5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті
Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар
жүктеу/скачать 206,24 Kb.
|
b2cb3c7f-4744-11e4-973d-f6d299da70eeХІХ-ХХғас бас қаз әд метод-3
- Бұл бет үшін навигация:
- 11 Дәріс . Тақырыбы: Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931). Мақсаты
| Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар:
1.Шығармашылық өмірбаяны .Мәшһүр атануының себебі 2. Заман мәселелері тақырыбына түрлі мақалалар жазып, «Дала уәлаятының газетінде», «Қазақ» газетінде жариялауы 3. Оқу-ағарту ісі жайындағы ой-пікірінің мәнділігі. Патшаның 1905 жылғы манифесіне қатысты ойлары. «Хал-ахуал», «Тіршілікте көп жасағандықтан көрген тамашамыз», «Сараыарқаның кімдікі екендігі» жинақтарының жарық көруі. 4. Сатиралық үлгідегі «Шайтанның саудасы» өлеңі. Әдебиеттер 1. Кенжебаев Б., Есназаров Ө. ХХ ғасыр басындағы әдебиет. –А. 1976 2. Әбдиманұлы Ө. ХХ ғасыр бас кезіндегі қазақ әдебиеті: оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2002. – 430 бет. 3. Дербісәлин Ә. Қазақтың Октябрь алдындағы демократияшыл әдебиеті. Алматы, 1966. 4. ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті. Хрестоматия. 1983. 5. Кенжебаев Б. Қазақ халқының ХХ ғасыр басындағы демократ жазушылар. – Алматы: Қазақстан.1958. - 308 б. 6. Мәшһүр-Жүсіп Көпейұлы. Шығармалары. 3том. Павлодар қ.: “ЭКО” ҒӨФ, 2003. №11 Дәріс. Тақырыбы: Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931). Мақсаты: Шәкәрім Құдайбердіұлы шығармашылығымен танысу,оқу Тірек сөздер: Абай тәрбиесі,реалистік әдебиет,шет елдер әдебиеті,әлем әдебиеті,шежіре, Мекке,философия,лирика,поэма,көркем проза,аударма Шығармашылық өмірбаяны. Абай аулында туып, Абайдың тікелей тәрбиесінде болуы. Азамат ретінде, ақын ретінде қалыптасуына ұлы ақынның әсер еткені. Абайдың реалистік әдебиет дәстүрін ілгері апарғандығы. Оны өзіндік өрнек-бояулармен байытқаны. өз бетімен біліп жинап, Батыс пен Шығыс тілдерін меңгергендігі, шет елдер әдебиеті мен ғылымынан мол хабардар болғандығы. Әлемдік әдебиеттің көрнекті өкілдерімен Л.Толстой хат алысып, шығармашылық байланыста болуы. Меккеге бару сапары. Абайдың ақыл-кеңесімен қазақ шежіресін жинауы. Дүние жүзі ғылымдарының әр дәуірде айтылған ой-пікірлерін сараптап пайымдалуы, өз көзқарасын білдіріп отыруы. Орта жастан асқан шағында оңаша тіршілікке бой ұруы. Философиялық толғаныстарға ден қоюы. 1917 жылғы төңкерістерден кейінгі кезеңде заман тақырыбына қалам тербеуі. Лирика жанрында зор еңбек еткені.реалистік лириканы дамытудағы үлесі. Шыңдықты жырлауда қуатты шабыт танытуы. Адам бойындағы ұсақ-түйек міндеттерден бастап, қоғам қайшылықтарына дейін сынға алуы «Сәнқойлар», «Еріншек», «Қазақтын жаманы болмас», т.б. Шәкәрім өлеңдеріндегі ағартушылық идеяның қуаттылығы. Поэма жанрында Абай дәстүрін жалғастыруы. Ел басынан ертеректе өткен оқиғалар желісімен реалистік дастандар жазылуы. «Қалқаман-Мамыр» поэмасы. Шығармадағы тарихи фон. «Еңлік-Кебек» дастаны. Екі жастың трагедиялық тағдыры. «Қалқаман-Мамырдағы» тарихи фонның жалғасуы. «Нартайлақ-Айсұлу» дастанның тақырыбы. Шығарма табиғатына кемшілік. Шәкәрім шеберлігінің анық байқалатыны. «Әділ-Мария» романы Шәкәрімнің көркем проза саласындағы ең күрделі шығармасы екендігі. Көркем прозаның үлгісінде жазылған «Шын бақтың айнасы», «Бәйшешек бақшасы», «Мәнді сөздер» атты шығармалары. Олардың қысқа әңгіме, толғаныс түрінде жазылған. Өмірлік тәжірибеден түйген философиялық тұжырымдардың молдылығы. Аударма саласындағы еңбегі. Батыс, Шығыс классикасына үңілуі. Өз халқына ол әдебиеттердің асыл туындыларын таныстырып отыруы. «Ләйлә-Мәжнүн» дастанын аударуы. Оның таза аудармадан гөрі нәзира үлгісінде туған төл шығармаға жақындығы. А.С.Пушкиннің «Дубровский», «Боран» атты шығармаларын аударудағы ақын қолтаңбасының ерекшеліктері. Аударма мен түпнұсқа оқиғаларының арасында айырманың жоқтығы. Қазақ оқырманының ұғымына лайықтап, кейбір адам есімдері мен жер аттарының өзгерткені. Шәкәрімнің бұлардан өзге Л.Толстой әңгімелерін, Хафиздің сұлу жырларын, американ жазушысы Бичер Стоунның «Том ағайдың балағаны» романын аударуы. Тарихшы, философ ретінде «Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі», «Мұсылмандық, шарты», «Үш анық» атты еңбектер жазуы. жүктеу/скачать 206,24 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|