9 арман пв баспасы

210
IV Яд ро лар дың ра диоак тив ті ау ысу ла ры.
Сод ди дің ығы су ере же сі
Э.Ре­зер­форд­жә­не­ағыл­шын­хи­ми­гі­Ф.Сод­ди­
хи­мия­лық­ эле­ме­нт­тер­дің­ ра­диоак­тив­ті­ сәу­ле­ле­
нуін­ зерт­тей­ оты­рып,­ мы­нан­дай­ қо­ры­тын­ды­ға­
ке­л­ді:­ра­диоак­тив­ті­эле­ме­нт­тер­сәу­ле­ле­ну­нә­ти­
же­сін­де­ α­ жә­не­ β­бөл­шек­те­р­ шы­ға­рып,­ бас­қа­
хи­мия­лық­ эле­ме­нт­тер­ге­ ай­на­ла­ды.­ Демек,­ ра­
диоак­тив­ті­лік­атомдардың­яд­ро­лары­ның­өз­ге­руі­
мен­бай­ла­ныс­ты­бо­ла­ды.­1913­ж.­Ф.Сод­ди­α­­жә­
не­β­ыды­рау­ла­р­үшін­ығы­су­ере­же­сін­тұ­жы­рым­
да­ды:
-ыды­рау­ ке­зін­де­ яд­ро­ 2е­ оң­ за­ряд­­ жо­ғал­тып,­
мас­са­сы­ төрт­ атом­дық­ бір­лік­ке­ азаяды.­
Алын­ған­ жа­ңа­ эле­мент­ ен­де­леев­ кес­те­сі­нің­
бас­жа­ғы­на­қа­рай­екі­тор­көзге­жа­қын­­ор­на­ла-
са­ды
Z
A
Z
A
X
Y
He
→
+
−
−
2
4
2
4
мұн­да­ғы­
Z
A
X
­
–­ыды­рай­тын­яд­ро;
Z
A
Y
-
-
2
4
­
–­ту­ын­ды­яд­ро;
2
4
He
­–­α­бөл­ше­к;
­
–­ элект­рон­ за­ря­ды­мен­ көр­се­тіл­ген­ яд­ро­ның­
за­ря­ды;
­
–­мас­са­лық­сан,­Мен­де­леев­кес­те­сін­де­бе­ріл­ген­
атом­дық­мас­са­ның­са­нын­бүтін­санға­дейін­дөң­
ге­лек­теу­ар­қы­лы­анық­та­ла­ды.
Мы­са­лы,­α­ыды­рау­ке­зін­де­
92
238
U
­уран­яд­ро­сы­
90
234
Th
­
то­рий­яд­ро­сын­тү­зе­ді:
92
238
90
234
2
4
U
Th
He
→
+
-ыды­рау­ ке­зін­де­ ядродан­ элект­рон­ ұшып­
шы­ғып,­ нә­ти­же­сін­де­ яд­ро­ның­ за­ря­ды­ 1е-ға­
жо­ға­ры­лайды,­ мас­са­сы­ өз­гер­мей­ді­ десек­ бо-
лады.­ Алын­ған­ жа­ңа­ эле­мент­ ен­де­леев­тің­

жүктеу/скачать 8,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: