« С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» КЕАҚ НАО «КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА» Академиялық жұмыс департаменті
Академиялық адалдық кодексі
Редакция: 3
26
беттің 2 беті
аты-жөні көрсетілмеген, автор туралы ақпаратты екінші дереккөздің сілтемелер
тізімінен табуға немесе басқа дереккөздерден табуға болады (мысалы,
Интернетте).
2)
Ғылыми мәтіндерде дәйексөз келтірілген авторлардың аты-жөнін одан кейін
емес, тегінің алдында көрсету әдетке айналған.
3)
Жұмыста басқа авторларға сілтеме жасай отырып, келтірілген автордың
жынысына және оның фамилиясының сауатты септелуіне назар аудару керек
(тіпті оқу басылымдарында да фамилиялардың дұрыс қолданылмауымен
байланысты қателер жиі кездеседі).
4)
Дәйексөз кезінде келтірілген автордың аты-жөнімен шатастырылмағанына
және фамилиясын өзгерткен немесе бүркеншік ат алған зерттеушінің екі рет
дәйексөз келтірмегеніне көз жеткізіңіз.
5)
Көбінесе қателіктер әйел - ғалымдардың еңбектерінде айтылған кезде
жасалады, олардың тегі мен аты - жөні жыныстық қатынас туралы қорытынды
жасауға мүмкіндік бермейді.
6)
Ғылыми еңбектерде дәйексөздің ең көп таралған түрі - жанама дәйексөз немесе
парафраз.
Парафраз - дәйексөз көзіне міндетті түрде сілтеме жасай отырып, өз сөзіңізбен
дәйексөзді (әдетте кішкене үзінді) қайталау. Ақпаратты өз сөзімен баяндау
кезінде мәтіннің бастапқы мағынасын бұрмалауға жол берілмейді.
Дереккөзге сілтеме жасамай немесе тырнақшасыз сөзбе-сөз көшіріп алу кезінде
мәтін плагиат болып табылады.
Ғылыми жұмыста парафразды қолдану келесі жағдайларда қажет:
-
тікелей дйексөздеу үшін түпнұсқа дәйексөзі тым көлемді;
-
бірнеше дереккөздерге бір уақытта сілтеме жасау кезінде жалпыланған
ақпаратты ұсыну қажет;
-
жұмыста сілтеме берілген теориялық тұжырымдаманың немесе процедураның
мазмұнын және зерттеу нәтижелерін қысқаша баяндау қажет.
Парафразды студент сөзбе-сөз аударманың сапасына сенімді болмаған кезде шет
тіліндегі жұмыстарға сілтеме жасау кезінде қолдану ұсынылады.
Өзіңіздің дәлелдеріңізді беделді дереккөзге сілтеме жасау үшін немесе белгілі бір
баспа жұмысын сыни талдау үшін дәйексөздер беру керек. Академиялық этикет
дәйексөз мәтінді дәл көшіруді талап етеді, өйткені үзінділерді аздап қысқарту
автордың оған салған мағынасын бұрмалауы мүмкін.