Абдуллаева перизат тураровна университеттік білім беру жүйесінде болашақ педагог- психологтардың диагностикалық құзыреттілігін қалыптастыру

• 
  
  Мақсаты: өзін-өзі бағалау, өзін-өзі тануды, басқа адамға жақсылық жасау мүмкіндігін жоғарылату.
  

• Қатысушылар топшаларға бес адамнан бөлінеді (еркімен немесе жүргізушінің ойын тапсырмасы бойынша)

  
  

• Сіздердің әрқайсысыңыз өзінің алақанының суреті шығатындай қағаз бетіне өз қолын келтіруі керек. Алақаныңызға өз есіміңізді жазыңыз. Кейін қағазды оң жақтағы көршіңізге беріңіз, ал өзіңіз сол жақтағы көршіңізден алақанның суретін алңызы. Алынған суреттегі

  
  

«саусақтардың» біріне осы адамның сіздің ойыңызша тартымды қасиетін жазыңыз (жаттығу үшін жылы тілектер қолдануға болады).

• Мысалы: «сен елгезексің әрі қайырымдысың», «Сен біздің күнімізсің» немесе «Саған тезірек ғашық болуды және сүйікті адамыңның сүйіктісі болуыңды тілеймін!» Осылай әрі қарай алақандар шеңбер бойынша беріледі де, әрқайсысы өзінікін алақан өз иесіне қайта оралғанша жазады.

  
  

1. Педагог-психолог диагностикасында қандай дағдылар маңызды екендігін жазыңыз.

   
   

2. Басқа адамдармен байланыста қандай дағдылар маңызды екендігін, хиқаялар айтыңыз

   
   

Мысалы, балалармен жұмыста: аутисттармен, аса белсенді, мазасыз балалармен және т.б. (алынған карточкаға байланысты)

3. Дағдыларды ауыстыру

   
   

• Мәдениет факторының олардың нәтижелеріне әсерінің түсінбеуіне негізделген шетелдік әдістемелерді сыни пайдалану.

  
  

• Олар нені өлшейтіндіктерін анық түсінусіз әдістемелерді пайдалану; атауға, өлшенетін оның сипаттамалары жайында көріністерді жасау және дамыту тарихын түсінбей әдістеме «жарлығына» сенім;

  
  

• Зерттелетін тұлғаларға статикалық тәсіл және сондықтан да категориялық тұжырымдар мен қорытындылар қисынсыз. Адамның жүріс-тұрысы мен уайымдарын болжау кезінде оның дамуы жоққа шығарылады.

  
  

• Мамандық білім мағынасын түсінбеумен байланысты маман еместермен әдістемелерді пайдалану. Психологиялық диагностика саласында қажетті арнайы бірімдері жоқ адамдармен ғана емес, тіпті психологиялық білімі мүлдем жоқ адамдардың практикасында әдістемелерді пайдалану кездеседі.

  
  

• Диагностикалық әдістеме жинақталған басылымдар ағынын бақылаудың жоқтығы.

  
  

Білім ұйымдастыруда диагностика өткізуде жетекшілікке алатын әдебиетті оқыңыз және қағидаттарды құраңыз.

• құжаттаманы талдау;

  
  

• контент-талдау.

  
  

Олардың біреуін практикада өткізіңіз және нәтижелерін кесте формаларына келтіріңіз.

«Диагностикалық процедуралар» жаттығуы Ақпаратты зерттеңіз.

1. олар диагностикалық ақпаратты қысқа мерзімже жинауға мүмкіндік береді;

   
   

2. олар адам жайында емес, қандай да бір нақты ерекшеліктер жайында ақпаратты ұсынады (интеллект, мазасыздық, өзін-өзі бағалау, әзілдесе білу, ең ерекше тұлғалық белгілер және т.с.с.);

   
   

3. ақпарат тексерілетін түлғаны басқа адамдармен сапалық және сандық салыстыруға мүмкіндік беретін түрде түседі

   
   

4. психодиагностикалық әдістемелер көмегімен алынатын ақпарат араласу құралдарын таңдау, олардың тиімділігін болжау, сонымен қатар тұлғаның қандай да бір қызметінің дамуы, тілдесуі, тиімділігін болжау тұрғысынан пайдалы

   
   

Бір әдістемені таңдап алыңыз, топта өткізіңіз. Нәтижелерін сізбен жұпта жұмыс жасайтын адаммен талқылаңыз.

• Бақылаудың мақсаты болуы қажет – бақылау мақсаты қаншалықты анық болса, нәтижені тіркеу соншалықты оңай болады және дұрыс шешімдер қабылданады.

  
  

• Бақылау алдын-ала белгіленген жоспар бойынша жүзеге асырылуы керек - жоспарда қажетті деректерді алуға болатын жеке сұрақтар талқыланады.

  
  

• Диагностикадан өтетін белгілер саны айқын анықталуы және талдау үшін оңтайлы болуы қажет. Бақылау сипаттары анық болса, оған нақты сипат беруге болады. Бұл сипаттар анық тіркелген сайын, оны талдау және түсінік беру де жеңілдей түседі.

  
  

• Психологиялық-педагогикалық бақылауды оқушылар үшін табиғи шарттарда жүзеге асырған дұрыс – бұл оқушылардың табиғи мінез-құлықтарын көруге мүмкіндік береді.

  
  

• Бақылаушы бақылау кезінде қандай қателердің болатынын білуі және олар туралы ескертуі керек. Бұл қателер таңдалған шарттар үшін бақылау әдісін дұрыс пайдаланбаудың әдістемелік-шартталған түрі немесе деректерді дұрыс жазбаумен байланысты тіркелген түрі болуы мүмкін.

  
  

1. Сұрақ кездейсоқ сипаттан тұрмауы керек, диагностиканың қойылған мақсатына жетуге бағытталуы тиіс.

   
   

2. Оқушыға түсінікті және қарапайым сұрақтар сұхбат басында, ал күрделі сұрақтар аяғында қойылады.

   
   

3. Сұрақтар жауап берушілер үшін кесімді, нақты және түсінікті болуы керек.

   
   

4. Қойылатын сұрақтар педагогикалық әдеп талаптарына және кәсіби этикаға сай болулары керек.

   
   

5. Сұрақтар бөлігін солар арқылы оқушылардың жауаптарының алдыңғы сұрақтарға әділдігін тексеруге болатындай етіп құрастыру қажет.

   
   

6. Сұхбатқа қатысу кезінде оқушылар толқу, шаршау, көңіл аудармау, батылсыну сияқты сезімдерді сезінулері мүмкін, бұл сұрақтарға әділетсіз жауап беруге алып келеді.

   
   

1. Сарапшының құзіреттілік аясындағы ақпаратпен жан-жақты танысуына жәрдемдесу.

   
   

2. Сарапшымен қолданылатын қосымша ақпараттың дұрыстығын қамтамасыз ету.

   
   

3. Диагностикадан өтетін адамның қасиеттерімен, жеке кәсіби біліммен, тәжірибемен, сарапшылардың түйсіктерімен ғана анықталатын пікірлерді қалыпастыруға жәрдемдесу.

   
   

Кез-келген сараптама үшін екі фаза міндетті болып табылады – сарапшылармен сараптау объектісін зерттеу және жеке пікірлерді қалыптастыру, одан кейін ұжымдық бағалауды анықтау мақсатында алынған нәтижелер өңделеді.

«Нәтижелердің жиынтық кестесі» жаттығуы Тапсырма. Мәтінді оқыңыз.