халықшыл демократтары Михаэлис, Долгополев, Гростармен танысып, өзінің сол бағытын бұрынғыдан гөрі де ұштай түседі. Орыс мәдениетіне тереңдей үңіліп Белинский, Чернышевский, Добролюбов, Салтыков-Щедрин, Толстой, Пушкин, Лермонтов шығармаларымен, Аристотель, Сократ, Платон, Гегел еңбектерімен танысады. Орыстың демократтары мен ұлы классик жазушыларының даналық еңбектерімен танысады, батыс философтарының еңбектерін және өз кезіндегі шаруашылық-әлеумет өміріндегі болып жатқан әр түрлі өзгерістерді сезіну, ұғыну жиынтығы келіп, Абайдың өмірге көзқарасына, ой-санасына үлкен өзгеріс кіргізеді. Абайдың өзі айтқан: «Шығысым батыс, батысым шығыс болды»-дейтін сөзінің терең сыры міне, осында.