Актуальные проблемы образования и науки в XXI веке

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ
 
 
 
Түйін 
Полиязычное образование в Республике Казахстан является важнейшей 
стратегией  и  одним  из  главных  направлений  развития  государства.  Для 
развития  полиязычных  навыков,  учащихся  необходимо  разработать  урок, 
отвечающим  современным  требованиям.  В  данной  статье  описан  опыт 
методической работы в разработке урока по биологии на английском языке. 
 
Аннотация 
Қ
азақстан 
Республикасында 
мемлекет 
дамуының 
маңызды 
стратегиясы  мен  басты  бағыттары-көптілді  білім  беру.Оқушылардың 
көптілдікті  дамыту  үшін  заманауи  талаптарға  сай  келетін  сабақ  әзірлеу 
қ
ажет.  Осы  мақалада  ағылшын  тіліндегі  биология  пәнінен  әдістемелік 
тәжірибесі сипатталған. 
 
С  внедрением  полиязычного  образования  на  уроках  биологии  возникла 
необходимость  разработки  конспекта  урока,  отвечающим  современным 
требованиям.  Урок  должен  быть  не  просто  информативным  и 
способствовать  развитию  у  учащихся  умений  работать  самостоятельно, 
креативно  и  эффективно,  но  и  соответствовать  международным 
стандартам  и  быть  ориентированными  на  полиязычное  образование.  В 
эпоху  глобализации  всех  сфер  деятельности  человека  именно  полиязычие, 
наряду с информационной и коммуникативной компетенциями, на сегодня 
определена  мировым  образовательным  сообществом  как  базовая 
компетенция  образования  и  одно  из  магистральных  направлений 
формирования мирового образовательного пространства.  
В  качестве  образца  предлагаем  урок  в  8  классе  по  теме  «The  nervous 
system».  Целью урока является изучение строения и функции позвоночника. 
Урок  состоит  из  6  этапов,  в  которые  входят  организационный  момент, 
проверка  домашнего  задания,  изучение  нового  материала,  закрепление, 
рефлексия и домашнее задание. На этапе усвоения новых знаний учащимся 
предлагается глосарий терминов, которые они должны знать. Разделив класс 
на группы, учащимся предлагается задание: соотнести термины и рисунки, 
которые направлены на развитие полиязычных навыков ( компетенций). 
 
Subject: The anatomy  8
 th
 grade 
Lesson 8                                                                                          date_________ 
Topic: The nervous system.  
Lesson aim:  is to study structure and functions of the brain. 
Type of the lesson: acquiring new information 
Materials: cards with tasks, computer, video 
 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ
 
 
 
teacher activity 
The activities 
of students 
graphicall
y 
3 min  I. Organizational moment  
verife the absence of the students for the lesson 
  Greetings How are you today 
 
video 
10 
min 
II. Checking up  the home task  
Insert missing word or concept[1]. 
1. Nervous cell is called … 
2. Neuron consists of processes and … 
3. A long process of nervous cell is called … 
4. A short process of nervous cell is called … 
5. Cinerea (gray matter) is formed by … 
Demonstrati
on of  your 
knowledge. 
cards 
with tasks 
 
15 
min 
III. The new material study 
1.
 
Glossary of essential terms for you know[2]. 
 
№ 
EN 
RU 
KZ 
1 
Cerebellum 
мозжечок 
Мишық 
2 
Cerebral cortex 
(telencephalon 
Кора головного 
мозга  
Ми қыртысы 
3 
Cerebral 
hemispheres  
 Большие 
полушария 
головного мозга  
Ү
лкен ми 
сыңары 
4 
Diencephalon 
(interbrain) 
промежуточный 
мозг 
Аралық ми 
5 
Hypothalamus 
 
гипоталамус 
гипоталамус 
6 
Medulla oblongata 
(medulla) 
продолговатый 
мозг 
Сопақша ми 
7 
Midbrain 
(mesencephalon) 
Средний мозг  
Орталық ми 
8 
Thalamus 
таламус 
таламус 
Brain stem: 
o
 
Midbrain-  is involved in functions such as vision, hearing, 
eyemovement, and body movement. 
o
 
Pons-  It is involved in motor control and sensory analysis. It 
has parts that are important for the level of consciousness and 
for sleep. Some structures within the pons are linked to the 
cerebellum, thus are involved in movement and posture.  
o
 
Medulla- is responsible for maintaining vital body functions, 
such as breathing and heartrate. 

