8.Тәуекелдерді бағалау дегеніміз не? Жақсы орындалған тәуекелдерді бағалау белгілерін тізімдеңіз. Биологиялық тәуекелдерді бағалау – биологиялық тәуекелдерді басқару элементі және ПБА жұмыс істеуге байланысты қызметтің әртүрлі салаларындағы қауіпті биологиялық факторлардың, құралдардың, әдістердің, технологиялардың, көрсетілетін қызметтердің әсер етуінің теріс салдарларының туындауының алдын алуға бағытталған ұйымдастырушылық, талдамалық және практикалық іс-шаралар жиынтығын білдіреді Тәуекелдердің қасиеттері: 1. Белгісіздік. Тәуекел оқиғалардың жалғыз дамуы мүмкін болмаған кезде пайда болады
2. Зиян. Тәуекел нәтиже шығынға (шығынға)әкелуі мүмкін болған кезде пайда болады
3. Маңыздылығы. Тәуекел болжамды оқиға кем дегенде бір субъектінің мүдделеріне әсер еткен кезде ғана болады. Тиесілі емес тәуекел жоқ
4. Талдаудың болуы. Тәуекел жағдай туралы "болжаушының" субъективті пікірі қалыптасып, теріс оқиғаға баға берілген кезде ғана болад
Биологиялық тәуекелдерді сыртқы бағалаудың тиімділігіне мониторинг жүргізу мынадай кезеңдерден тұрады: 1) биологиялық қауіпсіздік саласындағы мәліметтер мен деректерді жинау;
2) анықталған биологиялық тәуекелдерді талдау;
3) анықталған биологиялық тәуекелдерді бағалау;
4) биологиялық тәуекелдерді болжау (модельдеу);
5) мониторинг нәтижелері туралы қорытынды дайындау;
6) биологиялық тәуекелдерді төмендету және (немесе) жою жөніндегі шараларды (іс-шараларды) әзірлеу.
13. Патогенді биологиялық агент ұғымына анықтама беріңіз. Бұл тұжырымдама қашан енгізілді? Патогенді биологиялық агент – адамның, жануардың немесе өсімдіктің организмінде инфекциялық және (немесе) паразиттік процесті туғызуға қабілетті микроорганизмдер, биологиялық және өсімдік тектес улар (уыттар), гельминттер, нематодтар.
Бұл туралы “Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздігі туралы” Қазақстан Республикасының Заңы 2022 жылғы 21 мамырдағы № 122-VII ҚРЗ жазылған.
Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу – патогенді биологиялық агенттерді зерттеу, жою және (немесе) иммундық-биологиялық препараттарды әзірлеу мақсатында оларды бөлуге (табуға), әзірлеуге (жасауға), өндіруге (дайындауға), олардың айналымына (оның ішінде әкелуге (әкетуге), сақтауға, тасымалдауға) тікелей бағытталған патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу процестері (сатылары);
