А. М. Сманова- алматы: ҚазМемҚызПУ, 2012. 234 б


ХХ ғ. соңы -  ХХІ ғ. басындағы елдің ішкі және сыртқы



Pdf көрінісі
бет116/134
Дата16.09.2023
өлшемі1,31 Mb.
#108066
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   134
Байланысты:
Сманова-А.М.-Азия-және-Африка-елдерінің-қазіргі-заман-тарихы

ХХ ғ. соңы
-
 ХХІ ғ. басындағы елдің ішкі және сыртқы 
саясаты.
Заңшығару жиналысына сайлауда АҰК жеті провин-
цияда жеңіске жетті, Ұлттық партия - Батыс Кап провинциясын-
да, ал «Инката»- Квазулу-Наталь провинциясында жеңіске жет-
кен болатын. Сонымен, 1994 жылы 9 мамырда 
Нельсон Мандела
Оңтүстік Африка Республикасының президенті болып тағайын-
далды, ал 1996 жылы 8 мамырда Оңтүстік Африка Республика-
сының Конституциясы бекітілді. Елде екі палаталы парламент 
құрылды: Ұлттық Ассамблея (400 депутат, 5 жылға сайланды) 
және Ұлттық кеңес (90 орын).


194 
Апартеид жойылса да Оңтүстік Африканы басқа да күрде-
лі мәселелер күтіп тұрды. Ең алдымен елде 11 негізгі топтары 
болды. Қара нәсілділердің ӛзі бірнеше тілде сӛйледі, оның ішін-
дегі ең ірілері зулус (халықтың 38,5% сӛйлейді), сосын сото 
(27,5%), қоса (11,6%). Сонымен бірге елде 5,1 млн. ақ нәсілді-
лер, 3,4 млн. түрлі-түстілер және 1 млн. үнділіктер ӛмір сүрді.
Оңтүстік Африкаға қарсы экономикалық санкция жойыл-
ғаннан кейін ел тез даму жолына түсті; ішкі кіріс ӛсті, алтын ӛн-
діру елге қайтадан шетелдік капитал қорын алып келді. Қазіргі 
кезде Оңтүстік Африка Республикасы әлемдегі алдыңғы қатар-
лы дамыған елдер қатарында, алтын, платина, марганец, хром 
және т.б. ӛндіруден бірінші орында, гауһар тас ӛндіруден - 4 
орында, тас кӛмірден - 5 орынды иемденсе, уран - 7 орында, 
жыл сайынғы сыртқы экспорты 30 млрд. долл. құрайды. 
1999 
жылы маусымнан бастап Оңтүстік Африка 
Республикасының президенті 
Табо Мбеки
болды. Үкімет әлеу-
меттік, білім беру, денсаулық сақтау, тұрғын үй құрылысы, су-
мен қамту, электр қуаты салалары бойынша ауқымды ақша бӛ-
ліп отырды. Бұл шетелдік инвесторлардың сеніміне кіруге мүм-
кін болды, тек 2000 жылдың ӛзінде шетелдік салымшылар саны 
екі есеге ӛсіп,дүниежүзілік сауда ұйымына мүше болып кірді.
Тобо Мбеки халықты «300 жыл бойы жүргізілген нәсілдік 
зорлық-зомбылықтан құтылуға» шақырды. Ӛз идеясында ол 
кірісті байлар мен кедейлер арасында бірдей бӛліп, парақорлық-
қа жол бермеуге тырысты. Дегенмен Оңтүстік Африка 
Республикасының алдындағы тағы бір күрделі мәселе - СПИД 
болды, халықтың әрбір оныншы тұрғыны осы ауырудан зардап 
шекті. Бұл мәселе туралы пікірталасқа президент Тобо Мбеки-
дің ӛзі де тікелей қатысып және Оңтүстік Африкадағы СПИД-ке 
қарсы комиссияны басқарушы доктор Дюсбергтің жұмысына 
қолдау кӛрсетіп отырды. 
2000 жылы қазанда президент Тобо Мбеки Кейптаунда 
жаңа технология туралы жиналыс ӛткізді; ол Оңтүстік Африка-
ны ақпараттық технологиямен қамтамасыз етуге Батыс елдерін 
шақырды. Африкаға кӛмек кӛрсету мәселесімен 
Тобо Мбеки
Канадада «үлкен жетілік» елдерінің ӛкілдерімен кездеседі. 


195 
Африкалық екі ӛкіл БҰҰ-ның Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты 
мүшесі болды. 
2002 жылы тамыздың соңы, қыркүйектің басында 
Оңтүстік Африка Республикасында тұрақты даму туралы Дү-
ниежүзілік саммит болды. Ол Йоханнесбургте ӛтеді. Оған БҰҰ 
Бас хатшысы Кофи Аннан және әлемдегі елдердің жүзден аса 
басшылары қатысады. Саммитте дамыған елдердің бірқатары 
дамушы елдерге экономикалық кӛмекті ұлғайту туралы пікірле-
рін айтты. Кездесуде ғаламдану мәселесі де талқыланды. Мұнда 
Ұлыбританияның премьер-министрі 
Тони Блэр
, Францияның 
президенті 
Жак Ширак
, Германияның канцлері 
Герхард Шредер 
баяндамалар жасады; тек АҚШ қана ӛзінің екінші кезектегі де-
легатын жіберді. Саммит жергілікті халықтың ӛмір сүру қарқы-
нына айтарлықтай серпіліс берді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   134




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет