1.Дыбыстарды дұрыс дыбыстауға үйрету мазмұны

Тіл дамытудың бұл бөлімі баланың сәби шағынан бастап біртіндеп

Дегенмен, кейбір балалардың, әсіресе бақшаға кешірек келгендердің сөз ішіндегі

Сөзді дұрыс естіп, тіл дыбыстарын өзгертпей қайталауға, сөйлегенде асып-саспай,

Бұл жұмыстар бар сабақтарда жүргізіледі. Логикалық жаттығу жұмыстарын орындағанда

Сөздің дыбысталу, естілу ерекшелігін (фонемалық) байқап, дұрыс айтуға, дыбыс

Балабақшаларда (сәбилер тобы) қазақша ауызекі сөйлеу тіліне үйрету балалардың

Тәрбиешілер балалардың сөзі анық болып шығуы үшін алғашқы сабақтарда-ақ

Балалардың айтуына қиын тиетін дыбыстар тіл қызметінің күрделілігіне

Қазақ тіліне тән дыбыстардың жасалуында ерін мен иектің қызметі

Иектің қозғалысы ауыздың кең және қысаң ашылып тұруына

Дегенмен, ескеретін жағдай – тіл дыбыстарының айтылуын үйрету –

«Балалар бақшасының тәрбие бағдарламасы» тілді үйрету жөніндегі арнаулы сабақтарда

Мектеп жасына дейінгі кезеңде баланың дүние танымын, ой-өрісін кеңейтіп,

Мектепке дейінгі сәбилердің әдеби шығармаларды өз бетінше оқуға қабілетті

Олар әдеби мұраларды шебер педагогтың шынайы өнері, тілінің мәнері

Сол себепті де «Балалар бақшасына тәрбие бағдарламасында» 2 жастан

Көркем шығармаларды тыңдауға бала сәби кезінен-ақ құмартып, қызығады. Қысқа

Көркем әдебиет шығармаларын оқығанда, баланың жас ерекшелігі, көзделетін тәрбие

Оқу жоспарында көрсетілген сабақтарды нақты тақырыптарға бөліп жоспарлауда балалардың

2.1 Тіл дыбыстарын сәбилер тобына дұрыс айтуға үйрету.

Сәбилермен жүргізілетін алуан түрлі тәрбие жұмысының негізгі саласы –

Балаларға оқылатын шығарма тәрбие жұмысының әр саласын қамтитын болсын.

Сәбилер тобында (3-4 жас) тәрбиеші шығарманы мәнерлеп жатқа айтып

Логопедтер сөз дыбыстарын олардың айтылуын қамтамасыз ететін артикуляциялық (дыбыс

а) «ерте онтогенез» дыбыстары (онтогенез дегеніміз бала организмінің жеке

б) «орташа онтогенез» дыбыстары: дауысты [ы]; меңгерілген дауыссыз

в) «кейінгі онтогенез» дыбыстары: тілдің алдының көтерілуін қажет ететін

Тіл дыбыстарын бұлайша бөлу баланың белгілі бір артикуляцияны меңгере

Сөйлеу қабілеті ойдағыдай дамып келе жатқан (сөйлеу әрекетінің дамуына

Тәрбиешінің тіл дыбыстарын дұрыс айтуына еліктеу жаттығудың негізгі әдісі

Балаларға дауысты (дан басқа) және дауыссыз [м], [н],

Сәби тобындағы балалармен эмоциялық қарым-қатынас жасай отырып,тәрбиеші олардың бойында

Дені сау бала сөзсіз ойынға араласып: «А-а-а», - деп

Бала бұл дыбысты оңай әрі анық айта алған дәрежеге

«Э-э-э» және еріннің қатысуын қажет ететін, едәуір «қиын» «о-о-о»,

Логопедтер сәби тобынандағы балаларға бір сабақта бір дыбысты

Дауысты дыбыстарды дұрыс әрі анық айтып үйрену жөніндегі жұмыстар

2.2 Тіл дыбыстарын естиярлар тобына дұрыс айтуға үйрету.

Ертегі, шағын әңгіме, өлең-әндер, мақал-мәтел, жұмбақ сияқты балаларға лайықты

Мұндай шығармаларды сәбилер қызыға тыңдап, жаттап алады. Олардың сөздік

Мектепке дейінгі балалардың дыбыс қолдануда жиі ұшырасатын кемшіліктер сөз

Дыбыстың шығу деңгейін және қарқынын баланың ажырата алу қабілетін

Тәрбиеші естияр топтың балаларына қарсы алдына оларға өзінің жүзі

Тәрбиеші сабақты: «Келіңдер, «Кім жақсы айтады?» ойынын ойнайық,»-деп бастайды.

Балалар тәрбиешінің айтқанына еліктеп, жаңылтпашты қайталайды: [л], [ш], [қ]

Балалар «Кім қалай күледі?» рөлдік ойын тәсілімен дауысты дыбыстардың

Сіздің жүзіңізді көретіндей етіп, қарсы алдыңызға 2-3 бала отырғызыңыз.

- Мына суретті қараңдар. Мұнда ненің суреті салынған?

- И, и, и, и-и-и! (Тәрбиеші и дыбысын

- Енді сендер тышқандар секілді күліңдер. Қане, бәріміз бірге

- И, и, и, и, и, и-и-и, И-и-и......

- Қандай күлкілі! Тышқандардың да, біздің де күлкіміз келеді.

- Ы,ы,ы, ы-ы-ы, ыы-ы, ы-ы-ы, ы-ы-ы......

Балалармен рөлдік ойын тәсілімен дауыссыз дыбыстардың дұрыс айтылуын қалыптастыру

2.3 Тіл дыбыстарын ересектер тобына дұрыс айтуға үйрету.

Тіл дамыту, сөз қорын молайту сабақтарында баланы сөз ішіндегі

Балалардың дыбыс қолдануында мынадай кемшіліктер кездеседі: сөз ішінде дыбысты

Дыбыстарды дұрыс айтуға жаттықтыру жұмыстарын басқа сабақтарда (шығарма оқу,

Жоғарыда айтылған кемшіліктерді түзету үшін ең алдымен балаға қиын

Мектеп жасына дейінгі кезеңде оқылатын шығармалар негізгі үш салаға

Ауыз әдебиеті нұсқалары