9 арман пв баспасы


§ 36. Ре зер форд тә жі ри бе сі. Атом құ ры лы сы



Pdf көрінісі
бет246/300
Дата18.10.2023
өлшемі8,74 Mb.
#118494
түріКнига
1   ...   242   243   244   245   246   247   248   249   ...   300
Байланысты:
9 сынып физика

§ 36. Ре зер форд тә жі ри бе сі. Атом құ ры лы сы
I Ре зер форд тә жі ри бе сі 
Атом­ра­диоак­тив­ті­лі­гі­нің­ашы­луы­атом­құ­ры­
лы­сын­ зерт­теу­ді­ жал­ға­стыруға­ мүм­кін­дік­ бер­ді.­
Оң­за­ряд­қа­ие­α­бөл­шек­тер­дің­ағы­нын­ға­лым­дар­
атом­ды­ыды­ра­ту­ға­қол­дан­ды.­1911­жы­лы­Э.Ре­зер­
форд­α­бөл­шек­тер­дің­ал­тын­фоль­га­дан­шашыра­
уын­ зерт­те­ді.­ Тә­жі­ри­бе­нің­ сұл­ба­сы­ 214­су­рет­те­
көр­се­тіл­ген.­ Қуысы­ бар­ қор­ға­сын­ кон­тей­нер­ге­
ра­дий­ салынды.­ α­бөл­шек­те­рдің­ ағы­ны­ ал­тын­
фоль­га­да­ша­шы­ра­ған­нан­кей­ін,­мырыш­суль­фи­ді­
мен­қап­тал­ған­эк­ран­ға­тү­се­ді.­
Радиоактивті­
ағын­көзі
Алтын­­
фольга
­бөл­шек­тер
Люминесценттік­­
экран
214-су­рет.
­Ре­зер­ орд­тә­жі­ри­бе­сі­нің­сұл­ба­сы
Ал­тын­ фоль­га­ бол­ма­ған­ жағ­дай­да­ эк­ран­да­
α­бөл­шек­те­рдің­әсе­рі­нен­пайда­болған­жар­қыл­
дар­дан­тұ­ра­тын­дақ­пай­да­бо­ла­ды­
(21 ,­а)­су­рет)

Ағын­жо­лы­на­ал­тын­фоль­га­ны­ор­на­лас­тыр­ған­да,­
дақ­ ұл­ғай­ып,­ оның­ ай­на­ла­сын­да­ же­ке­ жар­қыл­
дар­ бай­қа­ла­ды­
(21 ,­ ә)­ су­рет)
.­ α­бөл­шек­тер­дің­
бі­раз­мөл­ше­рі­ке­рі­ба­ғыт­қа­қай­тарылады.
II Ре зер фор д а то мы ның пла не тар лық мо де лі
Алын­ған­ нә­ти­же­лер­­ не­гі­зін­де­ Ре­зер­форд­ атом­
ның­бар­лық­мас­са­сы­жә­не­оң­за­ряд­ке­ңіс­тік­тің­өте­
кіш­кен­тай­ай­ма­ғын­да­шоғырлануы­ке­рек­деген­қо­
рытындыға­келді.­Сон­да­ға­на­α­бөл­шек­те­рдің­бі­раз­
мөл­ше­рі­ке­рі­ба­ғыт­қа­қай­та­тын­бо­ла­ды.­Ре­зер­форд­
атом­яд­ро­сы­тү­сі­нігін­­ен­гіз­ді.­Ол­атом­ның­цент­рін­де­
ор­на­лас­қан­жә­не­оң­за­рядқа­ие.­Яд­ро­­ай­на­ла­сын­да­
элект­рон­дар­­планеталардың­Күн­ді­ай­на­ла­­қозғалуы­
на­ұқсас­қоз­ға­ла­ды.­Ғалым­яд­ро­ның­α­бөлшектер­
мен­өза­ра­әре­кет­те­суі­бой­ын­ша­оның­өл­ше­мін­ал­ды:­­
1 0
–12­
–­10
–13
­см.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   242   243   244   245   246   247   248   249   ...   300




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет