Адам анатомиясы

.ectum
Ureter
sinister
l
F lexura
[sacralis
I recti
i-A.uterina
Lig. latum uteri 
Plica
rectouterina 
Excavatio 
rectouterina
Vasa ovarica
Infundibulum tubae uterinae 
V.iliaca externa dextra i 
A.iliaca externa dextra
Ovarium 
Tuba uterina
Uterus
Tuba uterina 
J,
Lig. ovarii proptl
Lig. teres uteri- 
Plica vesicalis 
transversa
Vesica urinaria1 
Excavatio 
vesicouterina 
PeritoneurnVTJ 
Os pubis 
Lig.suspensorium 
clitoridis 
Crus clitoridis' 
Clitoris
Vagina
Labium majus pubend 
Labium minus pubendi1
Bulbus vestibuli
.Diaphrag- 
ma pelvis
sphincter 
ani extemus
Flexura perinealis recti 
Glandula vestibularis 
major
184-сурет. Әйелдердің жыныс мүшелері, 
сол (2/3). (жамбас астауының сол бөлімдері алынып тасталынған)
Rectum
Tuba uterina
Plica
1
transversalis
Ureter (рельеф)
Promontorium
Fimbriae tubae
Lig. suspensorium ovarii \
Ovarium’'
Vasa iliaca externa \
M. psoas major (рельеф) •.
Cavum
uteri
Isthmus uteri
Cerv ix uteri
Plica rectouterina
Tunica serosa
(perimetrium)
Tunica muscularis
(myometrium)
Lig.teres uteri .
Tunica mucusa (endometrium)
Excavatio vesicouterina I:
Labium posterius uteri s
Labium anterius uteri f
Vesica urinaria
Symphysis pabica
Vagina-
Urethra
Corpus clitoridis -
Gians clitoridis
Labium minus pudendi •
Labium majus pudendi
Excavatio
rectouterma
Ampulla recti
re c ti
Ostium vaginae
Fornix vaginae
(артқы) 
Ostium uteri
Fornix vaginae
(артқы)
Sphincter ani
extemus
Sphincter ani
_ 
_ 
interaus
•-Tunica muscularis
'•. vaginae (startum
longitudenale)
Tunica muscularis
vaginae (stratum circulare)

Әйел жыныс мүшелері (алдынғы көрініс). Қынаптын алдыңғы қабырғасы кесілген. Ж атыр мойныныц кынап-
ты қ бөлігі көрініп түр.
1
3
5
1
.
А н ал ы қб ез
1
.
Ovarium
2.
А н алы қ бездін ш аж ы ркай ы
2.
Mesovarium
3.
Ж аты р түбі
3.
F undus uteri
4.
Қ уы к-ж аты р ұңғылы
4.
Excavatio vesicouterina
5.
Ж аты р м о йы н ы -қы н ап үсті
5.
Cervix uteri — portio
бөлігі
supravaginalis
6.
Ж аты р м о й н ы н ы ң кынаптык,
6.
POrtio vaginalis cervicis
бөлігі
7.
Vagina
7.
Қы нап
8.
Crus clitoridis
8.
Деліткі аяқш асы
9.
Labium m inus pudenda
9.
Кіш і ж ы н ы с ернеуі
10.
Fim briae tubae
10.
Түтік ш аш ақтары
11.
Infundibulum tubae
11.
Ж аты р түтігінің кұйғы ш ы
uterinae
12.
А н алы к б ездің м енш ікті
12.
Lig. ovarii proprium
байламы
13.
Mesosalpinx
13.
Ж аты р түтігінің ш аж ы ркайы
14.
Tuba uteri na
14.
Ж аты р түтігі
15.
Ligam entum suspensorium
15.
А н алы қ безді іліп түраты н
ovarii
байлам
16.
Lig. latum uteri
16.
Ж аты рды н ж алп ақ байламы
17.
Lig. teres uteri
17.
Ж аты рды н ж ұм ы р байлам ы
18.
C orpus cavem osum
18.
Д е л іткін ің үңгірлі д енесі
clitoridis
19.
Деліткі басы
19.
G ians clitoridis
20.
Қы нап тесігі ж ән е кы эды қ
20.
Ostium vaginae et hymen
перде
21.
Prom ontorium
21.
М үйіс
22.
Linea term inalis
22.
Ш екар ал ы қ сы зы қ
23.
Symphysis pubica
23.
Қасағалы к с и м ф и з
Әйелдің ішкі жыныс мүшелері (сызба)
186-сурет. 
2 1 6

шажырқайына бекитін шажырқайлық жиек- 
ке 
(margo mesovaricus)
 
өтеді. Ш ажырқайлық 
жиекте науашықтәрізді ұңғыл - аналық без 
қақпасы, 
hilus ovarii,
 
орналасқан. Ол арқылы 
аналық безге артерия мен нервтер кіріп, вена 
мен лимфа тамы рлары шығады. А налык 
б^шш^зыны-вещщсалді орналасқан, соған 
байланысты ісатыр тутігіне>қараған жоғарғы 
түтіктік шетін, 
extremitas tubaria,
 
және жатыр- 
лық шетін, 
extremitas uterina,
 
ажыратады. Ол 
жатырмен аналық бездің меншікті байламы- 
мен, 
lig. ovariiproprium,
 
байланысқан. Бұл жал- 
ғама дөңгелек жіп түрінде аналык^бездЩ-жа- 
тырлык шетінен жатырдың латералді бұры- 
шына дейін, жатырдың жалпақ байламының 
екі табағының аралығында орналасқан. Ана­
лы к бездің байлам ды қ аппараты на 
lig.
suspensorium ovarii,
 
жатады, құрамында аналық 
бездің тамырлары мен фиброзды талшықтар 
будалары орналаскан, ол кіші жамбас астау 
қабырғасынан аналықбезге өтетін ішастардың 
катпары. Аналык без ішастармен жабылмайды. 
Аналық бездің түтіктік шетіне жатыр түтігінің 
аналык без шашағы бекиді. Аналық бездің то- 
пографиясы жатырдың орналасуына, оның 
рғаюына (жүктілік кезінде) байланысты. Ана­
лык без кіші жамбас астау қуысында орнала- 
сатын ең қозғалмалы мүшелерге жатады.
А налық без қабы рғалары н ы ң құрылысы: 
Аналық без беті біркабатты ұрықтық эпи- 
телиймен жабылған. Оның астында дәнекер 
тінді ақ қабық, 
tunica albuginea,
 
орналасады. 
Аналық бездің дәнекер тіні эластикалық тал- 
шықтарға бай негізін, 
stroma ovarii,
 
құрайды. 
Аналық без паренхимасы сыртқы және ішкі 
қабаттарға бөлінеді. Аналық без орталығын- 
да, оның қакпасына жақын ішкі кабатын - 
милы зат, 
m edulla ovarii,
 
деп атайды. Бұл 
кабатта көптеген лимфа және қан тамырлар 
орналасқан. Аналық бездің сырткы қабыты, 
оның қыртыс заты, 
cortex ovarii,
 
өте тығыз. 
Оның дәнекер тінінде ж етілген аналы қ 
түйіншелері (граафов түйіншелері), 
folliculi
ovarici maturis,
 
ж әне алғашқы аналық без 
түйіншелері, 
folliculi ovarici primarii,
 
орналас­
кан. Жетілген аналык без түйіншелерінің ди- 
аметрі 1 см-ге жетеді, оның дәнекер тінді 
кабығы, 
thecafolliculi,
 
болады. Теканыңтығыз 
дәнекер тіннен тұратын сыртқы қабығы және 
қан мен лимфа капиллярлары, интерстици-
алді жасушалар орналасатын ішкі қабығы 
ажыратылады. Іш кі қабығына түйіршікті 
қабат, 
stratum granulosum ,
 
жанасады. Бұл 
қабаттың бір жері калындап, аналык жыныс 
жасушасы, овоцит, 
ovocytus,
 
орналасатын 
аналык без төмпесін, 
cumulus oophorus,
 
құрай- 
ды. Жетілген түйіншенің ішінде фолликуляр- 
лықсұйықтығы, 
liquorfollicularis,
 
бар куыс бо­
лады. А налы к ж ы ны с жасуш асы 
zona
pellucida,
 
мен 
corona radiata,
 
коршалып, ана­
лы к без төмпесінде орналасады. Аналык 
бездің жетілген түйіншелері біртіндеп аналык 
бездің беткей қабатына шығады. Овуляция 
кезінде пісіп жетілген түйінше жарылып, ана­
л ы к ж ы ны с ж асуш асы ф олликулярлы қ 
сұйықтықпен бірге ішастар куысына түседі, 
кейін түтіктін ш ашактары арқылы жатыр 
түтігінің іштік тесігіне өтеді (№189 суреті 
караңыз).
Жарылған түйіншенің орнында канға толы 
ұңғыл қалады, кейін онда сары дене, 
corpus
luteum,
 
қалыптасады. Егер аналык без ұрық- 
танбаса, оның көлемі кішкентай 1,0-1,5 см-ге 
жуық, көп тұрмайды, сондықтан циклдік сары 
дене, 
corpus luteum ciclicum menstruationis
 
деп 
аталады. Ол болашакта дәнекер тінмен алма- 
сып, ак дене, 

жүктеу/скачать 11,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: