|
§ 36. Ре зер форд тә жі ри бе сі. Атом құ ры лы сыБайланысты: 9 сынып физика§ 36. Ре зер форд тә жі ри бе сі. Атом құ ры лы сы
I Ре зер форд тә жі ри бе сі
Атомрадиоактивтілігініңашылуыатомқұры
лысын зерттеуді жалғастыруға мүмкіндік берді.
Оңзарядқаиеαбөлшектердіңағынынғалымдар
атомдыыдыратуғақолданды.1911жылыЭ.Резер
фордαбөлшектердіңалтынфольгаданшашыра
уын зерттеді. Тәжірибенің сұлбасы 214суретте
көрсетілген. Қуысы бар қорғасын контейнерге
радий салынды. αбөлшектердің ағыны алтын
фольгадашашырағаннанкейін,мырышсульфиді
менқапталғанэкранғатүседі.
Радиоактивті
ағынкөзі
Алтын
фольга
бөлшектер
Люминесценттік
экран
214-сурет.
Резер ордтәжірибесініңсұлбасы
Алтын фольга болмаған жағдайда экранда
αбөлшектердіңәсеріненпайдаболғанжарқыл
дардантұратындақпайдаболады
(21 ,а)сурет)
.
Ағынжолынаалтынфольганыорналастырғанда,
дақ ұлғайып, оның айналасында жеке жарқыл
дар байқалады
(21 , ә) сурет)
. αбөлшектердің
біразмөлшерікерібағытқақайтарылады.
II Ре зер фор д а то мы ның пла не тар лық мо де лі
Алынған нәтижелер негізінде Резерфорд атом
ныңбарлықмассасыжәнеоңзарядкеңістіктіңөте
кішкентайаймағындашоғырлануыкерекдегенқо
рытындығакелді.Сондағанаαбөлшектердіңбіраз
мөлшерікерібағытқақайтатынболады.Резерфорд
атомядросытүсінігіненгізді.Олатомныңцентрінде
орналасқанжәнеоңзарядқаие.Ядроайналасында
электрондарпланеталардыңКүндіайналақозғалуы
наұқсасқозғалады.Ғалымядроныңαбөлшектер
менөзараәрекеттесуібойыншаоныңөлшеміналды:
1 0
–12
–10
–13
см.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|