Агроэкологиядағы далалық және зертханалық зерттеулер Үшінші басылым

168 
Пластикалық тәрелкелер (егер зерттеу кезінде жауын-шашын болса)
Бұрандалы қақпақты бөтелкелер (қосымша) 
Іскек 
Микроскоптар немесе қол линзалары
Үлкен қақпағы бар петри ыдыстары (диаметрі 20 см) 
Жергілікті агроэкожүйелерде табылуы мүмкін жер бетіндегі 
омыртқасыздарды сәйкестендіру жөніндегі нұсқаулықтар 
Тұзақтар орналастыруға болатын төрт түрлі агроэкожүйелер 
Алдын ала дайындық 
• Топырақ тұзақтары орналасуы мүмкін төрт қолайлы агроэкожүйені 
табыңыз. Барлық жүйелер бірдей ортақ жақындықта болуы тиіс және 
агротехникалық тәсілдер, дақылдардың түрі мен әртүрлілігі бойынша 
неғұрлым өзгеше болуы тиіс. (1) пестицидтер қолданылатын төмен алуан 
түрлілігі бар қарапайым дара дақылды; (2) жабынның қандай да бір түрін 
қосатын жоғары алуан түрлілігі бар органикалық жүйені; (3) табиғи немесе 
азырақ бұзылған экожүйеге тікелей жанасатын егін шаруашылығы жүйесін; 
және (4) көгал, орман, жайылым немесе басқа жүйелердің жанындағы 
тыңайған дала сияқты табиғи немесе азырақ бұзылған экожүйені қосу жүзеге 
асады. 
• Ағзаларды сәйкестендіру үшін студенттер пайдалана алатын 
нұсқауларды табыңыз. Егер оқытушының энтомологияда жұмыс тәжірибесі 
болмаса, сондай-ақ энтомологтан ағзалар сәйкестендірілетін зертханалық 
жиындарға қатысуын сұрау өте пайдалы болады. 
• Тұзақтарды салу үшін қажетті материалдарды жинаңыз. 
Тұрақты күтім 
Керек емес, бірақ назар аударыңыз, студенттер ұсталған ағзаларды жинаған 
сәтке дейін 48 сағат бұрын сабынды су тұзақтардағы пластик стақандарға 
орналастырылуы тиіс. Студенттер осы міндетті орындау үшін жалдануы мүмкін, 
бірақ ол сондай-ақ нұсқаушыға немесе басқа персоналға жүктелуі мүмкін. 
Зерттеу жөніндегі топтар 
Әрқайсысы үш-бес студенттер тұратын төрт команда құрыңыз Әрбір топ 
бір агроэкожүйенің топырақ-жер үсті фаунасының санағы үшін жауап береді. 

169 
Процедура 
Орнату 
1. Сіздің агроэкожүйеде 10 тұзақты қайда орналастыруды шешу үшін 
бірге жиналыңыз. Сіз жүйенің ішіндегі бір немесе екі тіліктің бойында немесе 
кейбір тұрақты сызбаға сәйкес тұзақтарды жүйе бойынша жан-жаққа 
орналастыра 
аласыз 
(мысалы, 
x, 
y
кездейсоқ 
генерацияланған 
координаттарымен анықталады). 
2. Зертханалық блокнотқа тұзақтардың орналасу картасын салыңыз. 
3. Сынама алу басталғанға дейін бір апта бұрын тұзақтарды орнатыңыз. 
a. Диаметрі 2 дюйм ПВХ құбырдан ұзындығы 15 см он секцияны кесіңіз. 
Тіліктердің шаршы пішімді екеніне көз жеткізіңіз.
b. Перманентті маркерді пайдаланып, әрбір 10 пластикалық стақанды 
сәйкестендіру нөмірімен белгілеңіз.
c. Тұзақтың әрбір жерінде, 15 см тереңдікті саңылау жасау үшін топырақ 
бұрғысының 2 дюймді (5 см) диаметрін қолданыңыз.
d. Әрбір тесікке құбырдың соңы топырақ бетінен сәл төмен болатындай 
етіп ПВХ құбыр секциясын салыңыз. 
e. Пластикалық тостағанды әрбір құбырға оның шеттері ПВХ-дан 
жасалған құбырдың шетіне тіреліп, топырақ беттерімен бірдей етіп қойыңыз. 
Сіздің тұзақ макетінің картасында әрбір тұзақ орнында тостаған нөмірін 
жазыңыз. 
f. Егер жауын-шашын келесі апта ішінде мүмкін болса, тұзақтарға 
арналған жаңбыр экрандарын жасаңыз. Олар әрбір тұзақ үстінде таяқ, ағаш 
кесегі немесе қатты сым тірелген пластикалық пластиналардан жасалуы 
мүмкін. 
4. Мүмкін болса, тұзақтарды әрбір бірнеше күн сайын тексеріп, оларға 
түскен кез келген ағзаларды шығарыңыз (жай ғана тостағанды алып, ағзаларды 
шайқаңыз). 
5. Бір сәтте, тұзақтар іске қосылуынан бұрын, құмыраларды толтырып, 
бірнеше миллилитр сұйық жуғыш заттарды араластырып, құмырада сабын 
ерітіндісін жасаңыз. 
Тұзақтар «белсендірілетін» келесі әрекеттер ұстап алынған ағзалар 
сәйкестендіру және есептеу үшін тұзақтардан алынып тасталуға тиіс күнге 
дейін 24-48 сағат бұрын аяқталуы тиіс. 
6. Әрбір тұзақтың табанының түбін сабын ерітіндісінің сантиметрімен 
толтырыңыз сабын ерітіндісі тұзаққа түсетін буынаяқтылардың шығуының 
алдын алады (ол құрсақаяқты ұлуларының шығуының алдын ала алмайды). 
7. Саңылаудың жоқтығына көз жеткізіп, топырақ пен әрбір тостаған 

170 
арасындағы бөлімнің бетін мұқият тексеріңіз. 

жүктеу/скачать 2,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: