А. М. Сма но ва Кө ке баева Г. К
жүктеу/скачать 1,19 Mb. Pdf көрінісі
|
Тарихи түсініктер мен терминдер сөздігі by Кокебаева Г.К. (z-lib.org)
| Лю те ра ндық – XVI ға сыр да Гер ма нияда қа лып тас қан про тес тан-
ти зм нің не гіз гі ба ғыт та ры ның бі рі. Не гі зін қа лаушы Мар тин Лю тер дің есі мі мен бай ла ныс ты атал ған. Ол осы ілім нің не- гіз гі қа ғи да ла рын тұ жы рым да ды: шір кеуді емес се нім ді ны- ғайту, ка то ли цизм нің не гіз гі дог мат та рын те ріс ке шы ға ру, со ның ішін де па па ке ңе сі, икон дар ға та бы ну дан, сал та нат ты әдет-ғұ рып тар дан бас тар ту жә не т.б. Аугс бург ді ни әле мі бо- йын ша 1555 жы лы лю те ран шір кеуі рес ми та ныл ды. Лю те- ран дық Скан ди на вия, Гер ма ния, АҚШ, Бал тық ел де рін де кең етек жай ды. Ма киавел лизм – ал ды на қой ған мақ са ты на же ту жо лын да айла- кер лік ті, сат қын дық ты, та ғы бас қа ке лең сіз әдіс тер ді қол да ну- ды дұ рыс деп са найт ын сая сат кер лік мі нез-құлық.
опе ра цияла ры ның ең бек ке бө лін уін ің бар бо луы жә не жал- да ма лы жұ мыс шы лар ең бе гін қол да на тын ірі өнер кә сіп. Ма ну фак ту ра ның не гіз гі түр ле рі (фор ма ла ры): ор та лық тан- ды рыл ған (бар лық өн ді ріс үде ріс те рі бір не ме се бір не ше ғи- ма рат тар да жүр гі зі ле тін, ал жұ мыс шы лар дың ең бе гі әр дайым иесі ба қы лап оты ра тын өнер кә сіп), ша шы ран ды ( тауар өн ді ру опе ра циясы жұ мыс шы лар мен үйін де ең бек ете тін дер ара сын- да бө лі не тін өнер кә сіп).
22 Марк сизм – К. Маркс жә не Ф. Эн гельс не гіз де ген, про ле та риат- тың тап тық идео ло гиялық докт ри на сын бей не лейт ін фи ло со- фия лық, эко но ми ка лық жә не әлеу мет тік-саяси көз қа рас тар жүйе сі. Марк сизмнің тү йін ді идея лық қа ғи да ла ры – қо сым- ша құн жә не өн ді ріс ті қо ғам дас ты ру тү сі нік те рі не не гіз дел ген ка пи та лизм нің эко но ми ка лық жүйе сі нің ана ли зі, та ри хи ма- те ри ализм нің фи ло со фия лық жүйесі, со ның ішін де про ле та- риат тың та ри хи рө лі ту ра лы қо ры тын ды ла ры ХІХ ғасырдың екін ші жар ты сын да жұ мыс шы қоз ға лы сы ның не гіз гі идеоло- гиясы на ай нал ды. Марк сизм дү ниені ау қым ды лық пен қайта құ ру дың бел гі лі бір үл гі сін қа лып тас ты ру ға ба ғыт тал ды, жап- пай әлеу мет тік, ру ха ни, көз қа рас тық ре во лю ция идея сын жа- рия ла ды.
ған діни-этикалық ілім. Көптеген елдердің дворяндық және буржуазиялық ортасында кеңінен таралған. Масондық өзінің атауын, ұйымын, рәсімін ортағасырлық құрылысшы-тас қалау- шыларының цехтарынан, сондай-ақ ортағасырлық рыцарлық және мистикалық ордендерінен алған. Масондар барлық адам- затты туысқандық одаққа біріктіру мақсатында әлемдік құпия ұйым құруға ұмтылды. XVIII-XIX ғасырдың бас кезіндегі саяси және қоғамдық өмірде айтарлықтай рөл атқарды.
ты нас хат тар дың пә ні бо лып та бы ла тын дип ло ма тиялық құ- жат.
жуазиясы ның мүд де сін біл ді ре тін эко но ми ка лық ілім. Мер- кан те лис тер дің пі кі рін ше, мем ле кет тің әл-ауқа ты ел де ақ ша- ның көп мөл шер де жи нақ талуын ан жә не тау ар ды әкел ген нен гө рі сырт қа шы ға ру ба сым дық қа ие болуына бай ла ныс ты.
жүктеу/скачать 1,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|