Көр кем әде би ет тен адам құ қық та ры мен бос тан дық та ры на бай ла- ныс ты мы сал дар тау ып, презентация дай ын даң дар. АРМАН

92
§4.
 
Әй ел құ қы ғы
 
ХІХ ға сыр да ғы қа зақ әй елі нің ба сын да қан дай бос тан дық тар бол-
ды? ХХ–ХХІ ғасырлардағы әйел құқығымен салыстырыңдар.
 
«Түр тіп оқу» әді сі мен мә тін ді оқып, не гіз гі ой ды анық таң дар. Мә -
тін де көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анық -
тауға арналған талқылау сұрақтарын құрас ты рың дар.
І ға сыр да ғы қа зақ әй елі нің тағ ды ры
Же сір әй ел дің ері нен қал ған мал-мү лік ке ен ші лес тік 
жайы тіп ті сөз ету ді кө тер мей ді екен... Қа зақ ру ла ры ер кек 
нә сі лін қуа лай құ ры ла ды. Бір үй дің ер кек кін дік ті сі өліп тау-
сыл са, ол үй со ны мен өзі де жо ға ла ды. Ол үй де он қыз қал са 
да, есеп ке алын бай ды. Сон дай апат қа ұшы рай қал са, ау ыл да 
со лай, ру дың өзі со лай жо ға ла ды, бі те ді. Әй ел үй ие сі не са-
нал май ды. Бе сік те жат қан ұлы бол са, әне, мал-мү лік тің ие-
сі – сол. Ер кек ба ла сыз қал ған же сір әй ел ге ен ші бер се, ол – 
ағайын ның қай ырым ды лы ғы. Дұ ры сы на келгенде, он дай 
әйел ге әмең гер лік қа на па на бо ла ала ды...
Ер кек тер жа ғы тү гел осы ың ғай да бол ған соң, жи на лыс-
тың шын бас ты ғы Леоз нер Ұл пан ға қа ра ды:
– Сіз не ай тар еді ңіз, Ак нар Ар тык ба ев на?
Есе ней мен аз ды-көп ті ке ңе сіп кел ген Ұл пан ір кіл ген жоқ.
– Мен мұн дай жи ын да сөй леп көр ген емес пін... Не айт сам 
да, қа лай айт сам да ұзын-ыр ға сы Есе ней дің сө зі. Қа зақ бі реу-
дің жүй рік аты на қы зық са да, құ да бо ла са ла ды. Бо лыс-би 
сай лау ла ры ның тұ сын да он да ған бай лар құ да бо лы сып қа ла-
ды. Әлі ту ма ған ба ла лар ды атас ты рып, ама нат-құ да бо ла тын-
да ры да бар. Әй ел тағ ды ры осы дан бас тал май ма? 
Есе ней дің бі рін ші тап сыр ға ны – ба ла лар ерже тіп, бі рін-бі-
рі кө ріп, ұнат са ға на құ да лық бас та ла тын бол сын. Қа зақ қы-
зы бе тін жа сыр май ды. Көш пе лі ел дер жыл да ара ла сып оты-
ра ды... кө рі сіп, бі лі су қи ын емес. Қа зақ та «қыз кө ру» де ген 
жөн-жо сық бар еді ғой. Со ны әдет-ғұр пы мыз ға ай нал ды ра-
йық. 
Екін ші, әмең гер лік тің қай тү рі бол са да жой ыл ға ны дұ рыс 
бо лар еді. Сіз дер әмең гер лік ке ұшы ра ған әй ел дің ба қыт ты 

жүктеу/скачать 6,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: