А. Р. Рустенов, Н. Ж. Елеугалиева генетика практикумы

151 
3. 
Хромосомалардың генетикалық картасын жасау. Мысалы, 
хромосомада гендердің тізбектеле моншақ тәрізді орналасу заңына сәйкес, 
дигибридті анализдеуші шағылыстыру барысында бір тіркесу тобына кіретін 
үш геннің А,В және С ара қашықтығы анықталды делік. А және В гендердің ара 
қашықтығы 5 морганидке, ал В және С гендердің ара қашықтығы 3 морганидке 
тең болса, А және С гендерінің ара қашықтығын анықтау керек. 
Бақылау сұрақтары: 
1. 
Цитогенетикалық әдіс арқылы нені анықтайды? 
2. 
Синдром дегеніміз не? 
3. 
Ағзалардың хромосома санының ауытқуы ненің салдарынан 
болады? 
Тіресе тұқым қуалауға есептерді шығару 
Қан топтарының тұқым қуалауы
Есеп 7.12. Медицинада қанның төрт түрлі тобын бір –бірінен ажырата 
білудің ерекше маңызы бар. Қан топтары бір генге байланысты болатын тұқым 
қуалайтын белгі (17 –кесте). 
Бұл генің екі емес үш аллелі бар, олар А,В және О символдарымен 
белгіленеді. Генотипі ОО болып келетін адамның қаны бірінші топқа, 
генотиптері АА немесе АО – екінші, ВВ немесе ВО –үшінші, ал АВ төртінші 
топқа жатады. А мен В аллельдері О аллеліне қарағанда доминантты, бірақ бір-
біріне басымдылық көрсете алмайды. Егер шешесінің қаны екінші топқа, ал 
әкесінің қаны бірінші топқа жатса, олардың балаларының қаны қандай топтарға 
жатуы мумкін? 
17 кесте. Қан топтарының тұқым қуалауы 
Белгі
Ген 
Генотиптер 
І топ (ОО) 
ІІ топ (АО) 
ІІІ топ (ВО) 
ІV топ (АВ) 
Резус антигеннің 
болуы ( Һ+ )
Резус антигеннің 
болмауы ( Һ - ) 
JO 
JA 
JB 
JAJB 
D 
d 
JOJO 
JAJAJAJO 
JBJBJBJO 
JAJA 
ДД, Дd 
DD, Dd 
a d 
Шешесінің қаны бірінші топ, ал әкесінің қаны төртінші топ болған 
жағдайда балалары ата-анасының біреуінң қанының тобын тұқым қуалауы 
мүмкін бе? 

152 

жүктеу/скачать 4,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: