Академиялық сауаттылық-бүгінгі заман талабы
Жеті жарғы-қазақ заңдарының түп негізі
жүктеу/скачать 64,47 Kb.
|
| Жеті жарғы-қазақ заңдарының түп негізі
Жеті жарғы-бұл 18 ғасырда қазақ қоғамын басқару үшін әзірленген және қазақ заңнамасының негізіне айналған ережелер жиынтығы. Бұл эсседе Жеті жарғы қазақ заңнамасының негізіне қалай айналғаны және олардың қазіргі қазақ құқықтық жүйесіне қалай әсер ететіні қарастырылады. Жеті жарғы дәстүрлі қазақ құқығы және ислам құқығы, орыс құқығы және басқалары сияқты шетелдік ықпалдар негізінде құрылды. Оларға жеке адамның өмірі мен бостандығын қорғау ережелері, меншік және мұрагерлік ережелері, Неке және отбасы, қылмыстық, азаматтық және әкімшілік құқық кіреді. Жеті жарғының басты ерекшеліктерінің бірі-қазақ қоғамының дәстүрлерін бейнелейтін бір адамның екіншісіне бағыныштылығына баса назар аудару. Тағы бір ерекшелігі келісім (неке шарттары), күрес (қанды кек) және сабашылдық (қоғамдық тәртіп) сияқты дәстүрлі құндылықтар мен әдет-ғұрыптарға бағдарлану болып табылады. Жеті жарғы 18 ғасырда қабылданды, бірақ олар қазақ қоғамы үшін маңызды құқық көзі болып қала берді. Олар Қазақстан Конституциясы мен Азаматтық кодексті қоса алғанда, қазіргі заманғы қазақ заңнамасын әзірлеу үшін негіз болды. Қазіргі қазақ құқығы Жеті жарғының көптеген элементтерін сақтайды, сонымен қатар қазіргі әлеуметтік және экономикалық жағдайларды көрсететін жаңа нормаларды қамтиды. Сонымен қатар, Жеті жарғы қазақ қоғамындағы, әсіресе отбасылық құқық пен мұрагерліктегі құқықтық мәселелерді қарауда маңызды бағдар болып қала береді. Алайда, Жеті жарғыда көрсетілген дәстүрлі құндылықтар мен ережелер әйелдер мен балалардың құқықтары сияқты қазіргі құндылықтар мен заңдарға қайшы келуі мүмкін. Осыған байланысты қазіргі құндылықтар мен нормаларды көрсету үшін Жеті жарғыны өзгерту керек пе деген пікірталастар туындайды. Қорытындылай келе, Жеті жарғы қазақ құқығы мен тарихының маңызды элементі болып табылады, ал олар қазақ қоғамының жаңа қажеттіліктері мен талаптарына сәйкес қайта құрылуды жалғастыруда. Жеті жарғы сақталуы және құрметтелуі керек маңызды дәстүрлер мен құндылықтарды көрсетеді, бірақ қазіргі әлеуметтік және экономикалық жағдайларды да ескеру қажет.
жүктеу/скачать 64,47 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|