Ағза  Әрбір тұзақтағы дарақтардың саны

176 

177 
III
бөлім
Өсімдік 
шаруашылығы 
қауымдастықтарындағы 
түраралық өзара іс-
қимылды зерттеу 

178 

179 
13
- зерттеу
Аллелопатикалық әлеуеттің 
биоанализі 
Жалпы мәліметтер 
Аллелопатия қосымша араласу болып табылады (Агроэкология 11-тарау: 
Тұрақты азық-түлік жүйелерінің экологиясы), өсімдік өзінің тікелей қоршаған 
ортасына кейбір қосылыс қосатын өзара іс-қимыл, бұл басқа өсімдіктердің 
өсуіне, өмір сүруіне немесе көбеюіне айтарлықтай әсер етеді. Аллелопатия 
қоршаған ортадан шектеулі ресурсты алып тастайтын ағзаны қамтитын 
компетициядан қатты ерекшеленеді. 
Аллелопатикалық өзара іс-қимыл белгілі бір арамшөптердің (1) егістерін, 
белгілі бір жапқыш дақылдардың арапшөптерін 
(2) 
және тіпті кейбір дақылдармен арамшөптерді (3) баяулату кезінде 
әрекет ететіні көрсетілді (агроэкологияның
11 тарауы: Тұрақты азық-түлік 
жүйелерінің экологиясы). Өсуді аллелопатикалық ынталандыру де атап өтілді. 
Ауыл шаруашылығы дақылдарын және аллелопатикалық әсерлері бар 
дақылдарды жабу агроэкожүйелерде арамшөптермен күресте көмектесе алады 
және осылайша сыртқы синтетикалық ресурстарды пайдалануды қысқартуда 
рөл атқарады. 
Жүйеде аллелопатикалық баяулату (немесе ынталандыру) бар-жоғын 
анықтау көпбағытты үдеріс болып табылады (агроэкология 11-тарау: Тұрақты 
азық-түлік жүйелерінің экологиясы). Бірінші кезеңде зерттеуші өсімдік 
сығындысы басқа өсімдіктердің өсуіне әсер ете алады ма анықтайды. Бұл 
жұмыс биоталдау ретінде белгілі әдістеме бойынша орындалады. Екінші 
фазаны құрайтын бірнеше кезеңдерде зерттеуші далалық жағдайда 
аллелопатикалық баяулатуды көрсетеді және күдікті аллелопатикалық 
қосылысты бөлуге тырысуы мүмкін. 

180 
Оқулықтардың арақатынасы 
Зерттеу 11: Биотикалық факторлар (қоршаған ортаның аллелопатикалық 
модификациясы) 
Зерттеу 16: Дақылдар қауымдастықтарындағы түрлердің өзара іс-қимылы 
(топтар деңгейінде араласу) 
Зерттеудің жалпы сипаттамасы 
Тез биоталдау әдісін пайдалана отырып, таңдалған арамшөптердің түрлері 
мен таңдалған дақылдардың түрлерінің су сығындылары зертханаларда олардың 
тұқымының өсуін аллелопатикалық баяулату және әртүрлі дақылдардың төрт 
түрінің көшеттерін дамыту қабілетіне тестіленеді, олардың екеуі кәдімгі 
арамшөптермен тығыз байланысты. 
Мақсаттар 
• Аллелопатия феноменін зерттеңіз. 
• Аллелопатикалық әлеуетті анықтау үшін жылдам биоталдау әдісін 
зерттеңіз. 
• Нақты зертханалық дағдыларға тәжірибе жасаңыз. 
• Әдетте агроэкожүйеде болатын өсімдіктердің таңдалған екі түрі 
аллелопатикалық әлеуетке ие бола алатындығын анықтаңыз. 
• Деректердің статистикалық мәнін анықтау үшін t-тест және хи-квадрат 
өлшемшартын пайдаланыңыз. 
• Агроэкожүйелерді басқару үшін нәтижелердің салдарын талқылаңыз. 
Процедураның қысқаша сипаттамасы және мерзімі 

жүктеу/скачать 2,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: