Аксиология философиясы және этика
жүктеу/скачать 137,46 Kb.
|
| Әлеуметтік болмыс- қоғамдағы адам болмысын және қоғамның өзінің болмысын (өмір, даму) қамтитын әлеуметтік болмыс. Адамның негізгі сипаттамасы-оның ұжымдық, әлеуметтік субъект ретіндегі болмысы. Адамның әлеуметтілігі оның тіршілік ету тәсілімен тікелей байланысты-қоршаған ортаға ғана емес, жануарларға да тән, бірақ "екінші табиғатты", мәдениетті қалыптастыра отырып, өз өмір сүру ортасын белсенді түрде өзгертуге қабілетті. Әлеуметтілікті ұжымдық (көпше), яғни бірлескен тұрмыстық және өндірістік қызмет ретінде түсіну заңсыз. Тіпті қоғамнан саналы немесе амалсыз шеттетілген жағдайларда да (мысалы, монашешілдік жағдайында) адам өзінің әлеуметтігін "алынып тасталған", жанама түрде іске асыра отырып, әлеуметтік тіршілік болып қалады: адам өзінің танымдық қызметін адамзат ашқан интеллектуалдық "горизонттарда" жүзеге асырады, өзінің білімін өзі үшін әдеттегі дыбыстық және графикалық хатта тұжырымдайды, өзінің мәдениетіне тән тәсілмен қанағаттандырады. Сондықтан, іс жүзінде, адамның барлық сипаттамалары оның әлеуметтік мәні ретінде сипатталуы болып табылады.
Рухани немесе физикалық немесе пайда болуы мүмкін жаңа құбылыстар болады. Сондықтан болмыстың ішінде мынандай құбылыстарды бөліп көрсетуге болады: Ноуменалдық болмыс («ноумен» сөзінен – өздігінен зат) – оны сырттан қадағалайтын адамның санасына қарамастан, шын мәнінде бар болмыс; мысалы, жаңа адамның дүниеге келуі. Оның болашағы қандай екенін біз білмейміз. Феноменалдық болмыс («феномен» сөзінен – тәжірибеде берілген құбылыс) – шынайы емес болмыс, яғни оны саналы субъект қалай көретіндігіне байланысты қалыптасады. Болмыстың жаңа формаларының көрінісінің пайда болуы. Әдетте, тәжірибе ноуменалдық және феноменалдық болмыстың сәйкес келетінін дәлелдейді. Болмыстың негізгі формалары: материя және рух (мінсіз болмыс). Болмысықа қарама-қарсы категория бейболмыс болып табылады. Бейболмыс -бір нәрсенің толық болмауы, абсолютті ештеңе. Бейболмыс -тұрмыспен біртұтас (сондай-ақ нақты) және оған қарама-қарсы жағдай. Қоршаған әлемнің заттары, құбылыстары болмыста да (болуы мүмкін), сондай-ақ тұрмыста да (мүлдем болмауы, болмауы) болуы мүмкін. Осылайша, болмыс-бұл шын мәнінде бар, тұрақты, тәуелсіз, объективті, мәңгілік, шексіз субстанция. Болмыс-барлық мәндерді қамтитын объективті субстанция. Болмыс мәңгілік (өзгеріссіз), дербес, шексіз, мінсіз, қарама-қайшы, заңды, алуан түрлі және т. б. жүктеу/скачать 137,46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|