 
Thalamus- 
controlling 
 
All these parts of brain formed 
the limbic system 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ
 
 
sensory and motor functions, 
«filter» for information. 

 
Hypothalamus- is  
involved in functions including 
homeostasis, emotion, thirst, 
hunger, circadian rhythms, and 
control of the autonomic nervous 
system. In addition, it controls the 
pituitary.  

 
Amygdala-  involved  
in memory, emotion, and fear. 

 
Hippocampus-  is  
important for learning and 
memory, for converting short term 
memory to long-lasting memory. 

 
Cerebellum- this structure is associated with regulation and 
coordination of movement, posture, and balance. 

 
Cerebrum: 
o
 
Frontal lobe- associated with reasoning, planning, parts of 
speech, movement, emotions, and problem solving, intellect. 
o
 
Parietal lobe- associated with movement, orientation, 
recognition, perception of stimuli from skin, muscles and 
tendons. 
o
 
Occipital lobe- associated with visual processing 
o
 
Temporal lobe- associated with perception and recognition of 
auditory stimuli, memory, and speech 
The cerebral cortex is divided into two hemispheres: 

 
Right (intuition, processing nonverbal information, spatial 
orientation, musicality, metaphors, imagination, emotion, 
mysticism, dreams, parallel processing of information) 

 
Left (analytical thinking, the literal understanding of words, 
sequential processing of information, mathematical abilities) 
[3]. 
Work in pairs. Compare the images and to translate the terms[4,5]. 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ
 
 
 
 
 
 
10 
min 
IV. Fixing material. TESTS FOR SELF-
CONTROL [1]. 
1. How many pairs of cerebral nerves 
originate from the brain? 
 a) 10; b) 11, c) 12, d) 13, e) 14.  
2. Cerebral cortex contains: a) 10 million 
neurons; b) 10 billion neurons, c) 12 million 
neurons, d) 12 billion neurons, e) 14 billion 
neurons.  
3. Cerebellum is located: a) above the 
midbrain; b) above the medulla, c) between 
Demonstrati
on of  your 
knowledge. 
cards 
with tasks 
 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ
 
 
forebrain and diencephalon, d) between 
diencephalon and midbrain, e) under the 
medulla.  
4. Weight of the brain is: a) 1200 g; b) 
1100-1200 g, c) 1200-1300 g, d) 1300-1500 g, 
e) 2200-2300 g.  
5.Brain consists of parts: a) 3; b) 4, c) 5, d) 
6, e) 7.   
5 min  V. Reflection 
- I am excited about  
- I like to learn more about 
- a question I have is 
 
Please, write 
your opinion 
about the 
lesson on the 
stickers 
Stickers 
 
 
 2 min  VI. Homework 
OPEN TESTS[5]. 
Insert missing word or concept 
1. Brain consists of anterior, middle, 
oblongata, posterior parts and ….. 
2. The center of respiratory regulation is in …. 
3. Cerebellum is located above the ….. 
4. Cerebellum contains centers of regulation of 
balance, muscular tonus and … 
Students 
write in 
journals. 
Journal 
cards 
with tasks 
 
 
Примечание 
Список литературы: 
 
1.
 
Биология = Biology : практикум для слушателей 
подготовительного отделения иностранных учащихся, 
обучающихся на английском языке / В. Э. Бутвиловский [и др.]. – 
Минск : БГМУ, 2016. – 132 с 
2.
 
Чибисова О.И., Смирнов Н.Н., Васецкий С.Г. и др.,/ АНГЛО-
РУССКИЙ БИОЛОГИЧЕСКИЙ СЛОВАРЬ: Около 70 тыс. 
терминов. Изд. 6-е, испр. / 7-е, 2001. – с. 736 
3.
 
Anatomy,  physiology  and  hygiene  of  the  human/Study  guide//  R.I. 
Aizman, G.K. Kabdolova. – 2016. –  с.71 
4.
 
Henry Grey. Anatomy of the Human Body. Twentieth edition thoroughly 
revised and re-edited  by Warren H.Lewis , Philadelphia,1918 
5.
 
Биология:  Адам.Жалпы  білім  беретін  мектептің  8-сыныбына 
арналған  оқулык/Е.  Очкур,Л.  Амандолова,  Р.  Жұмабаева.  – 
Өң
д.,толықт.2-бас.-Алматы:Мектеп 2012.256б.,сур. 
6.
 
Torsten  B.  Moller,  Emil  Reif,  T.C.  Telger/  Pocket  Atlas  of  Sectional 
Anatomy. Thieme Publishing Group.- 2001 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ
 
 
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫ АҒАШ ҚАСЫҚТАРДЫҢ 
КӨМЕГІМЕН ҚАРАПАЙЫМ  МОДЕЛЬДЕУГЕ ҮЙРЕТУ 
 
Қ
адиша Қайдаровна КАЛЫКОВА 
 МҚКҚ  «№1 Балабақша»,  
Тәрбиеші, 
 Ақкөл қаласы Ақкөл ауданы,  
Ақмола облысы, Қазақстан Республикасы 
 
Түйін 
  
Балабақша  тәрбиешілеріне  ағаш  қасықтардың  көмегімен  мектепке 
дейінгі  балаларды  қарапайым  моделдеуге  үйрету  әдістері  қарастырылған. 
Геометриялық  пішіндер,  сандар,  көрнекі-бейне  үлгілерін  құрастыру  іс-
ә
рекеттері  балалардың  ұсақ  қол  моторикасын,  бейнелі  қабылдауды,  зейінді, 
креативтілікті және ойлаудың ізденістік бағытын дамытады.    
Аннотация 
 В  статье  рассмотрен  метод  моделирования    в  процессе  обучения 
детей  дошкольного  возраста.  Моделирование  деревянными  ложками  
геометрических фигур, цифр, образов-фигур способствует формированию у 
дошкольников  пространственно-образного  мышления,  развивает  мелкую 
моторику рук, внимание, креативное мышление. 
 
 
 
 
      
  Ағаш  қасықтары  тек  қана  тұрмыстық  зат  болып  қоймаған,ол 
толыққанды музыкалық аспап болған, мектепалды жас бала ойлы ритмдерді 
ойнап  ипровизация  жасап  алатындай  және  өзіне,  сонымен  қатар 
айналадағаларға  қуаныш  әкелетін  болған.  Қасықтарды  қолдану  музыкалық 
тәрбиемен  шектелмейді,  оның  ауласы  одан  да  ауқымды.  Қасықтарда  ойпау 
ұ
сақ  қол  моторикаға  және  тактильді  сезімталдыққа,  саусақтың  қимылына 
және  баланың  қол  координациясына  көп  септігін  тигізеді.  Ал  бұл  баланың 
тілінің  дамуына  ойланауына,  есіне  және  зейініне  әсер  етеді.  Қарапайым 
математикалық  түсініктерді  қалыптастыруда  мен  өз  жұмысында  ағаш 
қ
асықтары  арқылы  модельдеуді  қолданамын.Қасықтар  арқылы  балалар  өз 
бетімен  немесе  тәрбиешінің  көмегімен  үлгі  бойынша  немесе  естерінде 
сақтаған геометриялық пішіндер арқылы және оған қоса жанды ағзалар мен 
жансыз  заттардың  үлгі-фигураларын  жасай  алады.  Сондай  жаттығулар 
мектепалды  жас  балалардың  кеңістікті-образды  ойлауын  дамытады,қолдың 
саусақ  моторикасын  белсендендіреді.  Өзіндік  қасиеттерге  ие  болған 
заттардың  орнын  ауыструшы  рөлін  атқарады.  Қасықтарды  құрастыру  іс-
ә
рекеті  балаларға  өте  қызықты,  сонымен  қатар  ол  ең  бастасы-  ойын,  әрі 
қ
арай  балаларды  қосымша  үйренуге  және  дамытуға  ынталандырады.  Түрлі 
суреттерді  құрастыруға  ұсынылған  үлгілер  балаларға  схема  бойынша 
ү
йренуге мүмкіндік береді, сонымен қатар өз ойынша да. Неден бастау керек? 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ
 
 
Ен  бастысы,  модельдеуге  арналған  ыңғайлы  тегіс  кеңістікті  дайындау 
қ
ажет.Бұл  кілем  немесе  ешқандай  суретсіз  үстел.  Қасықтар  әр  түрлі 
суретімен болғаны жақсы. Бұл баланың шығармашылық еркенін және бейнелі 
ойлауын кеңейтеді. 
 
 
 
 
      
    
 
Тапсырманы  орындар  алдында,  балаларға  қасықтар  арқылы  жасалынатын 
объектінің  сипаттамасын  беруге  ұсынылады.  Модельдеу  кезінде  баланың 
миының  белсіндігін  көтеретіндей  қолданылатын  әдістер  мәселелі  және 
ізденісті болғаны маңызды. Жасағысы келетін объектіні талдай отырып бала 
оның негізгі ерекшеліктерін бөліп алады. Модельдеудің ең қарапайым  деңгелі- 
бала  фигураны    үлгі  бойынша  жасайды.  Баланың    алдында  салынған  үлгі 
карточка,  ал  бала  қасықтардың  орналасуын  қарап,  дәл  солай  ұқсас  етіп 
салады.  Бұл  тапсырманы  орындау  баланың  кеңістікті  ойлауы  дамиды. 
Қ
асықтарды  белгілі  кезектестікпен  қоюды,  фигуралардың  пропорцияларын 
дәл  салуды  қажет  еткен  кезде.  Тапсырманы  күрделендіру  үшін,  үлгі 
карточканы аз уақыт аралығында көрсетуге болады. Бала фигураның үлгісін 
есінде сақтап оны жасайды. 
 
     
 
    
   
  
 
Одан  да  қиын  деңгей:  бала  фигураның  атын  тыңдап,  оны  өз  бетімен 
жасайды.  Ондай  тапсырмалар  белгілі  дайындық    деңгейді  және  модельдеу 
дағдыларды қажет етеді. 
Қ
асықпен модельдеуде қолданылатын негізгі әдістер: 
-Белгілі  фигураны  құрастырар  алдында  балаларға  жұмбақ  жасыру  немесе 
тақпақ  оқып                                                беру.                                                                                                                                                         
-Модельді  жасағаннан  киін  оны  сипаттау.  Бала  заттың  пішіні  туралы, 
жалпы қасиеттері туралы айтып береді. Мысалы: ұшақ ұшады, ұлпақарлар 
жерге 
түседі, 
ұ
шақпен 
ұ
шқыш 
басқарады.                                                                                                                                                                 
-Балаға  екі  фигураны  жасауға  ұсыну,  оларды  бір-  бірімен  салыстыру, 
айырмашылығын 
анықтау.                                                                                                                                                        
-Фигураны  жасағаннан  кейін,  қанша  қасықтар  алынғанын  санап  шығуға 
болады.                                        Балалар геометриялық пішіндерді жасаған 

XXI Ғ АСЫРДАҒ Ы БІЛІМ ЖӘНЕ Ғ ЫЛЫМНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ                                                                                    
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ В XXI  ВЕКЕ
 
 
кезде,  олар  және  қарапайым  математикалық  білімдерді  алады.  Олар  белгілі 
бір фигураның неше жағы бар екенін, неше бұрышы бар екенін сапай алады. 
Қ
асықтар арқылы жасалған сандардан балаларға қосуға және алуға қиын емес 
математикалық  есептер  шығаруға  болады.  Сонымен  бірге  келесі 
тапсырмаларды ұсынуға болады: белгілі сан қасықтар арқылы көп фигуралар 
жасау.  Және,  мысалы  осылай  болады:  алты  қасықтардан  тіктөрбұрышты, 
ақшақарды, үйді, ұшақты  және  балалар  ойлаған  басқа да бейнелер. Осындай 
жаттығұлар  бейнелі  қабылдауды,  зейінді,  креативтілікті  және  ойлаудың 
ізденістік  бағытын  дамытады.  Бала  фигураны  жасай  отырып,  қасықтарды 
жылжытып  олармен  қимыл  жасайды.  Ұсақ  қол  моториканы  дамытып, 
қ
орытындыға  жеткенше  әр  түрлі  ретте  орналыстырады,  қасықтармен  әр 
түрлі  іс-әрекеттер  арқылы  бейнелі  образды  жасап  бейнелі  іс-әрекетті 
ойлауды  дамытады.  Бала  негізінде  қорытындыға  жетуге  ойда  логикалық 
байланыстырады  салмай  және  құрастыру  жоспарын  құрмай  шығады.  Бір 
бейнені  белгілі  қасықтар  санын  қосу  немесе  алып  тастап  басқаға  құрып 
фигуралар жасылынады. Фигураны жасаған кезде егер бала елестетіп жатқан 
бейнені  салып  отырғамен  сәйкестен  діріп  отырса  баланың  жоғары  деңгейі 
байқалады.  Оның  бейнелі-образды  ойлауы  дамиды.  Ол  қосымша  ойлау 
алгоритмсіз практикалық есептерді шешуге әсер етеді. Балаға қажетті тек 
ойлап,  заттарды  кеңістікте  орналастырып,  міне  ол  еш  артық 
қ
айталауысыз  белгілі  фигураны  жасайды.  Сонымен,  ойда  жоспарлаған  іс-
ә
рекеттер  қорытындыға  жетіп  және  аяқталған  фигура  жасауга  мүмкіндік 
береді.  Әрі  қарай  баланың  логикалық  ойлауын  дамыту  үшін,  практикалық 
және  ойлау  операцияларды  сөзбен  сипаттап  отыру  қажет.  Бұл  жасалып 
тұрған іс-әрекет себепті байланысты жақсы түсінуге ойлауға, талқылауға, 
жалпылауға үйретеді. Құрастырудан пайда болған объект тек үлгіге сәйкес 
келмей отырмай, сонымен бірге баланың ойының және шығармашылығының 
нәтежесі болып сапалады. Осылайша оның ойлауы репродуктівтік ойлаудан 
бейнелі-  логикалық  ойлауға  дейін  дамиды.  Модельдеу  іс-әрекетінде  бір  бала  
сонымен бірге бірнеше бала шығармашылық топқа қосылып қатысады. Жеке 
қ
асиеттерді  аша  қоймай,  сонымен  қоса  ұжымдық  қарым-қатынасқа 
қ
атынасаралық байланыстырды күшейтіп қалыптастыру бірлесіп қойылған 
міндеттерді шешуге мүмкіндік береді. Қасықтармен фигураны жасаған кезде 
балалар тапсырманы ұқыпты, пішіндер түзу және әдемі болып отырғанына 
ұ
мтылу керек.                                                  Ондай талаптар бір жағынан 
баланың  шымдамдылығын,  екінші  жағынан-  жұмыстың  орындалу 
эстетикасын қалыптастырады. Ал ол болашақта басқа өмір аумақтарында 
керек болады. 

жүктеу/скачать 6,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: