510 млн км² Құрлықтың ауданы – 149,1 млн км² (29%)


Ауаның қысымы және желдер



Pdf көрінісі
бет72/145
Дата07.03.2023
өлшемі1,52 Mb.
#72350
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   145
Ауаның қысымы және желдер 
 
Еліміздің жазық аудандарында ауаның орташа жылдық қысымының ауытқу аралығы – 977 
мб-дан 1022 мб-ға дейін.
Нұр-Сұлтан қаласында ауа қысымы 977 мб болса, Ақтауда – 1022 мб, Қызылордада – 1003 
мб 
Ауа қысымының төменгі мөлшері таулы аудандарда байқалады. Теңіз деңгейінен 848 м 
биіктікте орналасқан Алматыда – 920 мб, ал Жоғары Горельник (Іле Алатауында 
абсолют биіктігі – 2253 м) – 776 мб 
Қазақстан аумағының біршама бөлігінде орташа айлық қысымның қалыптасуы суық 
айларда (желтоқсан, қаңтар, ақпан), ең төменгі мөлшері ыстық кезеңдерде (шілде, 
тамыз)
Жазық аудандардағы ауа қысымының тәуліктік өзгерісі – таңертеңнен түске дейін артуы 
жыл бойы байқалады.
Суық кезеңдерде қысымның артуы – кешкі уақытта да байқалады.
Жазда Қазақстанның аумағы – Азия антициклонның (1025 мб) ықпалында болады. 
Қыста Қазақстан аумағы – Сібір антициклонның (1030 мб) ықпалында болады. 


Қазақстан жерін шығыстан батысқа қарай шамамен 50
0
с.е бойымен өтетін жоғары 
қысымды белдеу – Воейковтың «Құрлықтың үлкен білігі»
Жетісу қақпасы арқылы өтетін Қытайдағы Ебінұр көлінен Алакөлге қарай соғатын жел – 
Ебі желі, жылдамдығы 60-80 м/с жетеді70-100 күнге созылады.
Ебі желін сипаттап жазған – Ш. Уәлиханов  
Ебі желіне кері бағытта Жетісу қақпасы арқылы Орталық Азияға қарай соғатын жел – 
Сайқан желі, жылдамдығы – 50-60 м/с жетеді, 2-3 тәулікке созылады.
Сайқан желі соғатын уақыт – қыркүйек пен сәуір айларының аралығы 
Шілік өзені бастау алатын мұздықтар өңіріндегі салқын ауаның Іле аңғарына қарай 
ығысуынан пайда болған жел – Шілік желі, жылдамдығы 8-10 м/с 
Қаратау жотасының оңтүстік-батыс беткейіндегі Арыстанды өзенінің аңғарымен соғатын 
жел – Арыстанды-Қарабас желі, жылдамдығы 35 м/с 
Арыстанды-Қарабас желінің соғу бағыты – Қазақстан территориясында Қаратау 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   145




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет