Адам физиологиясы
Талдағыштардын үйлссімді катынастары
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
Физиология кітап
| Талдағыштардын үйлссімді катынастары. Организмнің икемделу
әсерленісі көптсген жэне эр алуан сезім мүшслерінің өзара әрекеттесуі аркылы атқарылады. Олардың сыргқы қабылдагыш аппараттары барлық физиологиялық жүйслермен мол байланыс жасайды. Қоршаған ортаның тітіркендірістерін сезінетін сыртқы қабылдағыштар жүйесі рефлекстік түрде барлық басқа мүшелерге әсерін тигізеді. Сонымен біргс ішкі ағзалардың күйін түйсіну іс-әрекетіне ыкпал етеді. Осындай өзара ықпал жасайтын байланыстар организмнің икемдейтін эсерленіс торын құрайды. Сондыктан сезім мүшелерінің арасындағы әрекеттестік (тері-көз, көз-тері жэне т. б.) бірлестіруші жонс талдагыш іс-эрекеті ойдағыдай жоғары дәрежеде өгкізеді, коршаған төніректе дүрыс бағдарланысты, жалиы биологиялык маңызы бар әртүрлі агзалар мсн жүйелердің арақатынасын аныктайды. Мэселен, иіс сезіну белсендірілгенде көру қабілеті күшейеді, ал дыбыс қабылдау өскен жағдайда кору талдағышының сезгіпітігі төмендейді. Жалпы талдағыштар өзара эрекеттесу арқылы организмге кажетті акпа- раттарды дер кезінде жеткізіп отырады. Сойтіп әуелі биологиялык маңызды іс-әрекетті ұйымдастырады. Кору жэнс температуралык талдағыштардың эрексттестіктері қыртысасты қүрылым деңгейінде атқарылады. Ал дэм сезу жэне асказанның қабылдағыш жүйелерінің арасындағы әрекеттесуі сопақша ми деңгейінде өтеді Жалпы талдагыштардың өзара орекеттесуі баска да бірнеше деңгейлерде (жүлын, торлы қүрылым, таламус, ми қыртысы) жүзеге асырылады. Әсіресе торлы құрылым нейрондарыңда сигналдар өте кеңінен бірлестіріледі. Ми кыртысында сигналдардың жоғары сатыда бірлестірірілуі байкалады. Көптеген ми кыртысы нейрондарында талдағыштардың төменгі деңгейімен бірнсше байланыстары жэнс бейарнамалы жүйелері болгандықтан жаратылысы эргүрлі сигналдардың күрделі қисындасуын аңғаратын қабілет туады. Бүл, эсіресе үлкен ми сынары қыртысының қозғалтқыш аймағы мен үласқан аймақтарының нейрондарында кездеседі. Сезімаралык синтезде үлкен ми сыцарының маңдай бөлімі ерекше орын алады. Сондықтан ол бүлінсе, адамдарда күрделі бейнелеу калыптаспайды. жүктеу/скачать 28,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|