Ахмеди ысқАҚов қазіргі қазақ тілі морфология


) Жай шырай, 2) салыстырмалы шырай, 3) күшейт- пелі шырай, 4) асырмалы шырай



бет85/179
Дата06.01.2022
өлшемі0,65 Mb.
#16121
түріОқулық
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   179
Байланысты:
Ахмеди ыс А ов азіргі аза тілі морфология

1) Жай шырай, 2) салыстырмалы шырай, 3) күшейт- пелі шырай, 4) асырмалы шырай.

Жай (негізгі) шырай заттың белгісін, түсін (түрін), сапасын, көлемін, салмағын, аумағын, тағы бас- қа сондай негізгі сын-сипаттарын білдіретін сапалық сын есім жай шырай болып есептеледі. Мысалы: биік тау, үлкен үй, жақсы қағаз, ңызыл сия.

Жай шырай формасы шырайлардың басқа түрлерін мағына жағынан да, форма жағынан да салыстыратын негізгі форма болып саналады.

Салыстырмалы шырай бір заттың сыныіі екінші заттың сынына салыстырып, сол салыстырылатын белгілердін. бір-бірінен я кем, я артық екенін білдіреді. Салыстырмалы шырай тудыратын жүрнақтар (форма- лар) мыналар:

а) -рақ, -рек, -ырақ, -ірек мысалы: Көкше көктен

гөрі көгірек тау екен (С. Мүқанов); Қараойға қара- ғанда Сулутөбе бойиіаңыраң (Ғ. Мүсірепов).

ә) -лау, -леу, -дау, -деу, -тау, -теу мысалы: Ниетқа- былдың отіиа жанған сәл кішілеу қара көзі тесіле қара- ды (Ғ. Сланов). Сол ауылда таныстау бір іиал бар ед, (F. Мүсірепов).

Бүл екі форма — өте өнімді формалар.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   179




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет