6-б етте 6-б етте Қойшығұл жылқышиев: Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет
жүктеу/скачать 3,15 Mb. Pdf көрінісі
|
Байқоңыр неге бақылаусыз?! Горбачев атындағы сыйлық пайда болды Иә, биыл 80 жасқа толған КСРО-ның соңғы президентінің атында ресми түрде «Әлемді өзгерткен адам» деп аталатын, ал БАҚ өкілдері «Горбачев сыйлығы» деп атап үлгерген марапат пайда болды. Алай- да бұл сыйлықтың табыс ету салтанаты Ре- сейде емес, Британияда жасалатын бола- ды. Дегенмен бұл марапат комиссиясының құрамына Ресей, Германия, Жапония, АҚШ, Австралия, Франция, Израиль, Бри - тания, Үндістан, Чили, Иордания және ОАР елдерінің атынан енген өкілдер бар. Ол жыл сайын заманауи өркениетке, мәдениетке, ғылымға және технологияға айтарлықтай үлес қосқандарға беріледі. Аталған сыйлықтың алғашқы иелері болып CNN телеарнасының құрылтайшысы Тед Тернер, кениялық инженер Эванс Ва- донго және британиялық ғалым Тимоти Бернерс-Ли атанды. Марапаттың «әлем- дегі жария мәдениетке еңбек сіңіргені үшін» берілетін аталымын жыл са йынғы дәстүр бойынша, КСРО-ның соңғы прези- денті Михаил Горбачевтың өзі табыстады. Ал өзге аталымдарды табыстауға Израиль Президенті Шимон Перес көмектесті.
поли графқа жөнелту міндетті емес, тек белгілі бір қызметтегі шенеуніктер ғана тексеруден өтсе болғаны. Партияның ұсынысы бойынша, әсіресе қаржы мәсе- лесімен айналысатын, материалдық мү- лік ке жауап беретін мекемелердің қыз- меткерлері назарға алынуы керек. Алайда жемқорлықтың түбіне же- туді армандайтын көпшілік қауымның барлығы бірдей полиграфтық тексерісті қолдай бермейді. Мәселен, Transparency Kazakhstan қоғамдық қорының дирек- торы Сергей Злотников «шындық де- текторын алдап соғуды үйрететін ар- найы үйірмелер де болады, одан да азаматтардың пара ұсыну мүмкіндігін барынша жоятын жағ дай қалыптастыру керек» дегенді айтады. Полиграф қорытындылары қылмысқа тікелей куәлік бола алмайтындығына қарамастан, мұндай сынақтан АҚШ-та барлық әскери жауынгерлер, Орталық барлау басқармасының қызметкерлері мен мемлекеттік қызметкерлер, әсіресе жоғары шенді шенеуніктер, тіпті пре- зидент әкімшілігінің қызметкерлері де толық өтеді. Бірқатар батыс елдерінде полиграфқа қатысты қабылданған ар- найы заң да бар. Мәселен, Литва мем- лар өздеріне ұжым жинақтау барысында полиграф мамандарын арнайы тапсы- рыспен шақырады. лары, өзге де қоғамдық бірлестіктері, коммерциялық емес ұйымдары бай қау- шыларының құқықтарын иемденеді, мін- деттеріне ие болады және канди даттың өздеріне жазбаша нысанда берген өкі- леттігі шегінде әрекет етеді. ШАРТАРАП
«Төлқұжаттық-визалық режи- мін бірегейлендіру шеңберінде Кеден ода ғының бірыңғай ви- засы енгізіле ме?» деген сұраққа берген жауабында СІМ баспасөз хатшысы Андрей Савиных: «Мен құрыл ған сарапшылар жұмыс тобы төлқұжаттық-визалық ре- жимді бірегейлендіру мәсе- лесін талқылай отырып, аталған мәсе лені де қарастыруы мүмкін екенін жоққа шығармаймын», – деп мәлімдеді. А.Савиныхтың мәліметі бойынша, қазіргі кезде жұмыс тобы шет мемлекеттердің Кеден одағы елдерінде болуына, жұмыс күшін пайдалануға, үшінші елдермен виза беру және виза режимі ережелері мен жағдайларын бірегейлендіруге қатысты мәселелер қарастыруда.
ҰСТАНЫМ
ЕҚЫҰ ПА байқаушылар делегациясын қабылдай отырып, төраға халықаралық қоғамдастық тарапынан президент сайла- уына ерекше ықылас байқалып отырғанын атап өтті. Сайлау мониторингіне тек ЕҚЫҰ ПА тарапынан 80-нен астам байқаушы қатысады. Оқиғаның Қазақстан тарихындағы маңыздылығын атап өте келіп, Қасым- Жомарт Тоқаев: «Бұл сайлау науқаны ашық әрі толеранттық жағдайда өтеді және халықаралық негізгі ережелер мен қағидаларға сәйкес келеді», — деді. «Президенттікке төрт үміткердің бәрі өздерінің сайлауалды науқанын шынайы көрсетіп жатқан бұқаралық ақпарат құрал- дарына бірдей қол жеткізе алады», – деді төраға. Ол «қазақстандық билік сайлау кезеңі мөлдір және ашық өтуі үшін бар мүм- кін дікті жасауға күш салуда» деп атап өтті. Қасым-Жомарт Тоқаев алдағы президент сайлауы әділетті өтетініне сенім білдірді. Т.Пицула президент сайлауы монито- рингін жүргізудегі жауапкершілігін толық ұғынатынын және қазіргі кезде жұмысқа кіріскенін атап өтті. Президент сайлауына ерекше ықылас білдіріп отыр Кеше Парламент Сенатының төрағасы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан Республикасындағы кезектен тыс президент сайлауын байқау жөніндегі ЕҚЫҰ-ның қысқа мерзімді байқаушылары миссиясының арнайы үйлестірушісі, ЕҚЫҰ Парламенттік Ассамблеясы байқаушылар делегациясының басшысы Тонино Пицуланы қабылдады. САЙЛАУ — 2011 ЕҚЫҰ ПА-ның Бас хатшысы Спенсер Оливер Қазақстанды ЕҚЫҰ-дағы же- місті төрағалығымен және астана лық
декларацияның қабылдануымен құт- тық тады. Әңгімелесуші тараптар алдағы пре зидент сайлауының ашық әрі әділ өткенін қолдайтындықтарын қуаттады. Өз кезегінде Қанат Саудабаев Қазақстан- ның 2010 жылғы ЕҚЫҰ-дағы төрағалы- ғы кезеңіндегі бастамаларына барынша қолдау көрсеткені үшін және сайлауға бел- сенді қатысып отырғаны үшін ЕҚЫҰ Пар- ламенттік Ассамблеясына алғысын білдіре отырып, жемісті әрі толыққанды жұмыс жасауға барлық жағдай жасалатынына сендірді. «Біз алдағы жексенбіде өтетін кезектен тыс президенттік сайлауды кәсіби деңгейде әрі объективті бақылайтын бо- ламыз. Бұл үшін елімізде 25 елдің пар- ламентінен келген 80 адам жұмыс іс- тейтін болады. Олардың мониторингіде ғана емес, сайлауға қатысу жағынан да тәжірибелері бар», — деді Қанат Сауда баев мәртебелі мейманмен болған кездесуден кейін. Сонымен қатар ол елімізге келген барша халықаралық бақылаушылар өз жұмыстарын жақсы білетін кәсіби маман- дар екенін тілге тиек етті. Саудабаев Спенсермен кездесті Кеше Астанада ҚР Мемлекеттік хатшысы – сыртқы істер министрі Қанат Саудабаев Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының Парламенттік Ассамблеясының Бас хатшысы Спенсер Оливермен кездесті. Мансұр Х
АМИТ (фо то)
РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ №54 (506) 1.04.2011 жыл, жұма www.alashainasy.kz 3
НАРЫҚ
Біз «қазақтың қаны қымыздан, жаны еттен жаралған» деп жатамыз. Ал енді осындай қасиетпен жаратылған қазақтың құрсағы қытай, кәріс, жапон елдері тәріз ді бақа-шаян, құрт-құмырсқамен тояттана қоймасы тағы анық. Бүгінде қа зақ малының етіне деген сұраныс шетелде де артып келеді. Бұл турасында ғалымдарымыз «қазақ жылқысының етін, қазы-қартасын арнайы қапшықтарға салып, дәріханаларда емдік ас ретінде сатқан абзал» дегенді де алға тартады. Жалпы, қазір қазақтың ет өндірісіне, агроөніміне әлем қызығушылықпен қарап отыр. Ал мұндайдан соң осы саланы өркендетуге бейіл танытып жүрген шаруаны шынымен де шағын кластерге бейімдеу қажеттігін пайымдайсың. Өнім алушы шаруалар мен өндірісші кәсіпорындарға нақ қазір қажеті мемлекеттік қолдау екені даусыз. Әрине, Үкімет те бұл тұста қарап отырған жоқ. Бастысы, бізде жаңашыл дыққа бетбұрыс бар. Ендігі кезекте істің нәтижесін бақылау оңтайлы болса болғаны...
Еуро-2 стандарты Алматының ауасын тазарта алды ма? Біз біраздан бері Еуро-2 стандартына ендік. Алдағы уақытта Еуро-3, Еуро-4 стандарттарына енбекпіз. «Ол ауаның ластануынан қорғайды, экологиялық жағдайымызды жақсартады» деген стандарттар Алматының ауасын тазарта алды ма? Алмас МЕКЕНТАЕВ, студент Деректерге жүгінсек, Алматыда ауаның ластануы 2010 жылы 1,2 бірлікке азайып, 11,7 ИЗА5-ті құ- рады. Бұл туралы қалалық табиғи ресурстар және табиғатты пайдалану басқармасы мәлімдеп отыр. «2010 жылы ауа ластануының индексі 11,7 болды, ал ол көрсеткіш 2009 жылы 12,9 болған. Яғни төмендеу үдерісі байқалады. 2010 жылы тұрақты көздерден жиынтық тастандылар 13 776 тонна болып, яғни ол 2009 жылмен салыстырғанда 1800 тоннаға аз болған» дейді аталмыш басқарма ма- мандары.
Жалпы, мамандардың айтуынша, көрсеткіштің төмендеуі автономдық жылу көздерін қатты және сұйық отыннан табиғи газға аудару есебінен, бірқатар кәсіпорындарды қала сыртына шығару мен қала көліктерінің Еуро-2 стандартына сәйкес «жасаруының» арқасында орын алған. Жалпы, еуропалық стан- дарттарға ену бағдарламасы бойынша қалада тұрақты және жылжымалы көздерден ауаны негізгі ластағыштардың жиынтық тастандыларын төмендету, автокөлік дамыту проблемасын шешу, отынның таза түрлерін енгізу жұмыстары жүргізілуде. МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ Жаңа тұрғын үй бағдарламасы баспана бағасының шарықтамауына сеп ШАҒЫН СҰХБ АТ
ҚОРШАҒАН ОРТА Агро-туризмге қаржы салушыларға жеңілдік бары рас па?
Расымен де, Индустрия және жаңа техно- логиялар министрлігі биылғы жылдан бастап агро-туризмді жетілдіруге қатысты арнайы жо- балар жасалатынын баса айтты. Осыған орай аталмыш министрлік малайзиялық бизнес мен- дердің қазақстандық туризмді және құрылыс индустриясын инвестициялауға ықылас танытып отырғанын да мәлім етті. Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің арнайы өкілдерінің айтуынша, болашақта малайзиялық ALM Group компаниясы Қазақстанның туризмін дамытуға өзіндік үлес қоспақ. Дәл қазір малайзиялық кә- сіпкерлерді еліміздің құрылыс индустриясы са- ласы және агроөнеркәсіп кешеніндегі туризм саласына қатысты өндірістердің ашылуы қатты қызықтырып отыр. Ал әзірге отандық кәсіпкерлер арасынан агро-туризмді жетілдіруге ықылас танытушылар жоқтың қасы. Десек те, бұл тура- сында туризм және спорт министрі Темірхан Досмұхаметов «агро-туризм жайына мән беріп, осы саланы жетілдіруге бет бұрғысы келетін отандық кәсіпкерлерге болашақта салықтық жеңілдіктер енгізу қарастырылып отыр» деген болатын.
бағытты қамтиды, оның ішіндегі Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі (ТҚЖБ) екеуінің операторы болып табылады. Бірінші бағытты ТҚЖБ жергілікті атқарушы билікпен бірлесе жү зеге асырады. Аталған бағыт бойынша салынатын баспаналар – тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесінің қатысу шыларына арнал ған. Ал бағдар- ламаның келесі бағыты шеңберінде біз екінші деңгейлі банктермен (ЕДБ) бірлесе жұмыс істейміз. – Бірінші бағытты Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі жергілікті әкімшіліктермен бірлесе жүзеге асырады дедіңіз. Осы мақсатқа бюджеттен қанша қаражат бөлінеді? – Алғашқы бағыт бойынша мемлекеттік бюджеттен жергілікті атқару органдарына 80,84 млрд теңге мөлшерінде қайтарымды несие бөлінеді. Бұл сома тұрғын үй құ- рылыс жинақ жүйесіне қатысушылардың қажеттіліктеріне сәйкес барлық өңірлер арасында бөлінетін болады. Ағымдағы жылы қаржыландыру көлемі 28,8 млрд теңге, ал 2012 жылы 42,4 млрд теңге және 2013 жылы 9,6 млрд теңгені құрамақ. – Бағдарлама шеңберінде салынған тұрғын үйлердің бағасы шамамен қандай болады? – Мемлекеттік бағдарлама бойынша бірінші бағыттың таза әрленген бір шаршы метрінің бағасы Алматы қаласы үшін – 142 500 теңге, Астана мен Ақтау қалалары үшін – 112 500 теңге, басқа облыс орталықтары үшін 90 мың теңге деп белгіленген. Осы бағыт бойынша тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесіне қатысушыларға арнап 800 мың шаршы метр баспана салу жоспарланып отыр. Бұл – пәтердің орташа көлемі 60 шар шы метр деп алғанда 13 мың баспана деген сөз. Алдын ала жүргізілген есептерге жүгін сек, бір шаршы метр үшін құны 142 500 теңге бағамен есептегенде, Алматыда мұндай пәтер 8,5 млн теңге тұратын бо- лады, салымшы бес жыл жинақтаған жағ- дайда ай сайын 64 мың теңге жарна салып, ал несиені өтеу кезеңінде 39 мың теңге төлеуі қажет болады. Мұндай несиені алу үшін үш адамнан тұратын отбасының таза кірісі 95 мыңнан кем болмауы тиіс. Мұндай жағ дайда тұрғын үй заемдары бойынша сый ақы мөлшерлемесі жылдық 4,5 % пайыз ды құрайды. Бұл заемшы үшін ең төмен жүк теме болса, заемды қайтару мәселесінде банк үшін де ең төмен деңгейдегі тәуекел болып табылады. – Алдындағы баспасөз мәслихатында қазірде ТҚЖБ-ның 18 мың салымшысының пулға кіруге мүмкіндігі барын айтып едіңіз. Ал аталған бағдарлама шеңберінде салынатын үй – 13 мың. Яғни бағдарлама аясында қолданысқа берілетін пәтер сұранысты қамтамасыз ете алмай жатқан жағдайда қандай тұтынушыға басымдық беріледі? – Іріктеудің алғашқы сатысы: салым- шының тілек білдіруі, тұрғын үйдің пайда- лануға берілу мерзіміне тұрғын үй заемын алу мерзімі және мемлекеттік бағ дарлама аясында берілетін тұрғын үйді сатып алу үшін жинақталған қаражат пен заем сома- сының жеткіліктілігі. Ұқыпты түрде банктегі есепшоттарында ақша жи нақ таған салым- шыларға алдымен бағдарламаға қатысу құқығы беріледі. Егер шартты сома талап етілетін сомадан төмен болса, онда жүйе қатысушысы дербес түрде қосымша қара- жат енгізе алады немесе аралық және ал- дын ала заемдарды пайдалана алады. Егер бірінші кезектегілерден кейін нысандар қалып жатса, бағдарламаға қатысуға басқа салымшылардың да үміткер болуға мүм- кіндігі бар.
– Бұл арада баспаналы болудың үш тетігі қарастырылған. Тұрғын үйлер ипо- текаға, артынан бөліп төлеуге сатылатын депозиттік-жинақтау жүйесі және тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесі арқылы жүзеге асырылады. Егер ТҚЖБ клиенттері туралы айтатын болсақ, шартты сома жеткіліксіз болған жағдайда олардың несиені басқа банктен немесе біздің банктен толықтырып алуына болады. Бағдарламаның нақ осы екінші бағыты бойынша екінші деңгейдегі банктегі шотқа нақты құрылысқа арнап тұрғын үй құнының 20%-ын енгізу және тұрғын үйдің пайдалануға берілуін күту мүмкіндігі қарастырылған. Мұнда ең бас- тысы – баспаналы болғысы келетін тұ- тынушы ақшасының нысан пайдалануға берілгенге дейін құрылыс салушыға кетіп қалмай, банктегі шотта сақталатындығы. – Ал қаржыландыру механизмі қандай? – Егер бірінші бағыт бойынша тұрғын үйді жергілікті атқару органдары салатын болса, екінші бағыт бойынша жекеменшік үй салушылар салады. Бірақ оларда қазір нысандарды аяқтау үшін несие алу мүм- кіндігі болмағандықтан, мемлекеттік бағдарламада жекеменшік үй салушыларға бюджет қаражаттарынан несие беру көз- делген. Мұнда Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі бюджет қаражаттарын бес жыл мер- зімге жылдық 3 пайызбен олардың арнайы депозиттеріне орналастыра отырып, коммерциялық банктердің қаржылық әріп- Шаруаны шағын кластерге бейімдеу керек ҚАРЫМ МЕН ҚАБІЛЕТ ҚАРЫМ МЕН ҚАБІЛЕТ Статистика агенттігінің сарапшылары Статистика агенттігінің сарапшылары «2010 жылы республикада шаруашы- «2010 жылы республикада шаруашы- лықтың барлық санатында мал және құс лықтың барлық санатында мал және құс басының өскені байқалды. Жылқы саны басының өскені байқалды. Жылқы саны республиканың барлық аймағында, қой республиканың барлық аймағында, қой мен ешкі 13 аймақта, ірі қара мал 11 мен ешкі 13 аймақта, ірі қара мал 11 аймақта, құс саны 9 аймақта өскен» деседі. аймақта, құс саны 9 аймақта өскен» деседі. Сондай-ақ, агенттіктің есебінше, елде өткен Сондай-ақ, агенттіктің есебінше, елде өткен жылмен салыстырғанда ет өндіру 3,1 пайызға, сүт 1,5 пайызға, жұмыртқа 12,5 пайызға, сүт 1,5 пайызға, жұмыртқа 12,5 пайызға және жүн 3,3 пайызға артқан. пайызға және жүн 3,3 пайызға артқан. Рас, бір қарағанда өнім алуда өсім бар Рас, бір қарағанда өнім алуда өсім бар екені рас. Жалпы, есепке жүгінсек, елде мал екені рас. Жалпы, есепке жүгінсек, елде мал басын көбейту, құс және мал өнім дерінің басын көбейту, құс және мал өнім дерінің пайыздық өсімін арттыру көрсеткіші пайыздық өсімін арттыру көрсеткіші жылдан-жылға артып-ақ келеді. Мәселен, жылдан-жылға артып-ақ келеді. Мәселен, мал өнімдерінің жалпы көрсеткіші 2010 мал өнімдерінің жалпы көрсеткіші 2010 жылы 1,4 млн тонна болса, 2013 жылы тек жылы 1,4 млн тонна болса, 2013 жылы тек сиыр етінің 13 мың тоннасын сыртқа шы- сиыр етінің 13 мың тоннасын сыртқа шы- ғару жоспарланып отыр. Бұл көрсеткішті ғару жоспарланып отыр. Бұл көрсеткішті уәкілетті органдар 2020 жылы 83 мың уәкілетті органдар 2020 жылы 83 мың тоннаға жеткіземіз деп отыр. Қазірдің тоннаға жеткіземіз деп отыр. Қазірдің өзінде біз осы межені бағындыруға тыры- өзінде біз осы межені бағындыруға тыры- сып, қазақтың агроөнімдерін сыйым- сып, қазақтың агроөнімдерін сыйым- дылығы кең әлемдік нарыққа шығаруға дылығы кең әлемдік нарыққа шығаруға барынша күш салып-ақ жатырмыз. Ондағы барынша күш салып-ақ жатырмыз. Ондағы мақсат – Кедендік одақ аясында ет және сүт мақсат – Кедендік одақ аясында ет және сүт өнімдерін экспорттауда Ресей мен Бе- өнімдерін экспорттауда Ресей мен Бе- ларусьтан қалыспай, бәсекеге қабілетті ларусьтан қалыспай, бәсекеге қабілетті болу. болу.
ҚЫМБАТШЫЛЫҚ ҚЫМБАТШЫЛЫҚ БОЛМАСЫН ДЕСЕК... БОЛМАСЫН ДЕСЕК... Әйтсе де қайсыбір мамандар агроөнім- Әйтсе де қайсыбір мамандар агроөнім- ді, оның ішінде ет-сүт, құс етін ірі көлемде ді, оның ішінде ет-сүт, құс етін ірі көлемде сыртқа шығаруға болмайтынын алға сыртқа шығаруға болмайтынын алға тартады. Мысалы, бұған қатысты экономист- тартады. Мысалы, бұған қатысты экономист- сарапшы
сарапшы Мейрам ҚАБДРАХМАНҰЛЫ Мейрам ҚАБДРАХМАНҰЛЫ былай дейді: былай дейді: – Қазір елімізде өндірілген ет өнімдерінің 70 пайызы Ресейге тасымалдануда. Айналып келгенде бұл үрдіс елде ет бағасының аспандап кетуіне апарып соқтыруы мүмкін. Қазір қара базарда жылқы етінің бір келісі 1200 теңге болса, сиыр еті – 900-1000 теңге, құс еті – 400- 450 теңге. Кедендік одақ аясындағы елдермен салыстырғанда біздің елде еттің бағасы анағұрлым арзан. Мәселен, Ресейде бір келі сиыр етінің бағасы біздің теңгеге шаққанда 1500 теңге тұрады. Құс еті де теңгемен есептегенде Ресейде қымбат. Бұл жерде біз отандық тұтынушыларды толыққанды қамтамасыз ете алмай отырып 54 мың тоннадан астам етті Ресей асырып жіберіп отырмыз. Осыдан барып ішкі нарықта ет өнімдері бағасының көтерілуі байқалады. Сондықтан болашақта осы мәселені шешіп алғанымыз абзал. жүктеу/скачать 3,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|