Адам физиологиясы

койылды.  Малды  пропион  кышқылды  ашытқы  қосылған  сүрлемнің  жаңа 

түрімен  азықтандыруды үсынды.

Н.У.  Базанова  жетекшілік  еткен  еңбектер  асқорыту  физиологиясын 

зерттеудін жаңа беттерін  ашып, оқулықтардың күрамына  кірді.

Н.У.  Базанованың  көп  шәкірттерінің  ішінде  -   еліміздің  өсу-өнуіне 

еңбектсрімсн  зор  үлес  қосқан  ғалымдар:  З.Қ.  Қожабеков,  К.Т.  Ташенов,  Х.Д. 

Дүйссмбин, Т.О.Измайлов,  Б.Н:  Никитин, Т.Н.Нссіпбаев,  И.Я.Клсйнбок т.б.

Медицина  ғылымының  әлеуметтік  мэні  зор  саласы  -   тамақтану 

физиологиясы  жедел  дамуда.  Мүнда  дүние  жүзіне  танымал  талым  академик 

Т.Ш.  Шармановтың жүйслі  еңбсктсрі  жстскшіорын алады.

Қазакстан  Республикасы  жәнс  Рсссй  гылым 

академия  мүшесі,  академик  T ill.  Шарманов  -  

нутрициология  ғылымының  жаңа  бағыттарын, 

тиімді  жэне  тірліктік  (функциялық)  тамактану 

кагидаларының, 

клиникалык 

диетологияның 

негізін  жасады.  Оның  белсенді  катысуымен 

алғашқы 

Қазакстанда 

аймақтык 

тамактану 

проблемаларының  ғылыми  зерттеу  институты 

ашылды.  Ол  осы  салада  бүкіл  Орта  Азия  теңдссі 

жок 

ғылыми 

орталықка 

айналды. 

Ондагы 

ғалымдар  тағамдык  заттар  мен  витаминдердің 

ғылыми  негіздерін  ашып,  еліміздің  көптеген 

өлкелерінде 

олардыцжетіспейтіндігін, 

анемия, 

иод  тапшылыгының  себептерін  аныктады,  емдеу  тэсілдерін  үсынды, 

татамдарды  темір,  иод,  селен,  микроэлементтер,  дәрумендермен  толыктыру 

тәсілдерін жүзеге асырды.  Қазіргі  Қазақ тағамтану академиясының  президенті 

академик  Т.Ш.  Шарманов  жэне  шәкірттері  -   тамактану  физиологиясы  мен 

иммунологиясы,  биохимиясы  мен  гигиенасының  кең  аукымды  мэселелерін 

зерттсді.  Ғалымдар  балалар  үшін  коректік  тагамдар  мен  нэрлі  коспалар 

(«Балдырған»,  «Балбөбек»,  «Аруана» т.б.) даярлау  ісін  алға койды,  клиникада 

арнайы диета қолдану шараларын жүзеге асырды.

Т.Ш.  Шарманов  жэне  шэкірттері  (А.А.  Алдашев,  Ш.С.  Тажибаев.  Г.А. 

Құлкыбаев,  Р.С.  Көзденбаева,  А.К.  Машкеев,  М.С.  Сәулебекова,  Л. 

Каламкарова, 

Е.А. 

Изатуллаев, 

И.Е. 

Цой 

жэне 

т.б.) 

тамактану 

физиологиясының дамуына зор үлес  косты.

Қазакстанда  физиологияның  дамуына  үлес  коскандардың  бірі  акадеимк 

Б.А.  Атшабаров.  Ол  медицинаның маңызды саласы  витаминология  ғылымының 

іргесін  қалады.  Б.А.  Атшабаров  өлкелік  кәсіби  гигиена  мен  патология 

мәселелерін  зерттеу  нәтижесінде,  ауыр  металдардың  уыттандыру  әсерін 

анықтагі, Н.Е.  Введенскийдің парабиоз ілімінің жаңаша тетіктерін  гапты.

Физиологияның  дамуына  өте  маңызды  үлес  коскан  Аль-Фараби 

атындағы  Қазак  ұлттық  университетінің  білім  мен  ғылымға  еңбегі  сіңген 

кызмсткерлер,  белгілі  профессорлар:  М.А.  Авазбакиева,  С.Т.  Төлеуханов, 

В.М.  Инюшин,  Н.Т.  Торманов,  С.С.  Маркеева  т.б.  Аталған  ғалымдар

жүктеу/скачать 28,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: