Тақырып бойынша бақылау сұрағы Мәдениеттің алғашқы анықтамасы?

Тақырып бойынша бақылау сұрағы Мәдениеттің алғашқы анықтамасы?

• Жер өңдеу
• Аспан денелерін зерттеу
• Даналыққа құштарлық
• Мемлекетті басқару

13 Дәріс. Тарих философиясы

Жоспар бойынша қарастырылатын сұрақтар:

• 1. Тарих философиялық пайымдау пәні ретінде.
• 2. Тарих философиясы және К.Ясперстің осьтік уақыт тұжырымдамасы.
• 3. Формациялар және өркениеттер. Шығыс-Батыс. Өркениеттер қақтығысы.
• Қолданылатын әдебиеттер:
• 1. Нұрышева Г.Ж. «Философия» – Алматы: Інжу-маржан, 2013.
• 2. Петрова В.Ф., Хасанов М.Ш. «Философия». – Алматы: Эверо, 2014.
• 3. Ғарифолла Есім «Фәлсафа тарихы» – Алматы, 2000.
• 4. Ғарифолла Есім «Қазақ философиясының тарихы» – Алматы, 2006.
• 5. Ғарифолла Есім «Адам-зат» – Астана, 2008.

1. Тарих философиялық пайымдау пәні ретінде

• «Тарих философиясы» ұғымын Вольтер енгізді, нақты түрде антикалық кезеңге жатады)- тарихты бағалау мен талдау философиясы, яғни көп жағдайда тарихи зерттеулер мен тарихты түсіндіру нәтижелері. Тарих философиясы деген термин екі түрлі мағынаға ие: біріншіден, тарихты онтологиялық және гносеологиялық талдау; екіншіден, 19-шы ғасырдың аяғы және 20-шы ғасырдың басы кезеңіндегі философиялық бағыт. Тарихты басқарушы күш әртүрлі түсіндірілуі мүмкін. Идеалистік философияда тарихты басқаратын күш абсолютті рух (Гегель) деп қарастырылды.

1. Тарих философиялық пайымдау пәні ретінде

• Рационалистер тарихты басқаратын күш ақыл-ой деп санады. Натуралистік бағыттардың өкілдері тарихты басқаратын күш табиғи заңдылық деп түсіндіреді. Қалай дегенде де бұл күштер тарихтан сыртта деп қарастырылады. Олар тарихты басқаратын күштер тарихтың өзінің ішінде құрылады деп есептемеді. Тарих философиясының классикалық жобаларында дұрыс пікірлер де болды. Мысалы, француз ағартушылары ХVIII ғасырда прогресс теориясын дайындап шығарды. Оның алғашқы авторы Кондерсе болды.