80(532). indd Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет
жүктеу/скачать 3,35 Mb. Pdf көрінісі
|
Басы 1-бетте Уәлихан ТӨЛЕШОВ, саясаттанушы Бәрінен бұрын, бұл – құзырлы мекеменің осы бағытта атқарған жұ- мысының бәрін жоққа шығарады деген сөз. Жалпы, бізде мемлекеттік органдар ұзақ мерзімге белгіленген дүниелерді орындауда қауқарсыз. Өйткені бір істі бастағандар оның аяғында болмайды. Себебі бізде министрлер бір жерде тұрақ тап көп отырмайды. Сол секілді біріншісінің қателігін екіншісі түзегісі келмегендіктен, сондай жақсы дүниелерді аяғына жеткізбей, орта жолда жоқ қылып жіберетін жайттар да бар. Осы жағынан алғанда, бұл арада менде еңбек өтілі жоғары бола тұра, төмен зейнетақымен қамтылғандар өзі- нің арманына жете алмай кете барады-ау деген күдік басым. Айдар ӘЛІБАЕВ, Зейнетақы қорлары қауымдастығының төрағасы: – Біздің зейнетақы жүйесінің кемшілігі өте көп. Қатардағы зейнеткерлер оның зардабын тартып отыр. Қазіргі зейнетақымен күн көру мүмкін емес. Бұл – ұдайы айтылып келе жатқан мәселе. Бірақ оның шешімі әлі күнге қарастырылған жоқ. Енді қарастырылмауы да мүмкін. Егер биліктегілер зейнетақыны есептеу әдістемесін өзгерткісі келмесе, онда әлеуметтік әлсіз топтарды қорғаудың тетігін құрып берсін. Яғни зейнеткерлерді, басқа да әлеуметтік әлсіз топтарға жататындарды тарифтерді төлеуден, басқа да төлемдерден босататын жеңілдіктерді қарастыратын тетікті. Дайындаған Кәмшат САТИЕВА БЕЙТАРАП ПІКІР пайызға төмен қалыптасты. Бұл, әлбетте, Көксарайға еш байланыссыз мәселе. Аз- дығына қарамастан, жоғары да айт қан- дай, 2 млрд текше метр жи нақ талған су өзбекке асып кеткен жоқ, өзімізде қал ды, енді қажет кезінде Қы зылордаға жі бе- ріледі. Мұны Көксарайға жинама ған да, не болар еді? Су мамыр айының орта сы- нан бастап жіберіле бастайды. Сон- дықтан да Көксарайдың кесірінен су 40 па йызға төмен түсіп кетті дегенге үзіл ді- ке сілді қарсымын. Бұл – білмес тік тен ай- тылған пікір. Қы зыл ордалық әріп тес- теріміз бұл жобаны әу бастан ұнат паған еді. Алайда кейін нен облыс әкі мінен бастап, баршасы құпта ған-ды. Ай та рым, былтырғы жылы Көксарайдың ар қа- сында Сыр еліндегі егіс мол болды. Биыл да, алдағы жылы да күрішші ди қан дарды Көксарай құт қа ратын бо ла ды. Байқап отырғанымыздай, қарама- қарсы екі пікірдің қайсысы дұрыс, қайсысы бұрыс екенін кесіп айту қиын. Сондықтан біз сол су басында отырған, яғни су ресурстарының көктем мен жазғы суғару маусымындағы бөлінісіне жауапты ресми органдарға да хабарласып, дарияға жіберіліп жатқан судың көлемін білдік.
ӘРІПТЕСТІК ҚР Экономикалық даму және сауда ми- нистр лігінің таратқан мәліметіне қараған- да, бұл келісім Қазақстанның шағын және орта кәсіпкерлік саласын дамыту есебінен экономиканы әртараптандырып, жаңа жұмыс орындарын құруға бағытталған осы инвестициялық бағдарламаны кө п- тран ш тық негізде қаржыландыру жайын қа рас тырған. Яғни «Даму» қоры келісімде көр сетілген қаражатты кезең-кезеңімен алып отырады. Атап айтсақ, 150 миллион дол лар көлеміндегі бірінші транш осы ма- мыр айының аяғына дейін қордың шотына түсуі тиіс. Бұл қарыз ортамерзімдік межеге – бес жылға алынып, оған мемлекеттің ке- піл дігі жасалған. Ал қаражаттың өзі жоға- ры да аталған бағдарламаға қатысатын Қазақстан банктеріне әрі қарай несиелеу үшін беріледі. Бұл ретте, АДБ бөлген қара- жат есебінен несиелеу Қазақстанның бар- лық қалаларында жүреді, бірақ өз қызметін «Биз нестің жол картасы-2020» бағдар ла- масының мақсаттарына сәйкес жүзеге асы рып жатқан қарыз алушыларға басым- дық беріледі.
ЖИЫН
Қазақ-француз мамандары ғылым мен технология саласында тізе қоспақ Форумның өтуіне Назарбаев универси- теті, Францияның Қазақстандағы елшілігі, Қазақстандағы Француз альянсы және «Болашақ» түлектері қауымдастығы мұ- рын дық болған. Оған сондай-ақ Қазақстан мен Франция инновациялық жобаларының білікті өкілдері атсалысып отыр. Бүгінгі таңда еліміздің басымдық беріп отырған бағыттарының бірі – озық техно- логияларды Қазақстанға тарту. Әсіресе білім-ғылым саласы мен инновациялық жобаларға деген ниет жоғары. Ұйым- дастырушылардың айтуынша, форумның негізгі арқауы да осыған арналған. «Сол себепті бүгінгі форум да осындай техно- логияларды енгізу, отандық жүйенің сапасын арттыру мақсатын көздейді. Адам капиталы, бизнес, мемлекеттік орган және білім беру саласы арасындағы ынтымақ- тастықты арттыру жайын айтуға болады», – дейді ҚР Президенті жанындағы Мем- лекеттік басқару академиясының ректоры, Қазақ
стандағы Француз альянсының прези денті Арын Өрсариев. Форумда мамандар Астанада Қазақ- стан-Франция технополисі құрылатынын сүйіншіледі. Керек болса, аталмыш идеяны жүзеге асыру мүмкіндігін жан-жақты зерт- тейтін қауымдастық та құрылып қойыпты. Қауым дастық президенті Жерар Момпло- ның айтуынша, Қазақстан-Франция техно- по лисін ашуды Франция Парламентінің сенаторы Аймери де Монтескью ұсынған. «Оған мүше болуға 15-ке жуық франция- лық кәсіпорын ынта білдірді. Бұл үлкен жо- ба ның бастамасы болғалы отыр. Назар- баев университеті бастаманың негізгі құ- рам даушысы болады. Себебі Қазақстанда технополиске сай келетін технологиялық орталықтар мен білікті университеттер желісі құрылған. Қазіргі таңда Астана қа- ласында технополис құру мәселесі ретте ліп жатыр», – дейді шетелдік мейман. Бұл екі ел арасындағы алғашқы жоба болмаса керек. Өткен жылдың желтоқ- санында Қазақстанның білім министрінің қатысуымен «Шнайдер» атты тағы бір орталық ашылған болатын. Бүгінде бұл орталық электротехника және электроэнер- гетика мамандарын даярлау мақсатында жұмыс жасап жатыр. Айтпақшы, жиында француз ағайындар Қазақ елінің аз уақыттың ішінде алыс- жақын шетелмен тамыры тым тереңге кеткен қарым-қатынас жасап үлгергеніне таңғалып жатты. Өзгені байыпты мінезімен баурай алған Алаш жұрты Наполеон елінің өкілдерінің көңілін де таба білген. Қа- зақстандағы Франция елшілігінің ғылым және техникалық ықпалдастық жөніндегі атташесі Гийом Жироденің сөзіне қара- ғанда, бүгінгі таңда білім және ғылым са- ла сында жүзеге асып жатқан қазақстандық- француздық бірлескен жобалардың өзі біразға жеткен көрінеді. «Соның ішінде Нанси Франция политехникалық универ- ситеті, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, Қазақ ұлт тық техникалық университеті мен бірне- ше франциялық кәсіпорындардың ықпал- дас тығын атап өтуге болады. Олар Қазақ- стан да Геоэнергетикалық орталық құру идеясы мақсатында топтасқан болатын. Геоэнергетикалық орталықтың басты мақсаты – Қазақстан-Франция универси- тет терімен ықпалдасу, аталмыш бағытта жасалуы мүмкін байланыстарды анықтау, студенттерді даярлауға қажетті мамандық- тарды белгілеу», – деп атап өтті ол. P.S. Шетелдік меймандар- дың мақтауы жел берген болар, форумға қатысушы қазақстандық тарап мінберде орысша-ағылшын ша-фран- цузша араластыра сөйлеп, бар өнерін салып бақты. Бәлкім, мұнысы дұрыс та шығар. Шетелдік сыншы көздердің алдында айбынымызды асырып көрсеткіміз келгені деп түсіндік. Алайда «мемлекеттің ана тілі екен-ау» деп қазақша тіл қатқандарын көре алмадық. Бүркіт НҰРАСЫЛ Кеше Астанада қазақстан- дық-франциялық бірлескен форум болып өтті. «Техноло- гиялар беру және инно- вация лық саясат» та қы ры- бындағы аталмыш жиын На- зарбаев университеті қабырғасында ұйымдас- тырылып ты. Аб ай ОМАРОВ (к олла ж)
РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ №80 (532) 13.05.2011 жыл, жұма www.alashainasy.kz 4
? Б I Л Г I М К Е Л Г Е Н Б I Р С Џ Р А Ћ Б I Л Г I М К Е Л Г Е Н Б I Р С Џ Р А Ћ 1932-1945 жылдары туғандардың зейнетақысына қосымша төлем қосыла ма?
Балаларға мемлекет тарапынан қандай көмек тиесілі? ҚОҒАМ МӘСЕЛЕ
ТҮЙТКІЛ Күкірт пен күдік елді ереуілге шығарды ЕРЕУІЛГЕ ЕШКІМ ЕРІККЕННЕН ШЫҚПАЙДЫ Алайда түске дейін әкімдіктің есігін «күзеткенімен», олар ауыл әкімінен де, аудан әкімінен де жауап ала алмады. Осыған наразы болған жұрт теміржол вокзалына барып, пойыздардың қозға- лысына бөгет жасады. Сөйтіп, күкірт тиел ген 16 вагонды локомотивке тіркеп, темір жол тұйығынан алып кеткеннен кейін ғана ымыраға келді. Ал «бәленің бәрін бастаған» «Доссор процессинг компани» мекемесіне барған ереуілшілер компания басшыларының көлеңкелерін де таппай қалды. «Әлдеқандай себептермен» Дос- сордан кетіп қалыпты-мыс. Оқиға орнына шұғыл жеткен облыстық ІІД бастығы Рахметжан Досанов: «Күкірт жол бойына төгіліп қалған. Балалар күкірт түйіршіктерін жинап алып, ойнап жүр. Жол бойындағы осы жентекті жеп қойған сиырларымыз өліп қалды» деп жамырай жөнелген жергілікті жұртты сабырға шақырды. «Бұл жағдайдан барлық құзырлы органдар хабардар. Облыс прокуроры тергеу ісінің басталғанын айтты. Оның нәтижесі он бес күннен кейін белгілі болады», — деді ол. ӘКІМ АЙ ҚАРАП ОТЫР МА? Сұрақты бұлай төтесінен қоюымызға себеп жоқ та емес. Қазақ еліндегі мұнай дың алғашқы көзі табылған Доссор елді меке- нін басқарып отырған Е. Төлеуішқалиев әкім нің орынтағына жақында ғана жай- ғас ты. Алайда ел мен жердің пробле- масы талқыға түсіп отырған мезетте оның «Жақында ғана әкім болдым. Сондықтан да күкірт мәселесімен таныс емеспін» деп басын ала қашуы тұрғындардың ренішін туғызбай қала алмады. Ат үстінде жүрген азамат ел мәселесіне келгенде ерте мен кешті алға тартпаған болар еді. Бірақ кү- кірт төңірегіндегі «күбірлерден» аудан әкімі Қилымғали Қайненовтің де хабары аз болып шықты. Жиналған жұртқа «Енді Доссор аумағына бір грамм да күкірт өткізбей мін» деп ант-су ішкен әкім Қай- ненов халық айтып жүрген зауыт төңі- регінде ештеңе білмейтінін журна лис- терден жасырып қалмады. БҰЛ ЗАУЫТ ҚАНДАЙ ЗАУЫТ? Деп, сіз де ойланып отырған шығар- сыз. Жергілікті тұрғындардың сөздеріне сүйенсек, бұл – елді мекен ішінен салынып жатқан күкіртті сұрыптайтын және өң дей тін зауыт. Теңіз кенішіндегі тау боп үйіліп жат- қан күкірт осы жерде өңделеді-міс. Тағы да «бірақ» деуімізге тура келіп тұр, бірақ жоғарыда айтып өткеніміз дей, жергілікті әкімдік мұндай зауыттан хабарсыз. Ал «Доссор процессинг ком пани» ЖШС Доссордан «Күкірт пен мине ралды тың- айт
қыштарды орау термина лын» салу үшін 2009 жылы қоршаған ортаға әсерді бағалауды ұсынған. Еш бір жерде зауыт туралы әңгіме де жоқ. Ендеше, халық мұны ойынан шығарып алды ма? Елден алабөтен неге үрейленіп жүр? Осы сауалмен Мақат ауданы әкімі нің орынбасары Жаңабай Сағиевке ха бар ласқанымызда, «Доссорда ешқан дай кү кірт зауыты деген жоқ, терми- нал ғана. Қазір оның жұмысы тоқ та тыл- ды. Және күкірт ол жерде жоқ. Естуі міз- ше, «Теңізшевройл» мен «Доссор про- цес синг» компаниялары келісім шартты бұзған. Бұл жерде ешқандай күкірт зауы- ты болмайды», – деген жауап алдық. Осы мәселені зерттеу нысанасына алған облыс тық көлік прокуроры Болат Қалықов: «Зауыт жұмысын құзырлы органдар тек- серіп жатыр. Халықтың алаңдауына негіз жоқ», – дейді. Теңіздегі ашық аспан астын- да бірнеше жылдап сарғайып жатқан күкірттің қоршаған ортаға залалы аз деп қаншалықты айтылып жүрсе де, сау- лықтары сыр берген жергілікті тұрғын- дар бұл «ертегіге» бәрібір сенбейді. Ел арасында көп тараған жүйке жүйесі, тыныс алу, асқорыту органдарының ауруларына басты себеп – экология, соның ішінде күкірт, – дейді олар. Биліктің тізгініндегілер «алаңдауға негіз жоқ» десе де, қалың бұқара «алаң да алаң, алаң жұрттың» кебін киіп тұр. Бақытгүл БАБАШ, Атырау облысы Қазақтың Құлагері мен Тайбурылының тұқымдары қайда? Өкініштісі сол, бүгінде түрікменнің ақалтекесіне ұқсаған таза қазақы қанды әрі әлемге әйгілі арғымақтарымыз жоқ- тың қасы. Есесіне, ауқатты атбегілеріміз ағылшынның не болмаса түрікменнің жыл қыларына құмар болып барады. Қа- зіргі таңда Қазақстанда жылқы өсіретін 15-20 ферма бар болса, оның басым көбі араб және ағылшын жылқыларын ұстай- ды екен. Осы саланың мамандарының айтуынша, елімізде жылқы индустриясын дамытуда мемлекет тарапынан ешқандай көмек берілмей отырған көрінеді. Нұрлан ТІЛЕУЛЕСОВ, «Ажар» ат спорттық клубының президенті: – Өкінішке қарай, жеті қазынаның бірі саналатын жылқыларымызға мем- лекет тарапынан оң көзқарас болмай тұр. Қазақстанда қазір, сенесіз бе, арғы- мақтарды жарыстыратын мемлекеттік деңгейдегі ипподром жоқ. Өзім кезінде басқарған Алматы ипподромы жабылып қалды. Өстіп отырып аттың құлағында ойнағанбыз деп қалай айтамыз? Ал жылқы жөнінен осы уақытқа дейін аты шықпаған Швецияда 29 ипподром бар. Францияда – 234, түрікмендердің Аш- хабат қаласында әлемдік деңгейдегі үш ипподром салынған. Түрікменстанда ақал теке жылқысына мемлекет тарапы- нан қолдау күшті. Онда жылда дәстүрлі түрде Жылқы мерекесі тойланады. Тіпті онда Жылқы министрлігіне дейін бар. ОЙТҮРТКІ
Олар ақалтекені ұлттың мақтанышы ретінде санайды. Ал біздегі жағдайды алып қарайтын болсақ, тіптен жылағың келеді. Сондықтан қазақ жылқысын асыл дандыру үшін мемлекет тарапы нан көмек берілсе екен. Жылқы тұқы мын асылдандырамын деген әр шаруа шы- лыққа түрлі жеңілдіктер жасалынса, бұл мәселені шешуге болады. Егер біз ел болып бірігіп, осы салаға көңіл аудар- масақ, қазақы жүйрік қайдан шығады? Біле білген адамға ат спорты тек қал- талылардың еріккенде жасайтын ермегі емес, бұл экономиканы дамытудың бір саласы болып табылады. Н.Тілеулесовтің айтуынша, АҚШ тек жылқы индустриясы- нан жылына 20 миллиард доллар пайда табады екен. Ешқандай жылқыға қатысы жоқ Польша да араб жылқысын асыл- дандыру арқылы өз қазынасына 30-35 миллион доллар пайда түсіріп отырған көрінеді. Оларда үкіметке қарасты зауыт- тан араб жылқысын сатып алу үшін міндет- ті түрде премьер-министрдің рұқса ты ке- рек екен. Онсыз ала алмайсыз. Тіпті құлын сатып алсаңыз да, үкімет басшы сының рұқсатын алуыңыз қажет. Ондағы асыл тұ- қымды әрбір жылқының құны 100 мың мен 500 мың евроның айналасында тұрады. Бұл Польша экономикасының көтерілуіне айтарлық тай көмек болуда. Сонымен қатар Түркия елінің Жокей клубы жылына 400 мил- лион доллар пайда түсіреді екен. Аталмыш клуб кез келген жылқы ұстаймын деген түрікке көмек тесетін көрінеді. Себебі онда клубтың жанында үлкен-үлкен жылқы за- уыттары салын ған. Егер жылқы ұстаймын десеңіз, оны сол жерден сатып аласыз, ал сырттан әкелсеңіз, сонда қосып қоясыз. Біздегі секілді қалада тұрып, «жылқыны қайда ұстаймын, қай туысымның үйіне қоямын, жемшөпті қайдан аламын, оған айғырды қалай қосамын?» деп басыңыз қатпайды. Онда тек ақшасын төлесеңіз болды, жылқыңызға барлық жағдайды өздері жасайды екен. Жылқы тұратын бөлменің іші заманауи қондырғылармен жабдықталған. Желдеткішінен бастап, ауа тазарт қышына дейін жұмыс істеп тұрады. Биеңізді айғырға қосқыңыз келсе, онда арнайы каталог бар, қандай айғыр, оның ұрығы ның бағасы қанша екендігіне дейін жазылып қойылған. Қаржысын төлейсіз де, құлын аласыз. Біз неге осыны жасай алмаймыз? Әлде қазақтың қолынан жылқы өсіру келмей ме? Келеді-ау, бірақ соған құлық жоқ. Егер қазақ жылқысын дамытамын деген кә- сіп кер
лерге мемлекет тарапынан қолдау көр сетілетін болса, онда қосымша жұмыс орын дары ашылып, қазақы дәстүріміз қай- та жаңғырар еді. Сондай-ақ жүген өру, ер- тоқым жасау, тіпті шабандоздардың киім- де ріне дейін тігетін шағын цехтар ашы лып, ел экономикасының көтерілуіне сеп тігі тиер еді. Сондықтан еліміздің эконо ми касы да- мып жатқан кезде жылқы ин дус триясына көңіл бөліп, ата-баба дәс түрін жаңғыртуға қолдау көрсетуіміз қажет.
жүктеу/скачать 3,35 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|