А. Р. Рустенов, Н. Ж. Елеугалиева генетика практикумы


х ♂  жасыл Аа  Гаметалар  F



Pdf көрінісі
бет31/159
Дата23.10.2022
өлшемі4,96 Mb.
#45023
түріПрактикум
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   159
х
♂ 
жасыл
Аа 
Гаметалар 
F
а
 
сары 
Аа 
сары 
Аа 
жасыл 
аа 
жасыл 
аа 
24 сурет. Талдаушы будандастыру 
Ата-аналықтың рецессивті формасымен қайта кері будандастыруда 
алынған ұрпақтарды F
а
деп белгілеп жазады. Мұндай будандастыруды 
генотипі немесе гаметаның типтері белгісіз болған жағдайларда өткізеді. 
Сонымен, гибридиологиялық талдаудың міндетті бөлігі - талдаушы 
будандастыру саналады.   
Мұндай 
шағылыстыруда 
доминантты 
дарақтардың 
генотиптері 
анықталады: 
I нұсқа. Егер доминантты белгісі бар дарақты рецессивті гомозиготамен 
шағылыстырса алынған ұрпақтар біркелкі шықса, онда талдаушы ағзаның 
белгісі гомозиготалы.
Будандастырудың сызбасы. 
Р: фенотип домин. белгі × рецес. белгі 
Генотип Ах  аа 
G: А, х а 
F
1
: фенотип доминантты белгі 
Генотип Аа
Қорытынды: ұрпақтар біркелкі шықса, онда х = А, Ах = АА.
II нұсқа. Егер доминантты белгісі бар дарақты рецессивті гомозиготамен 
шағылыстырса алынған ұрпақтарда белгілер 1:1ажырайды, онда іздестіруші 
дарақтың белгісі гетерозиготалы.
Будандастырудың сызбасы. 
Р: фенотип домин. белгі х рецес. белгі 
А 
а 
а 
а 


50 
генотип Ах  аа 
G: А, х а 
F
1
: фенотип 1 доминантты : 1 рецессивті
генотип 1 Аа : 1 аа
Қортынды: егер алынған ұрпақтарда белгілердің ажырауы жүрсе, онда
х = а, Ах = Аа. 
Есептердің шешілу мысалдары.
Есеп 2. 23. Арпаның рецессивті гені болады, ол гомозиготалы жағдайда 
альбинизмді шығарады, мұндай өсімдіктер өніп шығар кезінде өліп қалады. 
Альтернативті доминантты аллельді өсімдіктер қалыпты көктеп дамып 
шығады. Арпанның осы генінің гетерозиготалы формаларынан 744 дәнденуші 
өсімдіктері алынды.
1. 
Арпаның гетерозиготалы түрі қанша типті гаметаларды беруі мүмкін?
2. 
Мұндай будандастыруда қанша түрлі гаметалар шығуы мүмкін?
3. 
Қанша өсімдіктер шығу фазасында өлген?
4. 
Дәнденуші өсімдіктердің қаншасының ұрпақтарында ажырамау 
байқалады? 
5. 
Алынған 744 өсімдіктің қаншасы гетерозиготалы болуы мүмкін?
Шешімі.Арпа 
Өсімдіктердің түстері. 
А – жасыл түсті; 
а – ақ түсті (альбинизм). 
F
1
– 744 өсімдіктер. 
жасыл
жасыл
Р ♀ Аа × ♂ Аа 

жасыл
жасыл
жасыл ақ
F
1
АА, Аа, Аа, аа 
3 бөлігі 
(744 өсімдіктер саны) 
Бір бөлігіне 248 өсімдіктен келеді (744 өсімдіктер F
1
: 3 бөлігі). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   159




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет