135
бір-бірінің үстіне қойылған, саңылауы
бар пластинкалардан
құрастырылған
цилиндр сияқты. цилиндрдің ортасын-
да капиллярлар мен жүйкелер бар өзек
(канал) болады. Сүйектің тірі жасуша-
лары (остеоциттер
немесе остеоблас-
тар) цилиндр пластинкаларының ара-
сына орналасқан. Олардың өсінділері
цилиндр
қабырғасының
саңылауына
енеді де, басқа остеонда болатын көрші
жасушалардың өсінділерімен бірігеді.
Тұтас көрші
остеондар бір-біріне бұрыш
жасап орналасқан, ал олардың арасында
коллаген болады. Бұл – шеміршек заты.
Байланысудың осындай түрі остеондар-
ды өзара бекітуге ғана емес, сонымен
қатар сүйекте тармақталған тор түзетін
қан тамырларының бірігуіне мүмкіндік
береді. Мұндай жүйе сүйек
ұлпасының
жасушаларын тіршілік үшін қажет зат-
тармен және беріктікпен қамтамасыз
етеді.
Сүйектің химиялық құрамы.
Сүйек-
тер органикалық жә не бейорганикалық
заттардан тұрады. Бейорганикалық заттар
(кальций тұздары) сүйекке беріктік және
қаттылық қасиет береді.
Органикалық
заттар (
оссеин
нәруызы) сүйектің сер-
пімділік, эластикалық және иілгіштік
қасиетін арттырады. Бала ағзасында
органикалық заттар көп,
сондықтан
олардың сүйектері эластикалық және
серпімді. Балаларды 4–7 жас тан бастап
балет және цирк мек теп терінде,
сондай-
ақ спорт секцияларына алады. Жас өскен
сайын сүйек құрамында органикалық
заттардың мөлшері азаяды. Сүйек иілгіш-
тік қасиетін жояды
.
71-сурет.
Достарыңызбен бөлісу: