А.Ә. Ниязғалиева, Г. Г. Тҧрғаналиева



Pdf көрінісі
бет150/200
Дата06.01.2022
өлшемі1,37 Mb.
#14641
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   200
Б  мен  у  ауысуы:  кебіс  -  кеуіш,  кҽпір  -  кҽуір,  шылапшын  - 
шылаушын//шілҽужін; 
А  мен  ә  алмасуы:  қатты  -  кҽтті,  қайтып  -  кҽйтіп,  керісінше, 
ҽйел - айал, едҽуір - адауір. 
Грамматикалық ерекшеліктер.  
Етістіктің жекеше 2 – жақ бұйрық райының –ғын, -гін, -қын, 
-кін,  -ың,  -ің  қосымшалары  арқылы  жасалған  тұлғалары 
кездеседі:  суғырғын  (суыр),  айтқын  (айт),  келгін  (кел),  барың 
(бар), кҿрің (кҿр). 
Бұйрық  райлы  етістіктің  кҿпше  1  –  жағының  –лы,  -лі 
қосымшалары  арқылы  жасалған  тұлғалары  кездеседі:  баралы  – 
барайық, келелі – келейік. 
Қалау  райдың  бар,  жоқ  сҿздері  арқылы  жасалған  түрлері 
кездеседі:  барғым  бар  –  барғым  келеді,  барғым  жоқ  –  барғым 
келмейді. 
Қалау  райдың  қысқарған  тұлғалары  кездеседі:  барса  кетті  – 
барса игі еді, келсе кетті – келсе игі еді. 
Кҿмектес септігінің –мынан, -бынан, -пынан қосымшалары 
арқылы  жасалған  түрлері  кездеседі:  атпынан  келу  –  атпен  келу, 
пойызбынан бару – пойызбен бару. 
Септік  жалғауларының  қызметінде  ауысушылық  байқалады: 
мұғалімге  оқыдым  –  мұғалімнен  оқыдым.  Арысқа  тұрамын  – 
Арыста тұрамын. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   200




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет