9 арман пв баспасы

191
§2.
 
Қа зақ стан же рін де гі та би ғат
 
ре су рс тары
1.
Қа зақ стан ның та би ғат ре су рс та ры на қан дай қор жа та ды? Та би ғат 
ре су рс та ры ның құ рам дас бө лік те рі не не лер кі ре ді?
2.
Мә тін ді тү сі ніп оқып, он да кө те ріл ген мә се ле ге қа тыс ты оқыр-
ман ның қа рым-қа ты на сын анық тайт ын сұ рақ тар құ рас ты рың дар. 
Топ тар ға бө лі ніп, тал қы лап, жауап та рың ды са лыс ты рың дар.
Қа зақ стан ның та би ғат жағ дайы мен 
 та би ғат ре су рс та ры
Та би ғат ре су рс та ры – ша ру ашы лық тың да му ына қа жет ті 
та би ғи қор. Пай да лы қаз ба лар, жер, су, ауа, жел, то пы рақ, 
өсім дік жә не жа ну ар лар дү ниесі та би ғат ре сурс та рын құ рай-
ды. Рес пуб ли ка мыз да ғы ми не рал ды ре су рс тар дың ерек ше лі-
гі – олар кө бі не жер бе ті не жә не бір-бі рі не жа қын ор на лас қан. 
Сон дық тан да ми не рал ды ре су рс тар ар зан әрі а шық әдіс пен 
өн ді рі ліп, ке шен ді түр де пай да ла ны ла ды.
Елі міз пай да лы қазба лар дың аса бай қо ры на ие. Жер қой-
науы нан Мен де леев кес те сін де гі 109 эле ме нт тің 99-ы ашы-
лып, оның 60-қа жуығы зерт те ліп, өн ді ріс ке та ра тыл ған. Елі-
міз дү ниежү зі бой ын ша вольф рам қо ры нан бі рін ші; хро мит, 
уран, фос фор кен де рі нен екін ші; мар га нец қо ры нан үшін ші; 
қор ға сын мен мо либ ден нен төр тін ші; ал те мір қоры бо йын ша 
се гі зін ші орын да. Қа зақ стан мұ най мен газ қо ры бой ын ша да 
көп те ген ел дер ден ал да тұр.
Қазақ стан ның жер ре сур сы ора сан зор: оның жал пы кө-
ле мі 270,1 млн гек тар ды құ рай ды. Мұн да ғы жер кө ле мі нің
82%-і – ауылша ру ашы лы ғы на жа рам ды жер. Оның жа йы лым 
мен ша бын дық қа жа рам ды сы – 190 млн га, ал жыр тыл ған 
жер кө ле мі – 36 млн га. Бі рақ елі міз дің нарық тық эко но ми-
ка ға кө шуіне бай ла ныс ты жыр тыл ған жер дің кө ле мі бір тін-
деп азаюда. Қа зақ стан дү ниежү зінде жыр тыл ған жер кө ле мі 
жө ні нен ал тын шы; ал жайы лым мен ша бын дық тан төр тін ші 
орын да тұр. Рес пуб ли ка ның әр бір тұр ғы ны на 15 га ауылша-
ру ашы лы ғы же рі нен келеді. Өзге ел дер мен салыстырсақ, 

жүктеу/скачать 6,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: