Адамзат қоғамының қалыптасып, одан әрі өркендеуіне және белгілі бір даму сатыларымен ілгерлеуінде білімнің атқаратын рөлі айрықша



бет2/2
Дата30.09.2022
өлшемі25 Kb.
#40890
1   2
Байланысты:
соцология

Білім берудің қолжетімділігі, мәдени капитал және теңсіздік.
Әр ата-ана баласының бола­шақ­та ең ақылдыең білімді, ең табысты бол­ғанын армандайды. Сондықтан осы ар­манды жүзеге асыру үшін олар мей­лін­ше күш салып, қолынан кел­генін аянбайды. Біздің елімізде ба­ланы кішкентайынан дамытып, оған білім беруге қажеттінің бәрі бар. Мем­лекет те азаматтарының бі­лімділік деңгейін көтеріп, білім алу­ды жеңілдететін, ынталандыра­тын жаңа жолдар ұсынып, осы бағыт­та ауқым­ды шара­лар қолдануда.
Бүгінде оның нәтижесі ауыз толтырып айтарлықтай. Мәселен, БҰҰ деректері бойынша, соңғы он бес жылда Қазақстан әлдеқайда ілгері басқан, ал соңғы үш жылда адамның даму Индексі жағынан көрсеткіші жоғары елдердің қатарында. Яғни, халқымыздың 99,6 пайызы – са-уатты. Осы белгілер бойынша, біз әлемдегі 177 елдің арасында 14 – орында, ал Азияда бірінші орында көш бастап тұрмыз.
Осылайша, бүгінде қазақстандық білім беру халықаралық білім беру кеңістігінде лайықты орын алып келеді. Дәл қазір еліміз отандық бі­лім бе­ру жүйесінің даму жолындағы саннан сапаға көшетін кезекті орасан зор кезеңге аяқ басқалы тұр. ҚР Президенті білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасын бекіту кезінде «Өмiр бойы бiлiм алу» әр­бiр қазақстандықтың жеке ұстаны­­мына айналуы тиiс. Ал ол үшін мек­теп­ке дейін­гіден ғылым дәрежесі­не дейінгі білім алудың әр деңгейі ха­лыққа қолжетімді болу қажеттігін ай­рықша айтып өткен болатын.
Білімнің қолжетімділігі – оның жалпы сапасының бір көрсеткіші. Осыған орай, елдегі білім берудің сапасын көтеру үшін оның қолже­тім­­ділігін арттыратын қосымша ме­ха­низм­дер қажет. Жыл сайын мем­ле­кет бі­лім беру грант­тарын кө­бей­тіп, білім бе­ру кре­дит­терінің кө­ле­мін арт­тыру үшін жағ­дайлар жасауда.
Осы ретте, соңғы екі жылда «Мем­лекеттік білім беру жинақтау жүйе­сі туралы» жаңа Заң жоба­ны дайындау және талқылау бойын­ша қызу жұмыс жүргізілді. Осы жұмыс­тар­дың нәтижесінде, 2012 жыл­дың 13 желтоқсанында Қазақ­стан Республикасының Парламент Сенаты аталмыш заңжобаны қабылдады. Ал, бұл – жаңа 2013 жы­лы қазақстандық азаматтардың өз болашағын сенімдірек жос­пар­лауға мүмкіндігі болады деген сөз. Өйткені, мемлекет білім алуға қа­ражат жинау үшін жағдай жасауда, сонымен бірге мұндай салымдарға мемлекеттік сыйлықақылар бөліп оларды құптап отыр.
Қоғамымыздың жаңа енгізулерге сақтықпен қарайтыны белгілі. Әри­не, білім беру жинақтау жүйесін ен­гізу кезінде мемлекет халықтың оқу­ға қа­ражат жинауға қарсы, жағымсыз, сынды көзқарасына ұшы­рауы әбден мүмкін. Өйткені, қоға­мымыз үшін білім беру салым­дарын жасап, қаражат жинау – бі­лім беруді қаржыландырудың таң­сық, үйреншіксіз құралы. Әйт­се де, әр аза­мат мемлекеттің өз азамат­та­ры­ның лайықты білім алуына аса мүд­делі екендігін білуге тиіс.
3Жаһанданудың қазіргі әлемдегі білімге әсері.
Соңғы кезге дейін білім беру мәселелері негізінен жекелеген елдер деңгейінде, дәлірек айтсақ, олардың мектеп және университет жүйелері деңгейінде қарастырылды. Педагогика білімнің арнайы саласын дамытты салыстырмалы педагогика,онда дәл салыстырмалы мағынада білім берудің жай-күйін, дамуының негізгі заңдылықтарын талдап, халықаралық педагогикалық тәжірибенің жағымды және жағымсыз жақтарын, ұлттық педагогикалық мәдениеттерді өзара байыту формалары мен әдістерін көрсетеді.
Бұл жүйелер мен осы мәдениеттердің айтарлықтай айырмашылықтары бар. Мысалы, басқару жүйесінің сипатына қарай олар әдетте болып бөлінеді орталықтандырылған жүйе, онда бүкіл білім беру процесі орталық мемлекеттік органмен анықталады және реттеледі (Франция, Италия, Нидерланды, Жапония, Қытай) және орталықтандырылмаған жүйе,онда білім беру «жоғарыдан» айтарлықтай әлсіз бақылаумен (АҚШ, Германия, Швейцария, Канада, Австралия) әртүрлі типтегі жергілікті және аудандық қоғамдық немесе қоғамдық-мемлекеттік органдар деңгейінде басқарылады.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет