Адам физиологиясы



Pdf көрінісі
бет71/373
Дата14.11.2022
өлшемі28,52 Mb.
#49953
түріОқулық
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   373
Рефлекс түрлері. Морфологиялық жэне физиологиялык ерекшеліктеріне 
қарай рефлекс бірнеше тонка болінеді:
1. Қабылдагыштардың орналасуына карай экстероцеитивтік (extents - 
сыртқы), интероцсптивтік (interior - ішкі), проприоцептивтік (proprius - 
озіндік) рефлекстср болып ажыратылады. Rcceptio - лат. - алу, қабылдау. 
Демек, рецептор - қабылдагыш деген сөз. Экстерореценторлар дене 
сыртында: теріде, ауыз, көздің кілегей қабықтарында орналасқан, сырттан 
келіп гүскен тітіркендіруші эсерлерді қабылдайды.
Интерорецепторлар ішкі агзаларда. тіндерде, кантамырларында, ал 
проприорецептор сіңірде, буын кабында орналаскан.
2. Жүйке жүйесінің түрлеріне карай рефлекстер денелік, вегетативтік 
болыи екіге бөлінеді.
3. Рефлекстер катысатын ми бөліміне қарай жүпын, сопақша ми,
ортаңгы ми (мезенцефалды), аралык ми (диенцефапды), алдыңғы ми
(қыртыстық) рефлекстер болып бөлінеді.
4. Қимыл-эрекетіне қарай жұту, кірпік кағу, жөтелу, қимылдау 
рефлекстсрі болып ажыратылады.
5. Орталықта туатын үрдістер түріне карай коздырушы, тежелуші 
рефлекстер болады.
6. И.П. Павлов барлық рефлекстерді шартсыз (туа біткен), шартгы (жүре
біткен) деп екі топқа бөлді. 
'
7. Рефлекстік доғаныц орталық бөлімінде катысатын нейрондар санына 
қарай екі, үш және көп нейронды рефлекстер болып та бөлінеді.
Жүйке орталығы туралы үғым. Жүйке орталығы деп бірыңғай қызмет 
аткаратын орталық жүйке жүйесінің белгілі бір жерінде топталған нейрондар 
жиынтығын айтады. Әрбір рефлекстің жүйке жүйесінде өз орталығы болады. 
Мэселен, тізс рсфлексінің орталыгы жүлынныц бел омыртка бөлігінде 
(сегментінде), зэр шығару орталығы жүлынның сегізкөз белігінде, тыныс 
орталығы сопақша Мидың орта шенінде орналасқан. Бірақ бірыңгай қызмет 
аткаруға бір орталықтың нейрондары тана емес, сондай-ақ орталық жүйке 
жүйесінің эр деңгеиінде орналаскан көптеген баска нейрондар тобы да 
қатысуы мүмкін. Сондықтан бірыңгай кызметті орталыктар тобы орталыктар 
үркері деп аталады. Сонымен орталық жүйке жүйесі көптеген жүйке орта- 
лықтарынан, орталыктар үркерлерінен түрады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   373




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет