Алдшңа барсам » «Қаш ан$кайьі ң жетеді жаі?»
эіраз уақыт үнсіздік орын алды. Айым түрған жерінде қатып қалгандай болды. Аягын
жүктеу/скачать 1,95 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Уіым аяғын әрең котеріп, босағаны он аяғымен аттап, жерде жатқан аққа тигізді. Жан- кақтан «Қүтты болсын!», «Берекелі болсын!», «Жастар бақытты болсын!» деген сияқты
- Іереу қастарына барып, екеуінің де көз жасын сүрткісі келді. Бояумен бірге ағып жатқан иіханымныц жанына баруды ойлады. Қүрбысын қатты-қатты қүшақтап, жасын
- ИМ АНИ ГҮ Л Жаратылыс қүдіреті
- Алашшыл жас 2013 №1 (3)
- Айгерім Өмірзақова Қазақ филологиясьі және әлем тілдері факультетінің 4-курс студенті 50
- ЖАСТАР КӨЗІМЕН Алашшыл жас 2013 №1 (3) Рэп туралы көзқарас
- Дамир
- Арайлым
- \йдос
- Дулат
- Жас өнерпаз, эстрада әншісі Батырхан Сатиев
эіраз уақыт үнсіздік орын алды. Айым түрған жерінде қатып қалгандай болды. Аягын іасып, босаға аттауға дауаламайды. Жүрегі, ойы жібермейді. Он жағынан әже, сол кагынан жеңгесі үстады. Эже: Қызым, босағаны аттап, мына ак кілемге аяғыңды баса ғой. Кеңге: Айналайын, бүгіннен бастап сен осы шаңырақтың қызысың, үялма. Уіым аяғын әрең котеріп, босағаны он аяғымен аттап, жерде жатқан аққа тигізді. Жан- кақтан «Қүтты болсын!», «Берекелі болсын!», «Жастар бақытты болсын!» деген сияқты ілектер айтылып жатты. Қуаныш Айымнын жанына жакындады. ууаныіп: Мен сондай бакыттымын! Енді сол аяғыңмен босағаны аттап, үйге кір. )сы кезде үйдің алдына келіп, тоқтаған көлік даусы естілді. Айым жалт бүрылып, артына сарады. Арман мен Мирастын көздерінен жас моншақтарын көрді. Жүрегі дір ете түсті. Іереу қастарына барып, екеуінің де көз жасын сүрткісі келді. Бояумен бірге ағып жатқан иіханымныц жанына баруды ойлады. Қүрбысын қатты-қатты қүшақтап, жасын оқтатқысы келді. Бірақ, тым кеш еді... Қүндыз Қабылденова С. Торайгыров атындагы Павлодар мемлекеттік университетінің 4-курс студенті 4 6 ИМ АНИ ГҮЛ Алашшыл жас 2013 №1 (3) Махаббатпен жаратқан адамзатты, Сен де сүй ол Алланы жаннан тэтті Адамзаттың бәрін сүй бауырым деп, Және хақ жол осы деп әділетті. Хиджаб киген дүрые па? Хиджаб кию мәселесі қазіргі уақытта көпшіліктің көкейінде туындаған сұраққа айналды. Хиджаб деген өзі не нәрсе? Бұлай киіну үрдісінің етек алганы дін саясатының ықпалы ма, элде ислам дінінде нақты бүл туралы айтылған тұракты заң бар ма? Бүл киім үлгісіне қазіргі қоғамдағы адамдардың көзқарасы кандай? Орамал тағудың әйелдер үшін қаншалықты пайдасы бар? Осы сауалдарға жауап іздеп, бір жағы жастардың пікірін білу мақсатымен бұл тақырыпты арнайы сөз етіп отырмыз. Хиджаб киген әйел затын көргенде эр адамның эрқалай сөз ететіні даусыз. Хиджаб кию туралы копшілік адамдар, оның ішінде зиялы қауымның өкілдері «Бүл киім үлгісі - араб халқының киім үлгісі, бұл діни ұйымдардың, адасқан ағымдардың істеп отырған саясаты», «Бұл мүлдем дұрыс емес, қазақ халқы олай киінбеген» деген пікірлерін алғатартады. Бұл киім үлгісі көпшілік айтқандай ислам дінімен бірге келді ме, элде одан бұрын болды ма деген мәселеге тоқталсақ, исламтанушы ғалым Қ.Жолдыбайұлы озінің «Имани гүл» атты еңбегінде бұл тарапта былай дейді: «Ең алдымен, киім киюдің бұл үлгісі - ислам діні әкелген жаңалық емес. Бұл үрдіс еврей мен христиан дінінде де, корей, жапон сияқгы көне мэдениеттерде де бар... Әйелдің ормалсыз жалаңбас жүруі жалаңаш жүрумен тең саналғандықтан, иудаизм ормалсыз жүрген әйелдің жанында дұға сияқты ғибадаттарды жасауға тыйым салады.
Осы үш сүю болады имани гүл, Иманның асылы үш деп сен тахқиқ біл, Ойлан дагы үшеуін таратып бақ, Басты байла жолына малың түгіл. Абай
Һ7 шшыл жас 13 №1 (3) ИМ АН И ГҮЛ Еврей діні бойынша, орамал тағу әйелдің абыройы мен беделін, әлеуметтік жағдайын білдіреді. Сондыктан төменғі таптағы эйелдер жоғарғы таптағы әйелдердің қатарында коріну үшін ормал тағуға гырысатын...». Ал «хиджаб» созінің жеке мағынасын қарастырған кезде арабшадан қазақ тіліне аударғандагы мағынасы «эурет жерді жабу» болып келеді екен. «Әурет жер» деген не? Әурет жер дегеніміз - тысқа, ягни, адамдарга көрсетпей жауып үстайтын жер. Мүның өзі ер адамдар мен әйел адамдарда екі бөлек. Әйел адамдарда бет пен екі алақан, аяқтын тобықтан төменгі жағынан басқа жерінің бэрі әурет болып саналады. Осы жайттар Қүран Кэрімде арнайы айтылған ба? Бүл туралы Қүран аяттарының бірнеш е ж ерінде кездеседі. М әселен, Қүранда Ахзаб сүресінің 59-аятында Аллаһ Т а ' г а л а а й т а д ы : «Әй, П а й г а м б а р ! Жұбайларыңа, қыздарыңа және мү'мін әйелдерге айт: Үстеріне бүркеншіктерін орансын. Бұл олардың танылуларына, сондай-ақ кемсітілмеулеріне жақынырақ». Бэлкім, бүл талаптар намаз оқығанда орындалуы керек шығар. Хиджаб туралы айтқанда айта кету керек тағы бір маңызды мәселе - эйелдер денсаулығы. Қазіргі қоғамда әйелдердің кеудесін ашып жүру салдарынан кеуде (кокірек) рагы ауруының белең алуы медицина саласында да озекті мэселелердің бірі болып отыр. Мұндағы айтайын деп меңзеп отырғанымыз - орамал тағудың медициналық түрғыдан да пайдасы зор екен. О сы ж а й л ы ең а л ғ а ш « Қ ы з д а р ғ а м үсылмандық тәрбие» деген кітапты оқыдым. Ормал тағудың пайдасы туралы С.Асфендияров атындағы мемлекеттік м е д и ц и н а у н и в е р с и т е т і н і ң е м д і к г и г и е н а к а ф е д р а с ы н ы ң м е ң г е р у ш і с і , м е д и ц и н а ғ ы л ы м д а р ы н ы ң д о к т о р ы , профессор Қарлығаш Тоғызбаева зерттеген е к е н . С о н д а ол о р а м а л т а ғ у д ы ң физиологиялық пайдалары бар екендігін айта келіп, «Ер адамдар көбіне жерден, әй елд ер көктен қуат алады» д ей ді. Сондықтан да болар, әйел шашы магнит тэрізді ауадағы кір-лас қуатты жинағыш келеді. Бүл оның, әсіресе, бас а у р у ы н а ү ш ы р а у ы н а ә с е р е т е д і . П р о ф е с с о р д ы ң оз т э ж і р и б е с і н д е кездескендей, орамал тартқаннан кейін, «басының сақинасы» ауруынан жазылып кеткендер болыпты. Сонымен қатар, баска дерттерден жазылып кеткендердің аз емес екендігін алга тартады. Жэне ашық киініп жүрген эйел көктен өзіне қажет емес, артык куат алу салдарынан, әйел адамда ер адамдарға тэн гистостерон гормоны пайда болады екен де, нэтижесінде ағзаның гормоналды бүзылуы етек алып, жыныс органдарындағы катерлі ісік, т.б. ауруларға жол ашатындығын айтады. Бүл да бір дәлелді, адамды ойландыратын жайт екен. Сонда арнайы маман ғалымдарымыздын зерттеп білгендері осы болса, ал біз білмейтін жайлар каншама?! Қысқасы, біз мүнда эр түрлі көзқарасты тудырған хиджаб туралы мэселеге азды- көпті тоқталғанда, хиджаб киген дұрыс деп шеші м қабы лдап нем есе оны кию ге насихаттап отырғанымыз жоқ. Қазіргі уақытта қоғамдық ортада хиджаб киген қыздарды коріп «осылай киінгеннің жөні қалай?» деген сауалдар кез-келген жанның көкейінде тұратыны белгілі. Осыған орай хиджаб кию мәселесі төңірегінде ой өрбітіп, оқырман қауымның ойын білгіміз келді. Құрметті оқырман, осы тақырыпта сіздердің ойларыңызбен бөліскіміз келеді. Айтар ой-пікірлеріңіз болса, хат жазып, хабарласуларыңызға болады. Гүлнүр Батырханова Қазақ филологиясы және әлем тілдері факулътетінің 4-курс студенті ИМ АНИ ГҮ Л Жаратылыс қүдіреті Күнделікті тіршіліктің күйбеңімен а й н а л а м ыз д а ғ ы т а ң ғ а ж а й ы п т а биғ а т қ ү б ы л ы с т а р ы н а , ү л к е н д і - к і ш і л і жаратылыстарға мэн бере бермейміз, тіпті, кейде елемейміз де. Пендені иманға жетелеу үшін алуан түрлі дәлелдер келтірғен касиетті Қүран Кэрім бірде көкті, бірде жерді, бірде өсімдіктерді, енді бірде жануарларды сөз еткенде, ола рдын жа р а т ыл ыс ын д а ғ ы ғажайып сырлардан хабардар етеді. Жалпы, жаратылыс Аллаһты танытатын ерекше алып кітап тэрізді. «Құранның эрбір сөзі - бүлжымас заң» деп Ш әкәрім атамыз айтқандай, айналымыздағы жаратылыстың ғажайып сырларын ерекше алып кітапка сүйене отырып үғуға тырысайық. .
б і з д е р ж а н - ж а ғ ы м ы з д а ғ ы ғ а ж а п жаратылыстарға зер сала отырып, Алланың «Қүдірет каламынан» шықкан «Ғалам» атты а л ы п к і т а п т ы о к у а р қ ы л ы ¥ л ы Жаратушының шеберлігі мен шексіздігін, қүдіреті мен күзіретін, теңдессіз өнері мен өлшеусіз білім иесі екенін мойындаймыз. Аспанда ғ ы сансыз жымыңд а ғ а н жүлдыздар мен планеталар бір-бірімен кақтығыспай өте нэзік есеппен, керемет жүйемен миллиардтаған жылдар бойы Алашшыл жас 2013 №1 (3) тіршілік етуде. Жер шары сағатына 1670 шақырым жылдамдықпен өз-өзін айналса, күнді сағатына 108000 шақырым айналады. Егер осындай жылдамдықпен жүретін көлік болса, бүкіл әлемді 22 минутта айналып шығуға болады екен. Сондай-ақ сағатына 200 шақырым жылдамдықпен келе жаткан автоколік кенеттен оқыс тоқтаса, терезе эйнегі быт-шыт болып сынатыны сөзсіз. Ал енді біздің жер шары бір мезет тоқтамай түрақты жыл д а мд ығ ын азайтса, жер бетіндегі күллі зат атаулы ғарышқа тарыдай шашылып кетер еді... Осыган байланысты Алла Тағала «Тэбәрак» сүресінде: «Жеті
жүйені, ақаусыздықты баяндайды. •'V • г
г и
Ж '% - / ч / \ Л Кэдімгі карды жай көзімізбен карағаннын өзінде эрбір қар түйіршігінің бір-біріне үқсамайтынын көреміз. Қазіргі ғылыми зерттеу бойынша 1 мм карда 350 миллион қар түйіршігі бар деп жобалануда. Бүлардың әрқайсысы әр түрлі симметриялы ою- өрнекпен безендірілген хрусталь тәріздес алты бүрышты пішінде екенін білесіз бе? Қар
түйіршіктерінің бүл ғажайып сыры соңгы 100 жылда ғана белгілі болды. Жер бетіндегі барлық қар түйіршігінің бір-біріне үқсамайтын алты бүрышты әрі геометриялы пішінде болуы ¥ л ы Жаратушымыздың
ишыл жас 3
№1
3
ИМ АНИ ГҮЛ еңдессіз шеберлігі мен барлық қардың [ішінін білетін шексіз ілімінің белгісі болса :ерек...
«Раббың бал арасына: «Таулардан, ггаштардан ж әне адамдардың салган сүркелерінен үя жасап ал. Сосын әр түрлі жемістерден же де, Раббыңның саган эңтайласт ырган жолымен жүр», - депуахи гтті. Араның ңарнынан адамга шипалы түрлі-түсті бал шыгады. Әлбетте, мүнда эйланган қауым үшін гибрат бар». («Нахл»/ 68-69).
Бал арасы мыңдаган гүлдерге ұшып қонып жүріп бал жинайды екен. Ол компассыз-ак күнге карап қайта айналып үясын таба алады. Керемет инженер сияқты алты бүрыш етіп, геометриялық пішінде бал үяшығын жасайды. Неліктен алты бүрыш десеңіз, бүндай үяшык жасауда ең аз материал колданып, оған ең көп мөлшерде бал сияды екен. Бал үяшықтарын жасағанда бір топ ара бөлек-бөлек жерден бастап, бірдей өлшемде алты бүрыш жасап, бір- бірімен біріктіре отырып, бал үяшықтарын тоқып, сосын барлығы ортада кездеседі екен. Біріктірілген түстары өте шеберлікпен іске аскандықтан косылған жерлері мүлдем байқалмайды. Енді бүл жаратылыстың ғажаптығына қалай таң қалмайсың?! Ақылсыз аралар бүның бэрін кімнен, кайдан үйренді? Бал арасы улы денесінін қүрамынан, мың бір түрлі минералдар мен витаминдерге толы шипалы балды жасайды. Бүл да ¥лы Жаратушымыздың шеберлігі екені сөзсіз. Қүмырсканы әлемнің ең күшті жэндігі десек те артық етпейді. Өйткені ол өз салмағынан 50 есе артык салмақты оп-оңай көтереді екен. Онда да аркаға салып емес, тіспен көтереді. Аллаһ Тағаланың жеке-жеке бөліп берген ісін эрқайсысы қалтқысыз орындайды. Қасиетті Қүранда «Нэмл» (күмырсқа) деп аталатын арнайы сүре бар. М үның өзіндік құпиясы да таңырқай қаратады. Ж а л п ы , Ж а р а т у ш ы б а р л ы қ жаратылыстың, көк пен жер бетіндегі кез- келген тіршілік атаулының құпиясын аша түсуге, яғни, ғылыми зерттеп біле түсуге « а қ ы л и е л е р і н е » т а б ы с т а й д ы . Бі з т а ңыр к а ғ а н жа р а т ыл ыс т ың баска да беймэлім сырлары қазіргі таңда жылдан- жылға ашылып жатқаны да белгілі. Ал сол Кұціретті сезінген эрбір адам баласы ең а л д ы м е н ө з - ө з і н и м а н д ы б о л у ғ а тәрбиелейтін сияқты.
ЖАСТАР КӨЗІМЕН Алашшыл жас 2013 №1 (3) Рэп туралы көзқарас Өнердің кай түрі болса да халыкка эстетикалык тәрбие беруі керек. Біз - ғасырлар бойы өнердің туын аскак та биік ұстап келе жатқан ұлт ұрпағымыз. Басқаны айтпағанда, музыка өнерінің өзінен ауыз толтырып мақтана аламыз. Қашан дүниеге келғені белгісіз болса да эліге дейін кұнын жоймай үрпақтан-ұрпаққа мұра болып айтылып келе жатқан халық эндеріміздің өзі үлкен қүндылық емес пе?! Сол әндер мен күйлерінсіз қазақ дейтін қасиетті үлттың өмірін елестету мүмкін емес еді. Өнер а т а у л ы ғ а а т а - б а б а л а р ы м ы з е р е к ш е талгампаздыкпен қараған. Ән айтып, жыр ж£ірласа да, күмбірлетіп күй шертсе де соньщ тәрбиелік.мәніне баса мэн бергені соншалық, оларды қалай болса солай қабылдай бермеген. Оған, эрине, сан ғасырлык сыннан өтіп бүгінде бізге жеткен халық әндері мен күйлері куэ. | Қазіргі таңда музыка коржынына көп- теген эн онері бойынша жаңалыктар еніп жатыр. Солардың бірі, біз сөз еткелі отырған музыка жанрының бір түрі - рэп. Рэп (ағылшынша-гар, гарріп§) - тарсыл, дыбыс деген мағыңа беретін музыка, әдетте окитын ырғақты тақпақ. Ал рэпті орындаушыны рэпер деп атайды. Алғаш Африка жерінде пайда болған рэп бұл күнде бүкіл дүние жүзін жаулап алды. Б ү г і н д е ж а с т а р д ы н көбі рэ пті тыңдайтынын көріп жүрміз. Осы орайда не үшін жастардың көбі рэпке кұмар деген қызығушылық туып, соның төңірегінде аз да болса ізденіп көрген едік. Рэптің өз т ы ң д а у ш ы л а р ы н ме кт е п ж а с ы н д а ғ ы о қ у ш ы л а р д а н ба с т а п , жо ғ а р ғ ы оқу о р ы н д а р ы н ы ң с т у д е н т т е р і н е д е й і н қалы птасты рғаны н байқадық. Алайда жастар мен жасөспірімдер жағынан колдау тауып отырған осы рэптердің создері эстетикалык талапка сай келе ме? Мысалға, «Азһкагакһ рго» деп аталатын топтың сөзіне назар аударайық. Бауырым қайдасың? Палау жеп атырм. деп басталатын жолдардан эрі карай: Жагыңды қарыстыр, Менен алыс тұр. Қазақрэпінің ханын құрметтеу, Қазақи дэстүр. Осылайша тыңдауға жағымсыз сөздермен жалғасып кете береді. Сонда сөздері қалай б о л с а с о л а й ж а з ы л ғ а н р э п ө з тындаушыларына қандай әсерін тигізеді? Рэп туралы жастардың ойын білу үшін Алматы қа ла с ынын көшесі н аралап, жастармен сүхбат (интервью) жүргіздік. Рэп туралы өзінің көзқарасын білдірген жастардың пікіріне назар аударыңыздар:
Адамның психологиясына кері әсер етеді, бүзады. Адам организміне жағымсыз әсер ететін, кері процесс тудыратын гармондар бөлінеді екен. Киімді теріс киіп алған сияқты, рэп те ата-бабамыздан қалған айтыстың кері түрі. Жастарға жақсы тәрбие бермейді. Мағынасы айтарлықтай емес. Ербол: Аса ұнамайды, адам мінезіне әсер етеді. Менің достарымның арасында рэп тыңдайтындары да, тындамайтындары да бар. Қарап тұрсаң, рэп тыңдайтын достарым қызба мінезді, ұрда-жыққа жақын. Рэп ты ңдам айты ндары элде қайда оларға қарағанда салмақты. Қ у а н д ы к : М е н і ң м а ш и н а м н ы ң музыкасында тек қана рэп. Рэп тыңдаған ұнайды, бірақ көбінше Қайрат Нұртастың әндері үнайды.
себебі, сол өлең бола ма? Дым түсініксіз, өздері де не айтып жатқанын білмейді.
әуен ғой. Өз басым рэпке билегенді жаксы көремін.
берерлік мағыналы сөздері жоқ. Мысалы: Терезеңнің алдында Күтіп тұрдым сені мен. Біраксен мені Корсең де кормей кетіп қалдың,- деген сияқты ғой. Менің ойымша, бұндай рэптерге карағанда Ерболаттың «Мен қазақпын» деген оленді рэп түрінде айтқаны қазақ жастарына өздерінің қазақ екенін таныта білді. Мектеп кезінде бұл оленді жаттамаған жастар Ерболат арқылы жаттап алды. Жалпы, рэптің пайдасы жоқ.
ишыл жас 3
№1 (
3 )
іерікбосын: ¥найды. Рэп деген жақсы ғой :өңілді жүресің. Ол шындықты айтады. Элжас: Рэп деген не нэрсе ол? Тыңдағым да селмейді, тыңдамаймын да. Рэп деген нэрсе ітымен қүрып кетсе де менің ештеңем сетпейді. Рэппен байланысым жоқ. эауыржан: Маған вообще үнамайды. Ісихологтардың болжауынша, адам мінезін гындайтын эніне карап аныктауға болады жен. Одан арғысын, яғни, рэп үлгісіндегі эн гыңдайтындарды өзініз мінезіне баға беріп, :аралай берсеңіз де болады. \йдос: Рэп уақытша, как я считаю. Ал өлеңді нығарсаң хитовый болса, вечно айтады. Ержіғіт: Хип-хоп ол жастардың қалауы, Ол махаббатпен эр нэрсенің алауы. Рэппен өзмүңын жеткізеді, Кейбіреулер өз трэгін өткізеді. Жадыра: Маған аса үнай коймайды. Бірақ потриоттық рэптер де бар. Бүрынғы ата- э а б а л а р ымыз д ың толғаулары сияқты жастарға рух беретін, жігерін оятатын болса, энда жаксы ғой. Ж оғарыдағы айты лғандар студент ж а с т а р д ы ң п і к і р і . Е н д і м е к т е п оқушыларының айтарына назар аударсақ: Дулат: Маған катты үнайды. Жақсы ғой. Сөздері өте түсінікті, айтуға да оңай. Менде рэптің түр-түрі бар.
емес, музыкасы. Сосын анау махаббат туралы өлеңдері болады ғой, сол үнайды.
айтқан. Қазақша тындаймын ғой. Сөздерін тез жаттап алып, айтып жүрем өзім. Жалпы, мектеп оқушылары сөзінің жеңілдігіне, айтуға оңайлығына қызығар, бі рақ р э п т і ң қ а н ша л ық т ы па йд а л ы- пайдасыздығын ойламасы белгілі.
жеткізді: Негізі рэпті мүлдем тыңдамаймын. Бірак эр өнердін өз тыңдарманы бар ғой, сол сияқты рэптің де өз тындарманы бар. Ал халық өзіне керектісін теріп алады. Рэп бүл шетелден келген өнер түрі. Біздін қазақ жастары шетелге еліктеп жүр. Рэптің шынымен де тәрбиелік мэні аз. Себебі, онда небір сөздер айтьшады, олар өздері не айтып жатқанын білмейді. Әйтеуір музыкаға еріп айтып жатқанына қуанады. Рэперлердің киімдері де бір түрлі, мәдениет дегеннен оте алшақ. Ол жастарға дүрыс тәрбие емес. Рэп деген сөзбен айтылатын болғандықтан, ол жерде сөзіне баса мэн беру керек сияқты. Т э р б и е л і к мэ н і бар, п о т р и о т т ы қ қ а шақыратындай боп айтылса жарар еді. Ж астарға көп нәрсе керек. Ең эуелі имандылық керек. Бірінші кезекте дінімізді, тілімізді көздің карашығындай қорғауымыз керек. Әр қазақ жастары өзінің қазақ екенін білсе екен. Өнер деген тэрбиенің қүралы ғой, с о н д ы қ т а н ж а қ с ы ә н д е р д і т ы ң д а п , имандылыққа бұратын жақсы сөздерді көбірек оқыса нүр үстіне нүр болар еді. Арнайы рэп жазу жэне айтумен шүғылданып жүрген рэпердің өзімен де осы жайлы сұраған едік:
жүктеу/скачать 1,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|