Академиялық адалдықты сақтау ережесі жалпы ережесі

1. М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің  білім алушылары, ПОҚ мен қызметкерлерінің академиялық адалдықты сақтау ережелері (әрі қарай – Ереже), университеттің даму стратегиясына, БҚМУ жарғысына сәйкес әзірленді, білім беру үрдісінде академиялық адалдық нұсқауларын, университеттің қоғамдастық мүшелерінің құқықтары мен міндеттерін белгілейді, академиялық адалдығы мен тәртібі жөніндегі іс-шаралардың бұзушылық түрлерін анықтайды.

2. Осы Ереженің мақсаты – білім алушыларға, университет қызметкерлері мен ПОҚ-қа адалдықты түсінуді қалыптастыру, ашық, шынайы және сенімді қарым-қатынастар, сондай-ақ адалдықты дамытуға жауапкершілікті орнату. БҚМУ оқу үрдісінде академиялық адалдық - негізгі құндылықтардың бірі болып табылады.

3. Ережелерде төмендегідей ұғымдар қолданылады:

1) академиялық адалдық – принциптер мен құндылықтардың жиынтығы,жазбаша жұмыстарды (бақылау, курстық, эссе, дипломдық, диссертациялар) орындау барысында студент оқуға адал болу.

2) жұмыстың болжамы:

-   белгілі бір кезеңде білім алушылардың жетістіктерін анықтау үшін олардың орындауындағы тапсырманы немесе жұмысты оқыту(ауызша сұрау, жазбаша жұмыс, эссе, далалық жұмыстар, зертханалық жұмыстар, практикалық жұмыс, өздік жұмыс, ғылыми-зерттеу, жобалау және басқалар);

-   қорытынды бағалау кезінде студенттердің жасаған жұмысына қол жеткізудің деңгейін анықтау;

4. БҚМУ әкімшілігі, кеңесшілері, кураторлары мынадай жағдайларда осы ережелермен  студенттерді таныстыруға міндетті:

1) құжаттарын қабылдаған кезде;

2)  БҚМУ-ға түсу үшін өтініш берген кезде;

3) кураторлық сағат кезінде;

5.М.Өтемісов атындағы БҚМУ әкімшілігі, ПОҚ, университет қызметкерлері, олардың заңды өкiлдерi,білім алушылар университет қауымдастығының барлық мүшелеріосы Ережелерді орындауға міндетті.

 2. Академиялық адалдық принциптері

Оқу үрдісіндегі білім алушылардың, олардың жеке адалдығын және өз жауапкершілігін дамытудағы академиялық адалдығының негізгі принциптері болып табылады:

1) шыншылдық – адал, білім алушылардың бағаланған және бағаланбаған жұмыстарын мұқият орындау. Шыншылдықтың негізгі компоненттеріне еңбекқорлық және тәртіптілік жатады.

2) автордың құқықтарын және оның мұрагерлерін қорғауды жүзеге асыру авторлық құқықтың обьектісі болып табылатын тұлғаның жұмыстарында бөтеннің сөзін дұрыс аудару, ойын дұрыс жеткізу арқылы қорғау;

3) ашықтығы – ашықтық, өзара сенім, білім алушылармен ПОҚ арасында және оларға теңестірілген тұлғалардың ақпарат пен идеялардың ашық алмасуы;

4) білім алушылардың құқықтары мен бостандықтарын құрметтеу – білім алушылардың пікірлерін және идеяларын еркін білдіру құқығы;

5)  теңдігі – осы Ережеге сәйкес әрбір білім алушының  оны бұзғаны үшін жауапкершілік міндеті.

 3. Студент қоғамдастық мүшелерінің құқықтары мен міндеттері

1. Студенттер құқылы:

1) осы ереженің мәтінімен танысуға;

2) оқу үрдісінде еркін өз пікірін білдіруге;

3) осы ережеде бұзған негізсіз айыптауларға қорғалған және дәлелдемелер беруге болады.

2. Білім алушы тиісті:

1) осы ереженің мәтінін оқып және оларды бұзғандағы салдарын білу;

2) бағаланатын және бағаланған жұмыстарды орындауда академиялық адалдықты қатаң сақтауға;

3) автордың аты мен өнім бетті көрсете отырып, бөтен сөз және ой беру әдісін пайдалануға;

4) жұмыс соңында пайдаланылған әдебиеттер тізімін көрсетуге;

5) ақпаратты шынайы және сенімді көздерден пайдалануға;

6) іс жүзінде дұрыс бағаланған жұмысты басқа да білім алушыға  орындауға бермеуге;

7) тапсырмалардың барлық түрлерін жеке орындауға;

8) мәтінге, жазбаша жұмысқа, тапсырмалар мен жаттығуларға (рефераттар, курстық жұмыстар, диссертациялар, магистрлік диссертация) дайын жауаптарды пайдаланбауға;

9) емтихан барысында шпаргалка, электрондық ақпараттық және байланыс құрылғыларын пайдаланбауға;

10) өзінің дайын жұмыстарының жауаптарын басқа да білім алушыларға бермеу және өтуіне жол бермеу, оқытуда адалдық пен шыншылдыққа күмән келтіру, соңында басқа білім алушыларға зиянын тигізеді.

3. Университеттің ПОҚ, қызметкерлерінің міндеті:

1) білім алушылар арасында ақпараттық жұмысты жүргізуге;

2) дәл және сенімді көздерден таңдауда білім алушыларды оқыту және қолдау көрсетуге;

3) сілтемелерді рәсімдеу, әдебиеттер, библиография әдістерін үйретуге;

4) білім алушыларға  жобалардың рәсімделуін қағаз және цифрлық орындалған жұмыстың әдістерін үйретуге;

5) оқыту үрдісінде өз пікірін білдіруге үйретуге;

6)білім алушыларға болжанатын жұмысты орындау алдында академиялық адалдық сұрақтары бойынша сәйкестігін түсіндіру жұмыстарын жүзеге асыруға;

7) осы ереженің талаптарын кез келген уақытта бұзбауға;

8) осы ережені бұзған жағдайда есебін жүргізуге;

9) ережені бұзғаны үшін әр кезде деканатқа  жазбаша хабарлауға;

4. Университет әкімшілігіне міндеттеледі:

1) ережені білім алушыларға түсіндіру үшін ПОҚпен университет қызметкерлерінің жұмысын қамтамасыз ету;

2) білім алушы ережені бұзған жағдайда, осы ереженің шеңберінде үлестіру шараларын қолдану;

3) білім алушыларға  академиялық адалдықты бақылау және мониторинг жүргізу.

 4. Бұзушылық түрлері

Осы ереже университеттің білім алушыларына, оқытушылары мен қызметкерлеріне академиялық адалдықты бұзушылықтардың мынадай түрлері көзделген:

1) плагиат:

- материалдарды басқа көздерден автордың дәлелінсіз және материалдың шығу көзін көрсетпей жартылай немесе толық иемденіп алу;