9 арман пв баспасы

221
Қосымшадағы­№3­кес­те­де­атомдардың­мас­са­лары­
а
­жә­не­яд­ро­бөл­шек­
те­рі­нің:­про­тон­дар­дың­
m
p
­жә­не­
m
n
­
нейт­рон­дар­дың­массалары­бе­ріл­ген.
V Яд ро ның бай ла ныс энер гия сы
Нук­лон­дар­дың­қо­сы­луы­ке­зін­де­­яд­ро­мас­са­сы­ның­азаюы­энер­гия­ның­бө­лі­
нуімен­қатар­жү­ре­ді.­Бұл­ ­нук­лон­дар­дан­тұ­ра­тын­жүйе­тұ­рақ­ты­күй­ге­кө­шіп,­
яд­ро­лық­күш­тер­яд­ро­да­ғы­нук­лон­дар­ды­мық­ты­ұс­тап­тұ­ра­тын­ын­дә­лел­дей­ді.
Яд­ро­­ыды­ра­уы­үшін­ол­түзілген­кезін­де­бө­лін­ген­энер­гия­ға­тең­энер­гия­
қа­жет­ бо­ла­ды.­ Ол­ энер­гия­ны­
бай­ла­ныс­ энер­гия­сы
­ деп­ атай­ды­ жә­не­ оны­
Эйнш­тейн­фор­му­ла­сы­бой­ын­ша­анық­тай­ды:
Å
Ì ñ
áàéë
=
⋅
∆
2
,
мұн­да­ғы­
байл
­–­бай­ла­ныс­энер­гия­сы;
­–­мас­салар­ақауы;
c
­–­жа­рық­жыл­дам­ды­ғы.
Бай ла ныс энер гия сы
– яд ро ны нук лон дар ға то лық ыды ра ту ға 
жұм са ла тын энер гия.
Егер­мас­са­мас­са­ның­атом­дық­бір­лі­гі­мен­өр­нек­те­ле­тін­бол­са,­он­да­Эйнштейн­
фор­му­ла­сы­өл­шем­бірліктерді­ау­ыс­ты­ру­ды­есеп­ке­ал­ған­да­мы­на­түр­ге­ке­ле­ді:
Å
Ì
ÌýÂ
áàéë
=
⋅
∆
931 5
,
.
VI Мен шік ті бай ла ныс энер гия сы
Мен­шік­ті­ бай­ла­ныс­ энер­гия­сы­ бай­ла­ныс­
энер­гия­сы­ның­ яд­ро­да­ғы­ нук­лон­дар­ са­ны­на­
қа­ты­на­сы­мен­анық­та­ла­ды:
Å
Å
À
ìåíø
áàéë
=
.
Мен шік ті бай ла ныс энер гия сы
– бір нук лон ға сәйкес ке ле тін 
бай ла ныс энер гия сы.
Жа­ңа­дан­ тү­зіл­ген­ яд­ро­лардың­ мен­шік­ті­ бай­ла­ныс­ энер­гия­сы­ның­ мә­ні­
бо­­й­ын­ша­яд­ро­лық­реак­ция­нә­ти­же­сін­де­энер­гия­бө­лі­неті­нін­не­ме­се­жұ­ты­ла­
ты­нын­оңай­анық­тау­ға­бо­ла­ды.
гер­ жа­ңа­дан­ тү­зіл­ген­ яд­ро­лардың­ мен­шік­ті­ бай­ла­ныс­ энер­гия­сы­ бас-
тап­қы­мә­ні­нен­­жо­ға­ры­бол­са,­он­да­энер­гия­бө­лі­не­ді,­егер­тө­мен­бол­са,­он­да­
жұ­ты­ла­ды.­
221­су­рет­те­мен­шік­ті­бай­ла­ныс­­энергиясының­яд­ро­да­ғы­нук­лон­
дар­дың­ са­ны­на­ тәу­ел­ді­лік­ графигі­ бе­ріл­ген.­ Диаг­рам­ма­дан­ мы­на­дай­ қо­ры­
тын­ды­жа­сау­ға­бо­ла­ды:­ау­ыр­яд­ро­лар­дың­бө­лі­нуі­немесе­же­ңіл­яд­ро­лар­дың­
қо­сы­луы­ке­зін­дегі­яд­ро­лық­реак­ция­лар­да­энер­гия­бө­лі­не­ді.­
Есте сақтаңдар!
Мен­шік­ті­бай­ла­ныс­энер­
гия­сы­ның­өл­шем­бір­лі­гі:
Å
ÌýÂ
íóêëîí
ìåíø
[
]
=
1
.

жүктеу/скачать 8,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: