Адам физиологиясы
Ішкі күлак және дыбыс түйсігі
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
Физиология кітап
- Бұл бет үшін навигация:
- 61-сурет. Иірімді түтіктің көлденең кесіндісі (Рамуссен бойынша). 1- Кіреберіс сатысы; 2- дабыл сатысы; 3- кірсберіс мембрана; 4- негізгі мембрана;
- 12-ішкі түкті жасушалар; 13-түкті жасушаларға келетін жүйке талшыктары.
| Ішкі күлак және дыбыс түйсігі. Ішкі қүлақга кіреберіс аппаратынан
(кіреберіс иен имекті арналардан) басқа дыбыс тербелісін қабылдайтын есту кабылдағьшпары орналаскан иірімді түтігі болады. Иірімді түтігі шиыршық тэрізді біртіндсп кеңейтілген сүйсктсн қүралган арна, адамдарда ол 2,5 өрімнен түрады. нірімді түтігінің түп жагындағы сүйекті арнаның диамстрі 0,04 мм-ге тең, ал төбесінің диаметрі 0,05 мм-re тең. Иірімді түтігінің сүйекті арқасы ұзына бойына, тіпті оның ең соңына дейін, екі жаргақты пердемен бөлінсді: жүқасы - кіреберістік (Рейснер мембранасы), ал тығыз жэнс серпіндісі - негізгі мембрана дсп аталады. Иірімді түтігінің төбссінс жеткенде бүл екі мембрана қосылады және оның үстінде тесігі (геликотрема)бопады. 61-сурет. Иірімді түтіктің көлденең кесіндісі (Рамуссен бойынша). 1- Кіреберіс сатысы; 2- дабыл сатысы; 3- кірсберіс мембрана; 4- негізгі мембрана; » 5- жарғақты арна; 6- жабынды мембрана; 7- корти мүшесі; 8- соліністі беткейтін; 9-шиыршық байлам; 10-шиыршыктарап; 11-сыртқы түкті жасушалар; 12-ішкі түкті жасушалар; 13-түкті жасушаларға келетін жүйке талшыктары. Кіреберістік және негізгі мембраналар иірімді түтігінің сүйекгі арнасын жогаргы, ортаңғы жэнс төменгі іспетті үш жолға бөледі (61-сурет). Жогаргы арна нсмесе кіреберістік саіпы (scala vectibuli) сопакша терезеден басталып, иірімді түтігінің төбесіне дейін жалгасады. Содан кейін ол тесік аркылы иірімді түтігінің дөңгелек терезесінен басталатын, то.менгі арнаның ішіндегі дабылдық сатысымен (scala tympani) байланысады. Геликотрема арқылы байланысатын төменгі жэне жоғарғы арналар сопакша терезеден басталып, доңгелек гереземен аяқталатын бірыңғай арна болып табылады. Жоғаргы жэне төменгі арналар, қүрамы жағынан жұлын-ми сарысуына үксас, псрилимфамсн толтырылган. Арналардағы перилимфа ортаңгы құлактың ауасы бар куысынан сопақша жэнс дөңгелек терсзелердің мембранасы арқылы бөлінген. Жогарғы және томенгі арналардан, яғни кіреберістік жэне негізгі мембраналар арасынан ортаңгы жарғақты арна, (scala media) өтеді. Бұл арналардың қуысы баска куыстарымен қатынаспайды жоне ол эндолимфамен толтырылған. Жарғақты арнаның сыртқы қабырғасында орналасқан арнайы тамырлар өрімінде (stria vascularis) эндолимфа түзіледі. Перилимфаның күрылымымсн салыстырганда, эндолимфаныц кұрамында калий иондары шамамен 100 ссс көп, ал натрий иондары 10 есе аз болады. Сондыктан перилимфаға Караганда эндолимфа оң зарядты болады. Иірімді түтігінің ортаңғы арнасының ішінде, негізгі мембрананың үстінде дыбыс кабылдаушы аппарат Корти мүшесі орналаскан, ол қабылдагыш түкті жасушалардан тұрады. олар механикалық тербелістерді электрлік потенциалға айналдырады, соның салдарынан есту жүйкесінде қозу туғызады. Одан эрі карай серпіністер үлкен ми сыңарлары кыртысынын самай бөлігінде орналасқан есту аймагына жеткізіледі. жүктеу/скачать 28,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|