Қаннын  вена  арқылы  жылжуы

онан  соң  веналарға  үнемі  қүйылып  түруы  қажет.  Бұл  жүректің  соғуына 

байланысты  (кардиалык  фактор).  Қанныц  венаға  өтетін  кейінгі  бөлшегі 

алғашқы  болшегін  итермелеп  эрі  қарай  жылжытады.  Мұны  vis  a  terqo 

кұбылысы  дейді.  Жүрек  соғуын  қойса,  венадагы  қанның  жылжуы  баяулап 

біраздан  соң  тоқтайды.  Сондықтан  қанның  вена  арқылы  жылжуының  ең 

бірінші  себебі  -  жүректің  согуы.  Кардиалық  фактормен  катар  қанның  вена 

арқылы  жүрекке  қарай  жылжуына  көмекші  бірнеше  экстракардиалық 

(жүректен басқа) косымша себептер бар:

1.  Кеуде  қуысының  қанды  өзіне  қарай  соруы.  Демді  ішке  тартқан  сәтте 

кеуде  қуысы  кеңейеді.  Қысым  төмендей  түседі.  Мүның  салдарынан  куысты 

веналармен  бірге  жүрекшелер  де  кеңейеді,  сөйтіп  вена  жүйесінің  бас  жағы 

(Р1)  мен  аяқ  жагындағы  (Р2)  қысымның  айырмасы  (Р1-Р2)  арта  түседі. 

Сондыктан  қан  жоғары  қысымнан  томен  кысымга  қарай  үздіксіз  жылжып 

отырады.

2.  Демді  ішке  тартқанда  диафрагма  (көк  ет)  қүрсакка  карай  ыгысады, 

оның  күмбезі  томен  түседі.  Осыган  орай  құрсак  куысында  қысым  күшейіп, 

венадағы  қанды  кұрсақтан  кеуде  куысына  қарай  ығыстырады.  Бүл  да  қанның 

жүрекке карай агуын тездетеді.

3.  Қаңқа еттері  жиырылган  кезде қанға толган жұқа всналарды сыгымдап 

канды жүрекке карай итермелейді.

4.  Қанның  белгілі  бағытта  агуына  веналар  ішіндегі  какпақшалардың 

ашылып  жабылуы  көмектеседі.  Қақпакшалар  қанды  жүрекке  карай  өткізеді 

де,  оның  кері  жылжуына  кедергі  жасайды.  Барлық  экстракардиялық 

себептердің  эсерін  токтатқан  күннің  өзінде  жүрек  согып  тұрса,  венадагы 

қаннын  ағуы  бірден  тоқтамайды.  Демек.  қанның  вена  аркылы  үздіксіз 

агуының негізгі себебі  жүректің ырғакты жиырылуы.

жүктеу/скачать 28,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: