Адам физиологиясы
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
| П.К.Анохин
1968).
Ол шартты
рсфлекстің жаңа
әдістерін (1898-1974) қолданып, оның қалыптасу тетіктен жэне ішкі тежелудің ескерілмеген жақтарын тапты (1935-1958). Максаггы іс-эрекетті орындауды мидың маңдай бөліктерінің ерекше орын алатынын атады (1949). Ми кыртысы эсерленістерін белсендіруші күрылымдарды (1956-1962) және нейрондардың туынды пәрмендерінің жаратылысы туралы жаңа ұғымдар енгізді (1960-1964). П.К.Анохин мидың озық бейнелеу қасиегі болгандығын, нейрондардың бірлестіріс эрекетін (1967) жэне нейрохимиялық негіздерін, үйқы мен ауырсыну сезімінің жүйкелік тетіктерін, наркотиктер мен гісихотропты дэрілердің эсерін (1971-1973) дәлелдеді. 18
Ол әрекеттік жүйелердің жас кезеңдерінде іріктеліп, кажетті кезінде калыптасуы туралы системогенез ілімінің негізін калады. Ең алдымен тіршіліктік бейімделу жүйелерінің іске қосылатынын анықтады.
жаңа: клиникалык физиология, космостык жэне авиациялык медицина, биокибернетика салаларының нсгізін
қалаушы. Оның
алғашқы еңбектері канайналымы физиологиясы, екпе тамырларының, көкбауырдың жүйкелік интрорецепциялык реттелуін тскссруге арналған.Ол мсдицинага жүректі зерттеудің баллистография эдісін, организмнің жср бстіндс жәнс космосқа ұшкандагы күйін бақылау
тәсілдерін енгізген. Осының нэтижесінде ғарышқа ұшкан
адамның жағдайы мен өмірін қамтамасыз етуге жоне болжауга, сактауга мүмкіндік жасалды. Қазакстанда физиология ғылымының калыптасуы мен дамуы өткен ғасырдың 20-30-шы жылдарымен байланысты. Осы мезгілдерде елімізде бірнсшн техникумдар мен жогары оқу орындары ашыла басталды. Қазақ педагогика институты (1928ж.), ветеринарлар дайындайтын интститут (1929ж.), С.М.Киров атындағы Қазақстан мемлекеттік университеті (1934ж.) ашылды. Физиология ғылымыныңказак жерінде калыптасуы мен дамуы барысында толык кұнды үлесін коскандар, үлтымыздың біртүма дарынды перзенттері, ойшыл ғалымдары мен зиялылары С.Аспендияров, Х.Досмүхамедов, Ж.Аймауытов, М.Жұмабаев, т.б.. Тұңгыш медицина институты 1931
жылы Алматыда ашылды. Институттың бірінші директоры болып казақ халқына белгілі үлдарының бірі Санжар Жапарұлы Аспендияров тагайындалды. Ол 1923 жылы әскери-медициналық академиясын бітіргесін Москва мемлекеттік университетінде білім
жэне гылым
зерттеу жүмыстарымен айналысып профессор атагын алды. Н.Н. Нариманов атындағы Москва шығыстану институтының директоры болды. Талай шеттілдерін жаксы білгендігінің арқасында ол көптеген елдердің мэдениетінг эдебиетін, тарихын, педагогика мен медицинаны зерттеп бірнеше ғылыми материал жазып шыгарды. Қазақстанның мемлекеттік ғылыми-қогамдық жүмыстарды жүргізгеніне, білім және денсаулық сақтау саласында сіңірген еңбегі үшін, 1989 жылы 11 қаңтарда Қазақстан Республикасының Министрлері кеңссінің каулысы бойынша Алматы медицина институтына С.Ж.Аспендияров ссімі берілді. жүктеу/скачать 28,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|