А. М. Сма но ва Кө ке баева Г. К



Pdf көрінісі
бет8/38
Дата07.01.2022
өлшемі1,19 Mb.
#18969
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   38
Байланысты:
Тарихи түсініктер мен терминдер сөздігі by Кокебаева Г.К. (z-lib.org)

Жо ға ры тех но ло гиялар – ХХ ғ. ғы лы ми-техн ика лық прог рес тің 

нә ти же ле рі. Олар ға ком пью тер мен, ро бо то тех ни ка мен, ген дік 

ин же не риямен, ғы лым мен техн киа ның та ғы бас қа жа ңа са ла-

ла ры мен бай ла ныс ты тех но ло гиялар жа та ды.     



Им пич мент – мем ле кет тік жо ғар ғы қыз мет те отыр ған адам дар ды 

пар ла ме нт тің со ты на ша қы ру дың кей бір ел дер де қол да ны ла-

тын  ре ті мен рә сі мі.  

Инау гу ра ция – мем ле кет бас шы сы ның қыз ме ті не кі ріс уін ің сал-

та нат ты рә сі мі. 



Ин де пен дент тер    –  ағыл шын  ре во лю циясы  ке зін де гі  пу ри тан-

дық жақ тау шы лар дың ра ди кал ды-саяси топ та суы. 



Ин ду ст риа лан ды ру – тех ни ка мен қам та ма сыз етіл ген ірі өнер кә-

сіп құ ру, өнер кә сіп тік өн ді ріс тің эко но ми ка да ғы үле сін елеу лі 

түр де кө те ру. 

Инс ти ту ци она ли за ция  –  әл де бір  жа ңа  инс ти тут тар,  ме ке ме лер 

құ ру,  бел гі лі  бір  қо ғам дық  қа ты нас тар ды  құ қық тық  жә не 

ұйым дық жа ғы нан бе кі ту.

Инф ля ция  –  айна лым да ғы  қа ғаз  ақ ша ның  құн сыз да нуы  (са тып 

алу қа бі ле ті нің тө мен деуі).



Ка зус бел ли – со ғыс жа риялау ға не ме се со ғыс қи мыл да рын бас-

тауға түрт кі, сыл тау.



Кау диль изм  –  Ла тын  Аме ри ка сы  ел де рін де  та рал ған,  әс кер де, 

пар тияда  шек сіз  би лік ке  ие  бол ған  кө сем нің  саяси  аре на ға 

шы ғуымен бай ла ныс ты саяси құ бы лыс.  

Кле ри ка лизм – қо ғам дық өмір де шәр кеу мен дін иеле рі нің ба сым-

ды лы ғын мақ сат тұ та тын идеоло гиялық докт ри на.  



Ко ди фи ка ция – құ қық тың же ке са ла ла ры бо йын ша мем ле кет тік 

заң дар ды қайта қа рап жә не ес кір ген де рін жо йып , жүйеге кел-

ті ру.

Кол ла бо ра цио низм – жау ба сып ал ған жер лер дің аза мат та ры ның 

бас қын шы лар мен ын ты мақ та суы.  




16

Коль бертизм  – XVII  ға сыр да Фран цияда Ж.Б. Коль бер жүр гіз-

ген мер кан тил дік сая сат атауы ның бі рі. Бұл сая сат қа таң ке ден 

қол дам паз ды ғы (про тек цио низм) жә не үкі мет тің эко но ми ка ға 

сол қыл дақ

 

мем ле кет тік рет теу жүр гі зуімен қа тар іш кі өн ді ріс-



ті то лық қа таң ба қы лауы мен ерек ше ле не ді. 

Ком му низм – мақ са ты тап сыз қо ғам дық құ ры лыс ор на ту да өн ді-

ріс құ рал- жаб дық та ры на бір тұ тас бү кіл ха лық тық мен шік жа-

риялайт ын, қо ғам ды өзін-өзі бас қа ру жә не «әр кім нің қа бі лет-

ті лі гі нен, әр кім ге қа жет ті лі гі не» қа рай прин ципін ұстана тын 

саяси идеоло гия. 

Комп ра дор лық бур жуазия  – отар ел дер де гі бур жуазия ның ше тел 

ка пи та лы мен ұлт тық нарықтың ара сын да дел дал дық рөл ат-

қа ра тын бө лі гі. 

Кон вен ция – ке лі сім нің, бел гі лі бір мә се лелр бо йын ша жа сал ған 

ха лы қа ра лық шарт тар дың бір нұс қа сы. 



Конг ло ме рат – әр түр лі, әр тек ті нәр се лер дің қо сын ды сы.

Кон до ми ни мум  –  бел гі лі  бір  тер ри то рияда ғы  мем ле кет тік  би- 

 лік ті екі не ме се одан көп мем ле кет тер дің бір ле сіп іс ке асы-

руы. 

Конк лав – Рим па па сы қайт ыс бол ған соң оның ор ны на па па сай-

лау үшін жи на ла тын кар ди нал дар дың ке ңе сі.



Кон сер ва тизм – мем ле кет тік жә не қо ғам дық өмір дің та ри хи қа-

лып тас қан  тұр па тын,  әсі ре се  оның  жа нұяда,  ұлт та,  дін де, 

мен шік те  бей не лен ген  құн ды лық  салт та рын  сақ тау ға  жә не 

қол дау ға  бағ дар лан ған  идея лық-саяси  ілім  жә не  ағым.  Кон-

сер ва тизм  адам дар  ара сын да  әлеу мет тік  тең дік  бо луы  мүм-

кін ді гін, қо ғам дық өмір ге бел сен ді түр де ара ла су қа жет ті лі-

гін  жоқ қа  шы ға ра ды.  Олар  кез  кел ген  қо ғам дық  өз ге ріс тер 

бір те-бір те, ойлы лық пен іс ке асы ры луы қа жет деп есеп тейді. 

Кон сер ва тизм  ХVІІІ  ға сыр дың  ая ғын да  әлеу мет тік  тәр тіп ті 

са на лы тұр де қайта құ ру дың та би ғат қа қай шы ке ле тін ді гін ой 

еле гі нен  өт кі зу  нә ти же сін де  пай да  бол ды.  Кон сер ва ти зм нің 

не гіз гі  қа ғи да ла ры  ал ғаш  рет  не гіз дел ген  ең бек  –  ағыл шын 

саяси  қай рат ке рі  жә не  фи ло со фы  Э.  Берк тің  «Фран цияда ғы 

ре во лю ция ту ра лы ой лар» де ген ең бе гі 1790 жы лы ба сы лып 

шық ты. Э. Берк, Ж. де Местр, Л. де Бо нальд, С. Кол ридж жә не 



17

бас қа  теоре тик тер дің  ең бек те рі  байыр ғы  (сақ тау шы лық,  кү-

зет ші лік) кон сер ва тизм нің не гіз де рін қа лып тас тыр ды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   38




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет